Przejdź do treści
Polska 29 lipca – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia Jan III Sobieski przybył do Krakowa, gdzie oczekiwał na mobilizację wojsk przed wyruszeniem pod Wiedeń; z Gdyni w swój pierwszy rejs wypłynął transatlantyk MS „Chrobry”; prymas Stefan Wyszyński poświęcił odbudowaną archikatedrę św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu; powstał Ruch Młodej Polski; TKK NSZZ „Solidarność” powołała Biuro Koordynacyjne za Granicą. Urodzili się m. in. Jacek Bocheński, Michał Szewczyk, Andrzej Szczeklik, Stanisław Małkowski, Jerzy Bończak, Elżbieta Towarnicka. Zmarli natomiast: Wojciech Kossak, Wanda Wasilewska, Aleksander Wat, Andzrej Bogucki, Edward Gierek, August Kowalczyk, Piotr Wandycz oraz Piotr Stańko.

1243 - W Anagani, w Italii, legat papieski Wilhelm z Modeny wydał dokument erekcyjny ustanawiający diecezją warmińską. Bulla papieża Innocentego IV z tego samego dnia potwierdzała dokument legata, ustanawiając cztery nowe diecezje w Prusach, w tym diecezję warmińską. Dwie trzecie diecezji zapewniono Krzyżakom, a jedną trzecią biskupowi jako własność i źródło utrzymania.

1423 - Król Władysław II Jagiełło nadał Łodzi prawa miejskie.

1519 - Biskup poznański Jan Lubrański uzyskał przywilej królewski od Zygmunta Starego na powołanie w mieście akademii kształcącej na poziomie uczelni wyższej, ale bez prawa nadawania stopni naukowych.

1683 - Król Jan III Sobieski przybył z Wilanowa do Krakowa, gdzie oczekiwał na ostateczną mobilizację i koncentrację wojsk koronnych przed wyruszeniem pod oblegany przez armię turecką Wiedeń.

1899 - W Hadze zakończyła obrady pierwsza konferencja pokojowa, w której uczestniczyło 26 państw; jej efektem było podpisanie trzech konwencji: o pokojowym rozwiązywaniu sporów międzynarodowych, o prawach i zwyczajach wojny lądowej oraz o zastosowaniu w czasie wojen morskich zasad genewskiej konwencji z 1864 r.

1926 - We Lwowie urodził się Jacek Bocheński, prozaik, eseista, publicysta, autor książek „Boski Juliusz”, „Nazo poeta”, „Stan po zapaści”; członek polskiego Pen Clubu, redaktor naczelny kwartalnika „Zapis”.

1934 - W Łodzi urodził się Michał Szewczyk, (właść. Eugeniusz), aktor, znany z filmów „Zamach”, „Kapitan Sowa na tropie”, „Pan Samochodzik i templariusze”.

1938 - Urodził się Andrzej Szczeklik, lekarz, naukowiec i pisarz, rektor Akademii Medycznej w Krakowie, wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności.

1939 - Z Gdyni do Ameryki Południowej wypłynął w swój pierwszy rejs transatlantyk MSChrobry”, na jego pokładzie był m.in. Witold Gombrowicz.

1942 - W Krakowie zmarł Wojciech Kossak, malarz, przedstawiciel nurtu malarstwa historycznego i batalistycznego, współautor „Panoramy Racławickiej”; ojciec malarza Jerzego Kossaka oraz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Magdaleny Samozwaniec.

1944 - Początek walk 1. Armii WP w rejonie Puław i Dęblina.

1944 - Związek Patriotów Polskich poprzez radio moskiewskie wezwał mieszkańców Warszawy do rozpoczęcia powstania przeciwko Niemcom.

1944 - W Woli Korytnickiej koło Węgrowa urodził się Stanisław Małkowski, ksiądz, socjolog, działacz opozycji antykomunistycznej, współpracownik KOR, ROPCiO oraz Komitetu Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej; uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r.; kapelan podziemnej „Solidarności” w latach 1982-1989.

