Przejdź do treści

Polska 23 listopada – co wydarzyło się tego dnia

Źródło: facebook.com

Tego dnia zakończył obrady sejm grodzieński - ostatni sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej, zatwierdził II rozbiór Rzeczypospolitej, padła „Kasztanka” - klacz marszałka Józefa Piłsudskiego, Sejm podjął decyzję o likwidacji Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej (ORMO). Urodzili się m.in. Klementyna Hoffmanowa, Arnold Szyfman, Władysław Liniarski, Władysław Pobóg-Malinowski, Loda Niemirzanka, Aleksander Małachowski, Krzysztof Penderecki, Karol Modzelewski, Mariusz Benoit, Waldemar Krzystek. Zmarli natomiast: gen. Józef Dwernicki, Stanisław Przybyszewski, Stanisław Zaremba, Aleksander Sewruk i Jan Leończuk.

1287 - Książę pomorski Bogusław IV i książę świecki Mściwój II oraz książę wielkopolski Przemysł II podczas zjazdu w Słupsku zawarli przymierze skierowane przeciwko Brandenburgii.

1619 – Polska jazda lisowczyków pokonała wojska księcia Siedmiogrodu Jerzego Rakoczego w bitwie pod Humiennem.

1672 - Pod Szczebrzeszynem wojska wierne hetmanowi Janowi Sobieskiemu zawiązały konfederację przeciwko stronnikom króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, skupionym w konfederacji gołąbskiej.

1793 - Zakończył obrady sejm grodzieński - ostatni sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej, zwołany i działający pod terrorem władz carskich; zatwierdził II rozbiór Rzeczypospolitej.

1798 - W Warszawie urodziła się Klementyna Hoffmanowa, pisarka, pedagog, autorka m.in. utworów dla dzieci i młodzieży.

1857 - W Łopatynie na terenie Galicji zmarł gen. Józef Dwernicki, uczestnik kampanii napoleońskich, dowódca kawalerii w Powstaniu Listopadowym.

1882 - W Ulanowie urodził się Arnold Szyfman, reżyser, założyciel i dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie.

1897 - W Małachowie-Gustawowie pod Włoszczową urodził się Władysław Liniarski, pułkownik WP, komendant białostockiego Okręgu ZWZ-AK (1940-1945), a następnie na terenie tego okręgu dowódca Armii Krajowej Obywatelskiej; aresztowany w 1945 r. przez UB, skazany na karę śmierci, wyrok zamieniony na 10 lat więzienia.

1899 - W Archangielsku urodził się Władysław Pobóg-Malinowski, historyk, publicysta, działacz sanacyjny.

1909 - W Warszawie urodziła się Loda Niemirzanka, tancerka, popularna polska aktorka lat 30., zagrała m.in. w filmach "Ada! To nie wypada!", "Moi rodzice rozwodzą się"; w czasie II wojny światowej w AK.

1918 - W Radomiu urodził się Kazimierz Winkler, poeta, autor tekstów popularnych piosenek, m.in. "Gdy mi ciebie zabraknie" i "Pierwszy siwy włos".

1924 - We Lwowie urodził się Aleksander Małachowski, publicysta, żołnierz AK, więzień w sowieckim obozie pracy (1944-1945); przewodniczący Klubu Krzywego Koła (1959-1962); od 1980 r. w NSZZ "S"; internowany w stanie wojennym; w 1983 r. aresztowany za działalność w podziemnej Solidarności; poseł na Sejm (1989-1997; 2001-2004), wicemarszałek Sejmu (1993-1997); współzałożyciel Unii Pracy (1991); w latach 1998-2004 przewodniczący Zarządu Głównego PCK.

1927 - W Jarontach pod Inowrocławiem zmarł Stanisław Przybyszewski, pisarz, poeta, dramaturg, publicysta; napisał m.in. powieści "Homo ludens", "Dzieci szatana", "Synowie ziemi", "Krzyk" oraz dramaty "Złote runo", "Goście", "Matka", "Gody życia", "Mściciel". W swojej twórczości przedstawiał życie jako nieustanny tragiczny konflikt "duszy" i "mózgu", uwikłania w problemy seksu oraz skrajnego indywidualizmu.

1927 - W Mińsku Mazowieckim w koszarach 7 Pułku Ułanów Lubelskich padła "Kasztanka" - klacz marszałka Józefa Piłsudskiego.

1930 - W Polsce odbyły się wybory do Senatu.

