W panelu, który 26 stycznia br. zainaugurował obrady I Kongresu ESG zatytułowanym „Polska w kierunku ESG – jak standardy zrównoważonego rozwoju wpłyną na politykę państwa w zakresie rozwoju, edukacji, polityki społecznej i ochrony środowiska udział wzięli:

• Justyna Orłowska - Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. GovTech, Dyrektor Centrum GovTech, a także Pełnomocnik Ministra Edukacji i Nauki ds. Transformacji Cyfrowej

• Olga Semeniuk - Wiceminister Rozwoju i Technologii, Pełnomocnik Rządu ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw

• Barbara Socha – Wiceminister Rodziny i Polityki Społecznej

• Marcin Wiącek – Rzecznik Praw Obywatelskich

• Anna Zalewska – Członkini Parlamentu Europejskiego, Członkini Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

Barbara Socha, Wiceminister Rodziny i Polityki Społecznej postrzega wdrażanie ESG jako ogromną szansę, by wpłynąć na kształt tych standardów nie tylko w Polsce. Zdaniem minister, możemy zaproponować państwom europejskim nowe rozwiązania w tym zakresie. Jednak w krótkiej perspektywie kluczowy dla Polski jest komponent społeczny, poprzez działania aktywizujące różne obszary rynku pracy, m.in. kobiety czy osoby z niepełnosprawnościami.

- Uważam, że warto wprowadzić do standardów ESG dwa elementy. Pierwszą byłby współczynnik osób zatrudnionych na czas określony. W Polsce mamy obecnie bardzo wysoki odsetek osób zatrudnionych w takiej formule, która z ich perspektywy jest niestabilna. Drugim byłoby rekomendowanie i promowanie uelastycznienia form pracy – z uwzględnieniem pracy zdalnej i zatrudnienia w niepełnym wymiarze. To pomogłoby aktywizować osoby, które mają obecnie do wyboru głównie dwie przeciwstawne propozycje: praca w pełnym wymiarze godzin lub pozostawanie poza rynkiem pracy. Taką grupą są na przykład młode kobiety, chcące poświęcić się opiece nad dzieckiem, które nie osiągnęło jeszcze wieku przedszkolnego - powiedziała Barbara Socha.

Prof. Marcin Wiącek, Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił, że spośród ponad 70 tys. skarg, które każdego roku wpływają do Biura Rzecznika, pojawiają się takie, które są mogłyby zostać rozwiązane przez wdrożenie standardów ESG.

- Wśród skarg, które do nas wpływają wskazać można trzy główne grupy, związane z obszarem ESG. Po pierwsze ageizm. Osoby starsze spotykają się z problemami w funkcjonowaniu w środowisku pracy. To wymaga określenia standardów, zachęcających do przedłużania zatrudnienia osób starszych, a także ich zatrudniania. Drugim obszarem jest luka płacowa i niedostateczny udział kobiet w stanowiskach kierowniczych. Kobiety stanowią zaledwie 16 procent członków rad nadzorczych, w zarządach spółek stanowią zaledwie 13 procent, a zaledwie 6 procent prezesów spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych to kobiety - podkreślił prof. Marcin Wiącek, Rzecznik Praw Obywatelskich.

Trzecim obszarem, wskazywanym przez RPO są kwestie związane z obecnością osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy. - Mamy dużo regulacji, które zachęcają do zatrudniania, ale czasem brak usprawnień w urzędach czy przestrzeni publicznej sprawiają, że nie wykorzystujemy w pełni całego ich potencjału na rynku pracy - dodał RPO.

Zdaniem prof. Wiącka, wśród polskich standardów ESG powinna znaleźć się transparentność wynagrodzeń na szczeblach kierowniczych a także możliwość zwrócenia się do pracodawcy o uzasadnienie różnic w wynagrodzeniu.

Justyna Orłowska, Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. GovTech, Dyrektor Centrum GovTech a także Pełnomocnik Ministra Edukacji i Nauki ds. Transformacji Cyfrowej podkreśliła, że zagadnienia z obszaru oświaty są ważne w zrównoważonym rozwoju.

- Wszystko zaczyna się w szkole. Rozwijamy polską edukację. Każdego roku wzrasta subwencja oświatowa, w przyszłym roku wyniesie ona już ponad 60 miliardów złotych. Realizujemy też projekt Laboratoria Przyszłości, dzięki któremu do szkół we wszystkich zakątkach Polski dociera nowoczesny sprzęt, tak by każde dziecko miało równe szanse na zajęcia z najnowszymi technologiami. Rozwijamy również infrastrukturę, np. dzięki setkom milionów złotych przeznaczonych na realizację „Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej” - powiedziała Justyna Orłowska. Także nowy przedmiot Biznes i Zarządzanie będzie zawierał maksymalnie dużo praktyki. Nauczyciele mają odpowiednie kompetencje, jesteśmy w stanie przygotować ich do takiego formatu przedmiotu, który będzie zawierał dużo elementów pracy projektowej, grywalizacji, czy symulacji prowadzenia działalności gospodarczej. Potrzebujemy dobrych managerow, ale też osób znających zasady pracy projektowej. Na studiach MBA również uczy się na case’ach – takie podejście może być realizowane także w polskich szkołach - dodała minister Orłowska.

Obszar nauki i edukacji jest niezwykle ważnym elementem zrównoważonego rozwoju, dotyczy to nie tylko nauki szkolnej, ale także wspierania badań i rozwoju. - Obecnie realizujemy już programy badawcze w obszarze niskoemisyjnej energii, transformacji energetycznej. Ministerstwo Edukacji i Nauki i NCBiR działają też m.in. na rzecz wdrożenia strategii wodorowej - powiedziała Justyna Orłowska.

