Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych to święto tych, którzy Ojczyźnie poświęcili swoje najlepsze lata, szczęście osobiste, zdrowie, a niejednokrotnie i życie. Bohaterów, których powojenna komunistyczna władza nazywała „bandytami”, skazano w najlepszym razie na zapomnienie, ostracyzm i potępienie – czytamy w oświadczeniu przekazanym TV Republika ppor. Anna Szczepańska, Przewodnicząca Zespołu ds. Kombatantów 4. Warmińsko-Mazurskiej Brygady Obrony Terytorialnej.
Podczas uroczystości z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w 2020 roku, Prezydent RP Andrzej Duda wręczył odznaczenia państwowe zasłużonym żołnierzom antykomunistycznego podziemia. Wśród wyróżnionych bohaterów był m.in. mjr Józef Rusak, ps. „Bylina” oraz Śp. mjr Lucjan Deniziak, ps. „Orzeł”, który odszedł na Wieczną Wartę w listopadzie 2020 r. W tym wyjątkowym wydarzeniu towarzyszyli im również żołnierze 43. batalionu lekkiej piechoty z Braniewa, wchodzącego w skład 4. Warmińsko-Mazurskiej Brygady Obrony Terytorialnej. Decyzją Dowódcy Brygady, został w niej powołany Zespół ds. Kombatantów, który opiekuje się bohaterami mieszkającymi na Warmii i Mazurach.
29 lutego 2020 r. na terenie dawnego mokotowskiego więzienia przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, Sekretarz Stanu MON Sebastian Chwałek, Dowódca 4 Warmińsko-Mazurskiej Brygady Obrony Terytorialnej – płk Mirosław Bryś oraz wnuk „Szczerbca”, odsłonili tablicę upamiętniającą ppłk. Gracjana Klaudiusza Fróga.
Legendarny dowódca 3 Wileńskiej Brygady AK został tu zamordowany 11 maja 1951 r. Szczątków bohatera do dziś nie odnaleziono. Terytorialsi z Warmii i Mazur w sierpniu 2019 r. pomagali wolontariuszom i pracownikom Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w pracach poszukiwawczych prowadzonych na terenie dawnego aresztu śledczego na Rakowieckiej.
Symboliczny grób „Szczerbca” znajduje się na powązkowskiej „Łączce”, gdzie po II wojnie światowej w bezimiennych dołach śmierci, grzebano ciała naszych polskich patriotów, zamordowanych w mokotowskim więzieniu. To właśnie tu miała miejsce także symboliczna akcja upamiętnienia naszych Bohaterów. Żołnierze 4W-MBOT wraz z wolontariuszami z powązkowskiej „Łączki” wymienili tabliczki na brzozowych krzyżach Kwatery „Ł”. Oddali w ten sposób hołd i cześć pamięci bohaterów walk o wolną Polskę. Pośród ponad 80 wymienionych tabliczek, aż cztery zawisły na krzyżach upamiętniających patronów Brygad OT. To symboliczne wydarzenie połączyło tych, którzy szukali szczątków Bohaterów i tych, którzy dziedziczą ich tradycje.
- To piękna i bardzo ważna inicjatywa. Jest wymownym świadectwem pamięci żołnierzy WOT o polskich bohaterach, o swoim patronie Gracjanie Frógu „Szczerbcu”. To także dowód na trwałość polskiej sztafety pokoleń, gdzie młodzi pamiętają o naszych bohaterach. Wspaniała, mądra i potrzebna akcja WOT. Wiem, że nie jesteście tu przypadkiem, wiem, że Żołnierze Niezłomni są dla was prawdziwymi bohaterami i patronami – powiedział wówczas profesor Krzysztof Szwagrzyk, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej, kierujący pracami poszukiwawczymi żołnierzy polskiego podziemia antykomunistycznego na terenie RP i poza granicami, zwracając się do żołnierzy 43. blp.
Podczas wymiany tabliczek obecny był również ppłk Waldemar Nowakowski, ps. „Gacek”, uczestnik Powstania Warszawskiego, po 1945 roku mocno zaangażowany w konspirację antykomunistyczną. Inicjatywę skomentował w prostych słowach: „Mi się to bardzo podoba. Jesteście tym najmłodszym pokoleniem, które o tym myśli – to się dla mnie liczy. Jestem pełen podziwu”.
Przywracamy pamięć Tych, o których pamiętać nie miał nikt. Tych, których szczątki bez pogrzebu, rzucano w bezimienne doły śmierci. Żołnierzy antykomunistycznego podziemia, którzy do końca byli wierni Polsce. Oddali za Ojczyznę swoje zdrowie, często życie, ale wierzyli, że na ich szczątkach, kiedyś powróci Wolna, Niepodległa i Suwerenna Polska. O taką walczyli. Dziś młode pokolenie Polaków w Ich postawach odnalazło wzorce, wartości i punkt odniesienia. Po latach Żołnierze Wyklęci do nas wracają, mimo tego jak głęboko chciano ich zepchnąć w czeluści niepamięci, Oni wracają i dają nam przykład prawdziwego patriotyzmu, heroizmu i dumy z tego, że jesteśmy Polakami.
Z wyrazami szacunku
ppor. Anna Szczepańska
Przewodnicząca Zespołu ds. Kombatantów 4. Warmińsko-Mazurskiej Brygady Obrony Terytorialnej