Badania potwierdziły najlepsze. Czy młodzi się przełamią?

Młodzi ludzie śpiący dłużej i chodzący spać wcześniej mają wyższe zdolności poznawcze i lepsze wyniki w testach kognitywnych, wynika z najnowszych badań. Opublikowane 22 kwietnia 2025 r. wyniki analiz, w których udział wzięło ponad 3000 nastolatków, rzucają nowe światło na związek między jakością snu a rozwojem mózgu w okresie dojrzewania.
Badanie, którego wyniki opublikowano w czasopiśmie "Cell Reports", wykazało, że nastolatki, które kładły się spać najwcześniej, spały najdłużej i wykazywały najniższe tętno podczas snu, osiągały lepsze wyniki w testach sprawdzających umiejętności czytania, słownictwo, rozwiązywanie problemów oraz inne zdolności kognitywne. Naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge i Uniwersytetu Fudan w Szanghaju, analizując dane zebrane w ramach rozległych, długoterminowych badań nad rozwojem mózgu i zdrowiem dzieci, byli zaskoczeni, jak nawet niewielkie różnice w długości snu miały wpływ na wyniki.
„Uważamy, że sen prowadzi do lepszych zdolności poznawczych częściowo dlatego, że podczas snu utrwalamy wspomnienia” – wyjaśnia profesor Barbara Sahakian, specjalistka w dziedzinie neuropsychologii klinicznej z Uniwersytetu w Cambridge.
W badaniu wzięło udział 3222 młodych ludzi, którzy regularnie poddawani byli skanom mózgu, testom kognitywnym oraz monitorowali swój sen za pomocą urządzeń Fitbit. Analiza danych ujawniła, że nawet nastolatki z najlepszymi nawykami snu spały krócej, niż zalecają eksperci. Amerykańska Akademia Medycyny Snu rekomenduje młodzieży w wieku od 13 do 18 lat od 8 do 10 godzin snu na dobę.
Uczestników badania podzielono na trzy grupy. Około 39% nastolatków kładło się spać najpóźniej i budziło najwcześniej, śpiąc średnio 7 godzin i 10 minut na dobę. Kolejna grupa, licząca 24%, spała od 21 do 30 minut dłużej. Ostatnia grupa (37%) kładła się spać najwcześniej, spała najdłużej i wykazywała najniższe tętno podczas snu, osiągając średni czas snu wynoszący 7 godzin i 25 minut.
Choć nie zaobserwowano znaczących różnic w osiągnięciach edukacyjnych między grupami, osoby z trzeciej grupy osiągały najwyższe wyniki w testach kognitywnych, za nimi plasowała się grupa druga, a najsłabsze wyniki odnotowano w grupie pierwszej. Skanowanie mózgu wykazało, że osoby z grupy trzeciej charakteryzowały się największą objętością mózgu i najlepszą funkcjonalnością tego organu.
Profesor Sahakian podkreśla, że zaskakujący jest fakt, iż nawet niewielkie różnice w czasie snu miały tak duży wpływ na wyniki. Dodaje, że „badanie sugeruje, że małe różnice w czasie snu kumulują się z czasem i prowadzą do dużej różnicy w wynikach”.
Dla nastolatków, którzy chcą poprawić jakość snu i rozwinąć swoje zdolności umysłowe, profesor Sahakian zaleca regularne ćwiczenia fizyczne oraz unikanie korzystania z telefonów komórkowych i komputerów późnym wieczorem.
Profesor Colin Espie z Uniwersytetu w Oxfordzie, który nie brał udziału w badaniu, podkreśla:
Jedną z konsekwencji wyewoluowanego mózgu, zdolnego do wykonywania złożonych zadań, jest to, że my, ludzie, jesteśmy szczególnie zależni od snu, zwłaszcza w latach rozwoju. Jak pokazują te badania, chodzenie spać późno i spanie krócej jest problematyczne. Bez wątpienia jest to spotęgowane w dni szkolne, kiedy młodzi ludzie muszą wstawać stosunkowo wcześnie do szkoły.
Profesor Espie postuluje większy nacisk na edukację dotyczącą zdrowego snu w szkołach średnich.
Projekt Teensleep z Oxfordu proponuje metody poprawy jakości snu u nastolatków. Profesor Gareth Gaskell z Uniwersytetu w Yorku, z zadowoleniem przyjmuje nacisk na wczesny okres dojrzewania i dodaje:
Chciałbym zobaczyć więcej badań interwencyjnych w okresie dorastania, abyśmy mogli dowiedzieć się, jak pomóc nastolatkom, którzy mogą mieć nieoptymalne wzorce snu. Często można wprowadzić dość proste zmiany w rutynie snu, na przykład w zakresie korzystania z ekranu, aby poprawić czas i długość snu.
Źródło: Republika/Cell Reports
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.
Jesteśmy na Youtube: Bądź z nami na Youtube
Jesteśmy na Facebooku: Bądź z nami na FB
Jesteśmy na platformie X: Bądź z nami na X
Polecamy Hity w sieci
Wiadomości
Najnowsze