1948 - W Londynie, po 12. letniej przerwie spowodowanej wybuchem II. wojny światowej, rozpoczęły się XIV. Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polska zdobyła na nich dwa medale - w wadze piórkowej brązowy medal wywalczył bokser Aleksy Antkiewicz, a w Olimpijskim Konkursie Sztuki złoty medal w dziedzinie muzyki otrzymał Zbigniew Turski.

1949 - W Bieżuniu urodził się Jerzy Bończak, aktor scen warszawskich, odtwórca roli Krzepickiego w serialu „Kariera Nikodema Dyzmy” i inżyniera Maca w serialu „Alternatywy 4”.

1950 - We Wrocławiu urodziła się Elżbieta Towarnicka, śpiewaczka operowa (sopran).

1951 – Prymas Stefan Wyszyński poświęcił odbudowaną po wojnie archikatedrę św. Jana Chrzciciela na wrocławskim Ostrowie Tumskim.

1964 - W Kijowie zmarła Wanda Wasilewska, działaczka socjalistyczna, komunistyczna, pisarka; członek Rady Naczelnej PPS (1934-1937); po wybuchu II. wojny światowej przebywała we Lwowie, a następnie w Moskwie; od 1941 r. w WKP(b); w latach 1943-1946 przewodnicząca Związku Patriotów Polskich, organizacji powołanej przez komunistów polskich w ZSRS; wiceprzewodnicząca PKWN (1944).

1967 - W Paryżu zmarł Aleksander Wat (właśc. Aleksander Chwat), poeta, prozaik, tłumacz; przedstawiciel polskiego futuryzmu; autor „Ja z jednej strony i Ja z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka”, wnikliwą diagnozą komunizmu jest jego „Mój wiek. Pamiętnik mówiony”; redaktor „Miesięcznika Literackiego”.

1971 – Uczestnicy „Operacji 1001–Frombork” gościli .I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka. Dokonał on otwarcia nowego odcinka szosy do Braniewa, a następnie przez wiele godzin odwiedzał miejsca pracy harcerzy. W czasie tej wizyty E. Gierek został udekorowany Krzyżem „Za zasługi dla ZHP”. Podczas przemówienia po dekoracji E. Gierek powiedział m.in. „... Chciałbym wyrazić wam, drodzy młodzi przyjaciele, nasze serdeczne uznanie, wdzięczność za pracę, którą wykonaliście dla tego miasta, a także chciałbym wyrazić nadzieję, że okres, który pozostał do dnia, kiedy obchodzić będziemy 500 rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, wykorzystacie w sposób należyty dla dalszej intensywnej pracy nad porządkowaniem miasta, tak by było ono przygotowane na przyjęcie ludzi nauki naszego kraju i całego świata, którzy niewątpliwie będą chcieli tu przyjechać, by w ten sposób dać dowód swego głębokiego uczucia dla wielkiego Polaka. Praca, którą wykonujecie, ma jeszcze inne znaczenie poza konkretnymi efektami, które pozostaną i które będą świadczyć, że byliście tutaj i pracowaliście. Pokazuje ona mianowicie, że praca i jedynie praca jest elementem, który służy obywatelskiemu, patriotycznemu wychowaniu młodego pokolenia Polaków. Chcielibyśmy, by wszyscy młodzi ludzie, by cała młodzież polska brała z was, młodzi przyjaciele, wzór, jak należy pracować dla Ojczyzny, jak należy wyrażać swoje uczucia Ojczyźnie...”.

1973 - Premiera filmu „Wniebowzięci” w reżyserii Andrzeja Kondratiuka.

1978 - W Warszawie zmarł Andrzej Bogucki, aktor, reżyser, piosenkarz. Wystąpił m.in. w filmach „Śluby ułańskie”, „Manewry miłosne”, „Sprawa do załatwienia”; wykonawca takich przebojów jak „Czerwony autobus”, „Jak przygoda, to tylko w Warszawie”, „Trzej przyjaciele z boiska”, „A mnie jest szkoda lata”.

