Ministerstwo Spraw Zagranicznych poinformowało, że na skutek działań polskich służb dyplomatyczno-konsularnych, 25 maja do Polski przyjechały działaczki mniejszości polskiej z Białorusi. Irenie Biernackiej, Marii Tiszkowskiej i Annie Paniszewskiej udzielono niezbędnego wsparcia. MSZ podało, że kobiety zostały otoczone odpowiednią opieką.
Aresztowanie Tiszkowskiej, Biernackiej i Paniszewej było efektem represji wymierzonych w przedstawicieli mniejszości polskiej na Białorusi i Związku Polaków na Białorusi ze strony reżimu Alaksandara Łukaszenki. Wszystkim groziło do 12 lat więzienia. O uwolnienie przedstawicieli ZPB apelowali przedstawiciele państw UE, a także szef unijnej dyplomacji Josep Borrell. Działania władz w Mińsku wobec mniejszości polskiej były powodem zapowiedzi kolejnej tury sankcji, które UE ma nałożyć na białoruskie władze.
Oświadczenie MSZ ws. przekroczenia granicy RP przez trzy działaczki mniejszości polskiej z Białorusi
— Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP ???????? (@MSZ_RP) June 2, 2021
Więcej ➡️ https://t.co/gcIzK7HJuq pic.twitter.com/hnTimK0oyc
W wyniku działań władz białoruskich zatrzymani i aresztowani zostali także Andrzej Poczobut oraz szefowa ZPB Andżelika Borys.
Całą piątkę aktywistów białoruscy obrońcy praw człowieka uznali za więźniów politycznych.
Wobec czworga aktywistów ZPB wszczęto postępowania karne z artykułu Kodeksu Karnego Białorusi (art. 130 p. 3), który mówi o celowych działaniach, mających na celu podżeganie do wrogości na tle rasowym, narodowościowym, religijnym lub innym socjalnym.
Chodzi o działania, którym towarzyszy przemoc lub które są popełniane przez osoby sprawujące oficjalne funkcje. Punkt 3 dotyczy powyższych działań, realizowanych przez grupę osób lub prowadzących do nieumyślnego spowodowania śmierci lub innych ciężkich konsekwencji.
Prokuratura białoruska interpretowała działania aktywistów ZPB jako rehabilitację nazizmu. Przytoczony artykuł zagrożony jest karą pozbawienia wolności od pięciu do 12 lat.
ZPB to największa na Białorusi organizacja mniejszości polskiej. W 2005 r. władze w Mińsku pozbawiły ją rejestracji. Do celów statutowych ZPB należy pielęgnowanie polskości, krzewienie polskiej kultury, nauka języka polskiego i pielęgnowanie polskich miejsc pamięci.