Przejdź do treści
Debata Republiki Kolejna debata kandydatów na Prezydenta RP, której organizatorem będzie Telewizja Republika już 9 maja – proszę śledzić naszą antenę, portal i media społecznościowe
Spotkanie Klub „Gazety Polskiej” Nysa zaprasza 26 kwietnia na obchody upamiętniające 20 rocznicę śmierci i 105 rocznicę urodzin Karola Wojtyły. Obchodom towarzyszyć będzie koncert oraz konferencja. Początek o g. 13.30, Nyski Dom Kultury
Zmiana terminu manifestacji Ze względu na śmierć Papieża Franciszka i uroczystości pogrzebowe 26.04, manifestacja przeciwko nielegalnej migracji zostaje przeniesiona na 10.05. Początek o 12:00 na Rondzie Dmowskiego, zakończenie przed KPRM w Al. Ujazdowskich
Spotkanie Klub "Gazety Polskiej" Filadelfia zaprasza na obchody Rocznicy Katastrofy Smoleńskiej i Zbrodni Katyńskiej, 27 kwietnia, g. 11 AM, Narodowe Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej, 654 Ferry Rd, Doylestown, PA 18901
Wydarzenie Komisja Krajowa i Zarząd Regionu Konińskiego zapraszają na XXIV Ogólnopolską Pielgrzymkę NSZZ „Solidarność” do Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu, która odbędzie się w dniach 26-27 kwietnia br.
Wydarzenie 27 kwietnia 2025 r. (niedziela) o godz. 12:00, w hali EXPO Łódź, Aleje Politechniki 4 w Łodzi, odbędzie się konwencja kandydata na Prezydenta RP Karola Nawrockiego
Wydarzenie 27 kwietnia 2025 w Skierniewicach odbędzie się „Piknik z klasykami” – zlot zabytkowych samochodów organizowany przez Klub Gazety Polskiej. Miejsce: Sielska Stanica, Budy Grabskie 49
Wydarzenie Msza Święta Tysiąclecia: 28.04, g. 19.00, Archikatedra pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Warszawie
Spotkanie Klub Gazety Polskiej w Łomży, zaprasza 29 kwietnia, na spotkanie z posłem Przemysławem Czarnkiem. Ul. Krzywe Koło 9, Uczelnia Jańskiego, aula kard. Stefana Wyszyńskiego. Godz. 17.00
Spotkanie 29 kwietnia o godz. 18:00 odbędzie się spotkanie z publicystą TV Republika - Jakubem Maciejewskim. Miejsce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ul. Ściegiennego 13, Kielce
Wydarzenie Stowarzyszenie "Parafiak" zaprasza 30 kwietnia na uroczystości rocznicowe - 85-lecia zbrodni katyńskiej i 15-lecia tragedii smoleńskiej. Wydarzenie odbędzie się na Skwerze Katyńskim w Marcinkowicach (Małopolska). Początek o godz. 9
Republika Uwaga, lokalne muxy nie nadają od 1 kwietnia Republiki. Chcąc oglądać naszą stację trzeba przejść na Mux 8
Republika Solidarni z Republiką! Każda wpłata od Państwa jest dla nas ogromnym wyrazem wsparcia. Wpłaty można dokonać, wykonując przelew: Fundacja Niezależne Media, nr konta: 78 1240 1053 1111 0010 7283 0412, dopisek: Darowizna na wolne media
Radio Republika Zachęcamy do słuchania naszego internetowego Radio Republika na stronie radiotvrepublika.pl
NBP NBP informuje: Mamy 500 ton złota! – poinformował prof. Adam Glapiński, prezes Narodowego Banku Polskiego. Wkrótce będziemy mieli więcej złota niż Europejski Bank Centralny

70 lat temu zginęła Krystyna Krahelska – żołnierz AK, poetka, kobieta, która dała twarz warszawskiej Syrence

Źródło: Wikipedia/Adrian Grycuk/CC-BY-SA-3.0-pl

70 lat temu, drugiego dnia powstania warszawskiego, zginęła Krystyna Krahelska - harcerka, poetka, żołnierz AK, autorka jednej z najpopularniejszych piosenek Polski Walczącej "Hej chłopcy, bagnet na broń!". Jej twarz uwieczniona została w stojącym nad Wisłą pomniku warszawskiej Syreny.

