- Nawet najdoskonalszy raport ESG – zgodny, od strony formalnej, z wytycznymi i standardami – nie może być tylko zbiorem górnolotnych deklaracji, ale powinien być jednocześnie odzwierciedleniem rzeczywistości, a także wyrazem realnej troski o poszanowanie praw człowieka – podkreślił w wystąpieniu inaugurującym kongres prof. Marcin Wiącek, Rzecznik Praw Obywatelskich. RPO wyliczył szereg pojawiających się wyzwań, związanych m.in. z kwestiami uchodźców wojennych i klimatycznych, osób z niepełnosprawnościami oraz z ageizmem.

- Świat stoi przed wieloma wyzwaniami, zwłaszcza w kontekście zmian klimatycznych, dlatego konieczne jest wdrożenie strategii zrównoważonego rozwoju, dbałość o bioróżnorodność, promowanie pozyskiwania zielonej energii i konsekwentne dążenie do osiągnięcia globalnego celu zeroemisyjnego – przekonywał poseł Marek Sawicki, przewodniczący sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, w liście do uczestników kongresu.

Prelegentami inauguracyjnego kongres panelu byli: dr hab. Adam Niewiadomski, prof. ucz. Uniwersytet Warszawski; Prof. Piotr H. Skarżyński, Światowe Centrum Słuchu, Ekspert WHO; Przemysław Kulik, dyrektor Biura CSR i Raportowania Zrównoważonego Rozwoju, Bank Gospodarstwa Krajowego; Aleksandra Robaszkiewicz, Head of Corporate Communications & CSR, Lidl Polska; Rafał Rudzki, dyrektor ds. ESG, Grupa Żabka; Katarzyna Dubno, dyrektor ds. Relacji Zewnętrznych, ESG i Ekonomiki Zdrowia, Adamed Pharma S.A. oraz Filip Osadczuk, dyrektor Departamentu Relacji Inwestorskich i ESG, PGE Polska Grupa Energetyczna.

Debatę poprzedziło wystąpienie lidera, Davida Evangelisty, Regional President & Managing Director, Special Olympics Europe Eurasia. D. Evangelista zwrócił uwagę, że żyjemy w czasach, w których dzięki technologii wszyscy ludzie są ze sobą złączeni, lecz też w czasach, w których wszyscy jesteśmy rozłączeni w relacjach społecznych. - Czasy, w których mamy największy brak równowagi w tej sferze, są jednocześnie momentem ogromnego potencjału do rozwoju – mówił. 

Dyrektor Filip Osadczuk podkreślił, że dla PGE wszystkie składowe ESG są równie ważne, zaś kwestie środowiskowe ściśle łączą się ze społecznymi. Chodzi jedynie o wyważenie proporcji. - Transformacja energetyczna jest idealnym przykładem jak „E” i „S” ze sobą współgrają. Przerysowując – gdybyśmy wyłączyli natychmiast wszystkie elektrownie i ciepłownie węglowe, to nasi klienci nie mieliby prądu i energii cieplnej. Czyli stanęlibyśmy w obliczu wielkiego kryzysu społecznego – mówił. Z czego jasno wynika, że należy dbać o transformację energetyczną, ale sprawiedliwą, czyli taką, która nie może odbywać się kosztem społeczeństwa. 

- Wszyscy mówimy o obowiązku raportowania, lecz ESG jest przede wszystkim zmianą sposobu myślenia o działalności firmy, o odpowiedzialności – podkreśliła dyrektor Katarzyna Dubno. Stwierdziła, że w branży farmaceutycznej odpowiedzialność od wielu lat wpisuje się w największym stopniu w komponent „S”. - Kluczem jest odpowiedzialność za dostępność leków – mówiła. Zdaniem ekspertki pandemia i agresja Rosji przeciwko Ukrainie były lekcją dla wszystkich, gdyż zamknięte granice i przerwane łańcuchy dostaw uświadomiły, że bezpieczeństwo lekowe jest tak samo ważne jak bezpieczeństwo energetyczne czy militarne.

Prof. Piotr H. Skarżyński, nawiązując do koncepcji One Health, stwierdził, że ESG jest istotnym komponentem branży medycznej i farmaceutycznej, lecz napięcie między „E” a „S” wynika ze specyfiki branży. - Branża medyczna i farmaceutyczna jest większym emitentem gazów cieplarnianych niż branża lotnicza – 25 proc. elementów ESG to ogrzewanie i chłodzenie, które stosuje się w budynkach, w tym na salach operacyjnych – przypomniał. Przytoczył przykład centrum leczenia słuchu w Kajetanach, gdzie preferuje się kosztowną i energochłonną sterylizację narzędzi wielorazowych – w przypadku narzędzi jednorazowych dochodzą tymczasem ogromne koszty utylizacji.  

Aleksandra Robaszkiewicz zaznaczyła, że bezpieczeństwu zdrowotnemu służy profilaktyka zdrowotna – sieć Lidl prowadzi np. działania edukacyjne, aby spożywać pięć razy dziennie porcje warzyw i owoców. Z kolei propagowanie lokalnych i regionalnych produktów żywieniowych jest odpowiedzią na wielkie wyzwania związane z łańcuchami dostaw czy emisją gazów cieplarnianych. Ekspertka stwierdziła, że rola biznesu polega na łączeniu odpowiedzialności z ekonomią oraz łańcucha dostaw z łańcuchem wartości.

- Kwestie ESG dotyczą tego, jak skutecznie i długoterminowo zarządzać przedsiębiorstwem, aby wytwarzać wartość zarówno finansową, jak niefinansową oraz jak się nią dzielić – mówił dyrektor Rafał Rudzki. Przy czym komponent „S”, to nie tylko dbałość o społeczeństwo, o lokalne społeczności czy prowadzenie akcji charytatywnych, lecz również to jakość produktów trafiających na sklepowe półki i odpowiedzialny łańcuch dostaw, w tym troska o sposób pozyskiwania surowców. Ważne jest też wzmacnianie odpowiedzialnych postaw kooperujących przedsiębiorców.

Zdaniem dyrektora Przemysława Kulika, seria kryzysów obudziła społeczeństwa z letargu dobrobytu i uświadomiła, że nie tylko komponent „E”, ale również związany z wielorakim bezpieczeństwem komponent „S” mają ogromną wagę. - To, co grozi ESG, to oderwanie od realnych wyzwań. ESG nie może skończyć tylko w debatach i w świecie korporacji – mówił ekspert. Z jego rozmów ze średnimi i małymi przedsiębiorcami wynika, że są przerażeni ESG i rzadko dostrzegają tu szansę na rozwój biznesu. 

Wielkim wyzwaniem jest więc to, jak przełożyć ESG na praktykę gospodarczą i społeczną.