Minister Orłowska podkreśliła także, że ważny element ESG - solidarność międzypokoleniowa - ma już w Polsce rangę konstytucyjną, zapisaną w artykule 5 ustawy zasadniczej.

Do roli edukacji w zrównoważonym rozwoju nawiązała również Olga Semeniuk, Wiceminister Rozwoju i Technologii, Pełnomocnik Rządu ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw. - Realizujemy strategię wykorzystania potencjału współpracy małych i średnich przedsiębiorstw z sektorem edukacji. Tworzymy nową ustawę o kształceniu rzemieślniczym, by rozszerzyć definicję pracownika młodocianego na pracownika zawodowego. Nadajemy nowe kierunki kształcenia, chcemy, by polska gospodarka mogła wykorzystać szansę rozwoju w nowych wąskich dziedzinach, takich jak astronautyka, czy nowe obszary fizyki. To da nam możliwość – we współpracy z dużymi partnerami – dalszego zwiększania, już znaczącej, roli Polski w europejskich łańcuchach dostaw i tworzeniu technologii przyszłości - powiedziała minister Semeniuk.

Anna Zalewska, Członkini Parlamentu Europejskiego i była minister edukacji podkreśliła, że kwestie zrównoważonego rozwoju wymagają edukacji społecznej. - W dyskusji publicznej pojawiają się sformułowania, że „człowiek musi”, czy „firmy muszą” realizować działania w tym obszarze. Jednak bez człowieka zainteresowanego zrównoważonym rozwojem nie można realizować takich działań. Pokazywanie społeczeństwu, że będzie musiało ponieść koszty transformacji w formie podatków czy nowych opłat nie jest właściwą drogą. Potrzeba sprawiedliwego i uczciwego rozłożenia tych kosztów pomiędzy tych, którzy odpowiedzialni są za zanieczyszczanie środowiska - dodała minister Zalewska.

Kongres jest inicjatywą liderów zrównoważonego rozwoju – organizacji i środowisk chcących wspólnie, na zasadach równości i partnerstwa, pracować na rzecz stworzenia w Polsce środowiska przyjaznego dla realizacji idei ESG, zarówno w sferze prawnej, jak i edukacyjnej. Wśród dyskutantów nie zabrakło znakomitych ekspertów, reprezentujących instytucje publiczne, instytuty badawcze, organizacje społeczne, think tanki i świat biznesu.

Na zakończenie panelu dyskusyjnego, zgromadzeni na Kongresie przedstawiciele firm, organizacji i instytucji wspólnie podpisali list intencyjny na rzecz wdrażania ESG w Polsce. „Chcemy, by ESG było punktem wyjścia do nauki tej odpowiedzialności i jej promowania w bezpośrednim otoczeniu. Tylko wspólnie możemy podjąć działania, które zatrzymają proces degradacji środowiska naturalnego i które uświadomią nam wszystkim, że to, w jakim świecie będą żyły nasze dzieci i wnuki, leży w naszych rękach. Dlatego tak ważne jest budowanie wspólnoty opartej na szacunku i różnorodności oraz zdolnej do odpowiedzi na nowe wyzwania społeczne” – podkreślono w liście. Dokument podpisali: Barbara Socha – Wiceminister Rodziny i Polityki Społecznej, Marcin Wiącek – Rzecznik Praw Obywatelskich, Urszula Jóźwiak - Prezes Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego, Natalia Witkowska – Redaktor Naczelna RaportCSR.pl, prof. Piotr Stankiewicz - Dyrektor Instytutu Organizacji i Zarządzania w Przemyśle ORGMASZ w Sieci Badawczej Łukasiewicz, Krzysztof Krystowski - Prezes Związku Pracodawców Klastry Polskie, Karolina Opielewicz – Członkini Zarządu Krajowej Izby Gospodarczej, Witold Solski – Przewodniczący Komisji Krajowej, Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Samozatrudnionych „wBREw”.

GŁÓWNE REKOMENDACJE NA RZECZ WDROŻENIA ESG – SESJA INAUGURACYJNA:

• Wprowadzenie do standardów ESG współczynnika osób w organizacji, zatrudnionych na czas określony.

• Rekomendowanie i promowanie uelastycznienia form pracy – z uwzględnieniem pracy zdalnej i zatrudnienia w niepełnym wymiarze etatu.

• Określenie standardów, zachęcających do przedłużania zatrudnienia osób starszych, a także wsparcie dla ich zatrudniania.

• Zwiększenie udziału kobiet na stanowiskach kierowniczych, z uwzględnieniem zarówno zarządów jak i rad nadzorczych organizacji.

• Konieczność wprowadzenia usprawnień w urzędach i przestrzeni publicznej, by w pełni wykorzystać ich potencjał na rynku pracy osób z niepełnosprawnościami

• Edukacja jest jednym z kluczowych obszarów wdrażania ESG – zarówno edukacja szkolna, szkolnictwo wyższe i prace badawczo rozwojowe, jak również promocja i edukacja społeczna zagadnień z zakresu zrównoważonego rozwoju.

• Ważne jest uwzględnienie w systemie oświaty potrzeb zmieniającej się gospodarki – uwzględnienie nowych obszarów gospodarczych, technologii, branż, które pojawiają się wraz z transformacją energetyczną i działaniami na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Organizatorem Kongresu jest Instytut ESG – zespół doradczo-analityczny działający w ramach Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego. Celem działania Instytutu jest wspomaganie rozwoju gospodarczego Polski poprzez tworzenie platformy dialogu na rzecz stworzenia ekosystemu ESG (Environmental, Social, Corporate Governance) w Polsce, upowszechniania raportowania ESG i wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju. Współorganizatorami Kongresu są: RaportCSR.pl, Akademia Zarządzania i Rozwoju oraz Forum Pracodawcy Godnego Zaufania.