Sielskie dzieciństwo na wsi

Krystyna Krahelska urodziła się 24 marca 1914 r. w Mazurkach nad Szczarą na Ziemi Nowogródzkiej, w rodzinie ziemiańskiej rodzinie o patriotycznych tradycjach.

Dzieciństwo w dworku było idylliczne, na cale życie Krystynie została miłość do wsi, przyrody i zainteresowanie mieszkańcami tamtych stron.

Wyjątkowo muzykalna dziewczyna obdarzona pięknym sopranem od dziecka uczyła się białoruskich pieśni. Po latach napisze prace dyplomową z etnografii "Rok obrzędowy we wsi Mazurki". 

Pogodzenie z miastem

Kiedy ojciec, Jan Krahelski został w 1926 roku wojewodą poleskim, rodzina przeniosła się do Brześcia. Krystyna rozpoczęła naukę w tamtejszym gimnazjum w klasie humanistycznej. Już wtedy przejawiała wyraźne zainteresowanie poezją. Prowadziła notatnik, w którym wierszem opisywała własne emocje i najważniejsze wydarzenia ze swojego życia.

W 1928 r. wstąpiła do harcerstwa.

"Odnalazła wreszcie coś, co ułatwia jej jakie takie pogodzenie się z miastem i, chociaż nie uwalnia się od tęsknoty za rodzinnymi stronami, sprawia, że Krystyna od tej chwili czuje się naprawdę potrzebna" - wspomina jej kuzynka Halina Krahelska w książce pt. "Opowieść o zwyczajnej dziewczynie".

 

Tuwim, Lechoń i... Krahelska

W 1932 r. zdała maturę i rozpoczęła studia na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Geografii. W połowie roku akademickiego 1933/34 zdecydowała się przenieść na etnografię. 

Jej twórczość poetycka została zauważona w 1936 r., kiedy zaproszono ją na tzw. "środę literacką" do Wilna. Wydarzenie to było dla niej bardzo dużym wyróżnieniem. Na wileńskich spotkaniach literackich swoje wieczory autorskie mieli m.in. Julian Tuwim i Jan Lechoń.

Krystyna dawała też koncerty pieśni ludowych i własnych kompozycji. Myślała o poświęceniu się sztuce, w 1938 roku przez semestr uczyła się śpiewu u diwy operowej Heleny Zbroińskiej-Ruszkowskiej w Krakowie. 

Twarz warszawskiej Syrenki

Krystyna była wysoka, sama żartowała ze swej dość potężnej sylwetki. W jednym ze wspomnień określono ją jako "posągową blondynę". Włosy miała złotawe, a oczy - zielone. Rzeźbiarka Ludwika Nitschowa była przyjaciółką jej ciotki i wykonała rzeźbę głowy Krystyny, którą zobaczył w pracowni artystki prezydent Warszawy Stefan Starzyński. Zachwycił się wdziękiem i "typowo polską urodą" dziewczyny. Zasugerował, aby to ona pozowała Nitschowej do tworzonego przez nią właśnie pomnika warszawskiej Syrenki. Krystyna trochę się wstydziła tego wyróżnienia, nie przyznawała się przyjaciołom. Pomnik stanął nad Wisłą w sierpniu 1939 roku.

Wojna, która przyniosła śmierć

1 września, gdy wybuchła II wojna światowa, przebywała wraz z rodziną w rodzinnych Mazurkach. Po wejściu do Polski wojsk sowieckich Krahelscy wyjechali do Białegostoku.

W połowie października 1939 r. powrócili do Warszawy. W stolicy Krystyna zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Wiosną 1940 r. cała rodzina Krahelskich ponownie opuściła Warszawę i przeniosła się do Pieszej Woli, a potem do Puław, gdzie Krystyna rozpoczęła pracę jako pomoc laboratoryjna. Nadal działała w konspiracji - uczestniczyła m.in. w misji wywiadowczej na Nowogródczyźnie, prowadziła szkolenia medyczne. 

W 1941 r. powstały dwie ważne piosenki Krahelskiej: "Kołysanka" i Kujawiak". W sierpniu 1942 r. znowu przeniosła się do Warszawy, gdzie w styczniu 1943 r. powstała jej najbardziej znana piosenka "Hej chłopcy bagnet na broń", napisana dla batalionu AK "Baszta".