1933 - W Dębicy urodził się Krzysztof Penderecki, kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny; autor dzieł: "Tren ofiarom Hiroszimy", "Pasja wg św. Łukasza", "Dies Irae", "Jutrznia", "Polskie Requiem", "Te Deum", "Siedem Bram Jerozolimy", a także oper "Diabły z Loudun", "Raj utracony", "Czarna maska" i "Ubu Król".

1937 - W Moskwie urodził się Karol Modzelewski, historyk; członek PZPR (1957-1964), usunięty z partii po ogłoszeniu z Jackiem Kuroniem "Listu otwartego do członków PZPR"; więziony przez władze komunistyczne; rzecznik prasowy Krajowej Komisji Porozumiewawczej (1980-1981), członek Komisji Krajowej NSZZ "S"; w stanie wojennym internowany, następnie więziony; senator (1989-1991), współzałożyciel Solidarności Pracy (1991), honorowy przewodniczący Unii Pracy (1992-1995).

1940 - Do Paktu Trzech, podpisanego 27 września 1940 r. przez Niemcy, Włochy i Japonię, przystąpiła Rumunia.

1942 - W Krakowie zmarł Stanisław Zaremba, matematyk, współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Matematycznego, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; redaktor pisma dla matematyków "Annales".

1943 - Władysław Gomułka wybrany został sekretarzem Komitetu Centralnego PPR.

1950 - We Wrocławiu urodził się Mariusz Benoit, aktor związany m.in. z teatrami warszawskimi: Powszechnym, Narodowym, Rozmaitości, pedagog; wystąpił w filmach "Ostatnie okrążenie", "Olimpiada '40", "Przeznaczenie", "Widziadło", "Piłkarski poker", "Śmierć jak kromka chleba", "80 milionów", a także w serialach "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy" oraz "Mistrz i Małgorzata".

1953 - W Swobnicy na Pomorzu Zachodnim urodził się Waldemar Krzystek, reżyser i scenarzysta, autor filmów "W zawieszeniu", "Ostatni prom", "Mała Moskwa", "80 milionów", "Fotograf" oraz serialu "Anna German".

1974 - W Warszawie zmarł Aleksander Sewruk, aktor, dyrektor teatrów, m.in. Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie.

1981 - Premiera filmu "Dreszcze" w reżyserii Wojciecha Marczewskiego.

1989 - Początek oficjalnej wizyty premiera Tadeusza Mazowieckiego w ZSRS.

1989 - Sejm podjął decyzję o likwidacji Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej (ORMO) oraz Urzędu do spraw Wyznań.

1997 - Premiera serialu telewizyjnego "Boża podszewka" w reżyserii Izabelli Cywińskiej.

2021 – W Łubnikach w województwie podlaskim zmarł Jan Leończuk, poeta, prozaik, eseista, tłumacz. Wydał kilkanaście tomów poezji i opowiadań. Przez niemal dwadzieścia lat był dyrektorem Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku.

 

PAP

Wiadomości

Nigeria przyjęta do grupy BRICS. Co jej to da?

Amerykanie uderzyli we flotę cieni. Chiny drogo za to zapłacą

Oni ignorowali chorobę. Sztuczna inteligencja tworzy pierwszy lek

Księżyc na liście zagrożonych obiektów kultury! Żeby nie ukradli

Donald Trump i Melania Trump na pokładzie Air Force One

Rośnie przemoc wobec chrześcijan

Rząd zablokuje aprzedaż nieletnim e-papierosów bez nikotyny?

Republika Wieczór: strajk głodowy w Bogdance, czyli walka o kopalnię

Fogiel: Rafał Trzaskowski próbuje kopiować wszystkich

Poważny wypadek. Zderzyła się cysterna z ciągnikiem

Dzisiaj informacje Telewizja Republika 18.01.2025

Trzaskowski dostał pytanie o odpady i znów bredził o płonącej planecie

Nawrocki: Referendum ws. Zielonego Ładu to obowiązek. „To zagrożenie dla przyszłości Polski”

Kwiecień: Policja od lat potrzebuje wsparcia finansowego

Mieszkańcy średnich miast to najbardziej zadłużona grupa Polaków

Najnowsze

Radio Republika teraz również w aplikacji. Pobierz i słuchaj bez przeszkód!

Księżyc na liście zagrożonych obiektów kultury! Żeby nie ukradli

Donald Trump i Melania Trump na pokładzie Air Force One

Rośnie przemoc wobec chrześcijan

Rząd zablokuje aprzedaż nieletnim e-papierosów bez nikotyny?

Nigeria przyjęta do grupy BRICS. Co jej to da?

Amerykanie uderzyli we flotę cieni. Chiny drogo za to zapłacą

Oni ignorowali chorobę. Sztuczna inteligencja tworzy pierwszy lek