Liderki białoruskiej opozycji - kandydatka w sierpniowych wyborach prezydenckich Swiatłana Cichanouska oraz Weranika Capkała i Maryja Kalesnikawa - są kandydatkami grupy Socjalistów i Demokratów (S&D) do Nagrody im. Sacharowa Parlamentu Europejskiego. "Będąc pod wrażeniem trwających na Białorusi pokojowych protestów prodemokratycznych przeciwko sfałszowanym wyborom z 9 sierpnia, jesteśmy głęboko przekonani, że tegoroczna Nagroda im. Sacharowa powinna uhonorować dzielne białoruskie kobiety walczące o wolność i demokrację w swoim kraju" - oświadczyła w środę wiceszefowa frakcji S&D Kati Piri.
Białorusinki po sierpniowych wyborach zostały zmuszone do wyjazdu z kraju bądź aresztowane. Główna rywalka Łukaszenki, nauczycielka, działaczka na rzecz praw człowieka Swiatłana Cichanouska wyemigrowała na Litwę. Wspierająca jej kampanię Capkała została zmuszona do wyjazdu do Rosji, ale ostatecznie znalazła schronienie w Polsce.
Z kolei Kalesnikawa, którą w tym tygodniu po zatrzymaniu przez nieznanych ludzi w centrum Mińska próbowano wywieźć na Ukrainę, znalazła się w areszcie po tym, gdy udaremniła swoją deportację, niszcząc swój paszport na przejściu granicznym.
Kalesnikawa ma obecnie status podejrzanej w sprawie karnej z artykułu mówiącego o wzywaniu do przejęcia władzy i działaniu na szkodę bezpieczeństwa narodowego.
"Grupa S&D mocno wspiera Białorusinów. Z całą mocą potępiamy brutalne tłumienie przez reżim pokojowych protestów. Nasza dzisiejsza decyzja, podjęta dokładnie miesiąc po +skradzionych wyborach+ z 9 sierpnia, jest silnym sygnałem naszego jednoznacznego poparcia dla uzasadnionych żądań Białorusinów w sprawie nowych, wolnych i uczciwych wyborów" - zaznaczył Piri.
Frakcja S&D zaapelowała do wszystkich pozostałych grup politycznych w Parlamencie Europejskim o nominowanie Białorusinów do tegorocznej Nagrody im. Sacharowa.
Zastanawia się nad tym Europejska Partia Ludowa (EPL), która jest największą grupą poselską w PE. Za nominowaniem białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego lub Cichanouskiej są też polscy eurodeputowani z Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR), ale grupa ta nie podjęła jeszcze decyzji.
Co roku we wrześniu posłowie do Parlamentu Europejskiego mogą wysunąć kandydatów do Nagrody im. Sacharowa. Każdy nominowany musi mieć poparcie co najmniej 40 eurodeputowanych, przy czym każdy europoseł może udzielić poparcia tylko jednemu kandydatowi. Nominacje, wraz z uzasadnieniem, są następnie oceniane na wspólnym posiedzeniu komisji spraw zagranicznych i komisji rozwoju PE. Później sporządza się listę trzech kandydatów, która przekazywana jest konferencji przewodniczących na głosowanie końcowe. Ogłoszenie zwycięzcy odbywa się zwykle w październiku.
Ustanowiona przez Parlament Europejski w 1988 r. Nagroda im. Sacharowa przyznawana jest każdego roku wybitnym działaczom walczącym o prawa człowieka na świecie. W ubiegłym roku wyróżnienie dostał ukraiński reżyser filmowy i pisarz, zdecydowany przeciwnik aneksji Krymu przez Rosję Ołeh Sencow. W grudniu nie mógł on przyjechać do PE, bo był w więzieniu w Rosji, ale 7 września po wymianie grup więźniów między Rosją a Ukrainą odzyskał wolność.
Z Brukseli Krzysztof Strzępka