Przeżyła zawód miłosny - przedwojenny narzeczony, Stanisław Wujastyk, walczył w Anglii jako lotnik. Krystyna regularnie do niego pisała, a mężczyzna długo nie miał odwagi napisać jej, że w Anglii się ożenił. W końcu powiedziała jej o tym przyjaciółka. 

Krystyna ostatni swój wiersz napisała w czerwcu: „Gdy przyjdzie dzień odlotu do krainy innej, / chcę odlecieć w porywie szczęścia jak ptak, /co uciekając z ziemi niegościnnej, / ziemię na niebo zamienia”. 28 lipca 1944 r. pod pseudonimem "Danuta" została przydzielona jako sanitariuszka do plutonu 1108, wchodzącego w skład dywizjonu "Jeleń". Noc przed wybuchem powstania warszawskiego spędziła w mieszkaniu na rogu Oleandrów i Marszałkowskiej razem z kilkoma innymi sanitariuszkami.

1 sierpnia 1944 r. o godz. W pluton 1108 ruszył do akcji na gmach "Nowego Kuriera Warszawskiego". "Danuta" z poświęceniem opatrywała pierwszych rannych, jednak po godzinie walk sama została ciężko ranna. Z powodu silnego ostrzału dopiero późnym wieczorem, już półprzytomna, została przeniesiona na punkt sanitarny. Pomimo przeprowadzonej operacji zmarła 2 sierpnia nad ranem. Pochowano ją przy ul. Polnej 36. W kwietniu 1945 r. jej szczątki przeniesione zostały na cmentarz przy kościele św. Katarzyny na warszawskim Służewie.

Krystynę Krahelską pośmiertnie odznaczono Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Jej imię nosi wiele drużyn harcerskich. Jedynym warszawskim pomnikiem, który nieuszkodzony przetrwał okupację, powstanie i późniejszą akcje burzenia miasta przez Niemców była Syrenka.

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

W całej Polsce oddano cześć bohaterom Powstania Warszawskiego

Wyjątkowa rozmowa z prof. Kieżunem – uczestnikiem Powstania Warszawskiego

 

pap, telewizjarepublika.pl

Wiadomości

Pochowali tam siedmiu papieży. Ostatniego "wieki temu". Franciszek będzie ósmym

Pokój coraz bliżej. Trump pełen optymizmu

O północy zaczęła się w Polsce żałoba narodowa

Nadciąga ekonomiczne tsunami? MFW ostrzega przed cłami w UE

Watykan: trumna z ciałem papieża została zamknięta | GALERIA

Kampania w stylu Korei Północnej? Trzaskowski i medialne przywileje

Zelenski odpowiada Trumpowi w sprawie Krymu

Patriarcha Jerozolimy na Stolicy Piotrowej? Jeden z potencjalnych „papabili”

Matecki wolny. Bogucki: Próbowali go złamać, ale się nie udało

Ulubiony obraz papieża Franciszka. Głębokie przesłanie dla całego Kościoła

UE szantażuje Polskę dostępem do sprzętu wojskowego!

„Wolałbym umrzeć niż skłamać” - Dariusz Matecki opowiada o areszcie

Wipler z wnioskiem do prokuratury: TVP promowała Trzaskowskiego za pieniądze podatników

Ziemkiewicz: Tusk służył wiernie Niemcom na przednich łapkach, a oni go ośmieszają

Kardynał Müller: nowy papież musi być wierny nauczaniu Chrystusa

Najnowsze

Pochowali tam siedmiu papieży. Ostatniego "wieki temu". Franciszek będzie ósmym

Watykan: trumna z ciałem papieża została zamknięta | GALERIA

Kampania w stylu Korei Północnej? Trzaskowski i medialne przywileje

Zelenski odpowiada Trumpowi w sprawie Krymu

Patriarcha Jerozolimy na Stolicy Piotrowej? Jeden z potencjalnych „papabili”

Pokój coraz bliżej. Trump pełen optymizmu

O północy zaczęła się w Polsce żałoba narodowa

Nadciąga ekonomiczne tsunami? MFW ostrzega przed cłami w UE