1979 - Ukazał się komunikat o powstaniu Ruchu Młodej Polski; wśród jego założycieli był m.in. Aleksander Hall.

1982 - Stan wojenny: Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność” powołała Biuro Koordynacyjne za Granicą, którym kierował Jerzy Milewski.

1989 - W czasie obradującego w Warszawie XIII. Plenum KC PZPR gen. Wojciech Jaruzelski, wybrany kilka dni wcześniej na urząd Prezydenta PRL, złożył rezygnację ze stanowiska I. sekretarza KC PZPR, jego następcą został Mieczysław F. Rakowski.

2001 - W Cieszynie zmarł Edward Gierek, działacz komunistyczny, wieloletni I. sekretarz KW PZPR w Katowicach; w latach 1970-1980 I. sekretarz KC PZPR.

2012 - W Oświęcimiu, w wieku 91 lat, zmarł August Kowalczyk, aktor, reżyser teatralny; więzień niemieckiego obozu Auschwitz, z którego uciekł w 1942 r., żołnierz Armii Krajowej; znany m.in. z ról w serialach „Stawka większa niż życie”, „Chłopi” i „Sekret Enigmy”.

2017 - W Branford w USA zmarł Piotr Wandycz, historyk Europy Środkowej i dziejów dyplomacji.

2018 – W Warszawie zmarł Tomasz Stańko, jeden z najwybitniejszych muzyków w historii polskiego jazzu, autor około 40 albumów, kompozytor muzyki do kilkudziesięciu filmów, wśród których znalazły się „Pożegnanie z Marią”, „Reich”, „Egzekutor” oraz spektakli teatralnych: „Balladyna”, „Nienasycenie”, „Wyzwolenie”. Jako pierwszy polski artysta został uhonorowany Europejską Nagrodą Jazzową w 2003 r.

PAP

Wiadomości

Francja i Polska przeciwko UE: blokada umowy z Mercosur jako cios dla europejskiego rolnictwa

Nisztor: ws. Collegium Humanum chodzi o masowy proceder kupowania dyplomów - to sprawa ponadpolityczna

Puchar Europy: Anwil awansował do drugiego etapu

Express Republiki | 14.11.2024 | Republika

TYLKO U NAS

Bliska współpracownica Tuska blokuje "Republikę" w KPRM, jej partner jest wydawcą w TVN24

Posłanka Żukowska zaniepokojona zatrzymaniem Sutryka

Izrael przygotowuje rozejm w Libanie jako "prezent" dla Trumpa

Młody sportowiec nie żyje. Pojechał spełniać marzenia

Kolejne zatrzymanie przez CBA ws. Collegium Humanum

#BitwaPolityczna | Koalicja 13 grudnia podszywa się pod PiS

Legendarna narciarka wznawia karierę. Ma 40 lat

Kaczyński mocno o Tusku, Hołowni i Orlenie

Czekał w lesie na śmierć. Wtedy nadleciał dron

Dobre występy siatkarzy w Lidze Mistrzów

Sprawca śmiertelnego wypadku na Trasie Łazienkowskiej jest już w Polsce

Najnowsze

Francja i Polska przeciwko UE: blokada umowy z Mercosur jako cios dla europejskiego rolnictwa

Bliska współpracownica Tuska blokuje "Republikę" w KPRM, jej partner jest wydawcą w TVN24

TYLKO U NAS

Posłanka Żukowska zaniepokojona zatrzymaniem Sutryka

Izrael przygotowuje rozejm w Libanie jako "prezent" dla Trumpa

Młody sportowiec nie żyje. Pojechał spełniać marzenia

Nisztor: ws. Collegium Humanum chodzi o masowy proceder kupowania dyplomów - to sprawa ponadpolityczna

Puchar Europy: Anwil awansował do drugiego etapu

Express Republiki | 14.11.2024 | Republika