W czwartek nad ranem w Grodnie zatrzymany został członek zarządu Związku Polaków na Białorusi Andrzej Poczobut. We wtorek zatrzymana została prezes Związku Polaków na Białorusi Andżelika Borys, a w środę skazana na 15 dni aresztu za organizację „nielegalnej imprezy masowej”, za jaką władze uznały zorganizowany 7 marca tradycyjny doroczny jarmark Grodzieńskie Kaziuki.

Podczas briefingu przed Pałacem Prezydenckim Spychalski poinformował, że prezydent Andrzej Duda jest w kontakcie z premierem Mateuszem Morawieckim i szefem MSZ Zbigniewem Rauem, a także z polską placówką dyplomatyczną i konsularną. „Sytuacja jest bardzo trudna. Sytuacja, z którą się spotykamy na Białorusi, jest absolutnie nieakceptowalna” - oświadczył.

Prezydent zapelował o wsparcie do OBWE

- Prezydent dosłownie przed kilkudziesięcioma minutami rozmawiał z sekretarz generalną OBWE Helgą Schmid i poprosił ją o to, żeby ta sprawa została jak najszybciej wniesiona na agendę OBWE — przekazał Spychalski.

- Prezydent oczywiście przedstawił nasze stanowisko, sytuację mniejszości polskiej na Białorusi. Precyzyjnie poinformował także, jaka jest sytuacja mniejszości białoruskiej w Polsce, która jest oczywiście bardzo dobra — dodał minister.

Poinformował także o apelu do prezydencji szwedzkiej, aby wsparła ten temat.

Spychalski dodał, że Andrzej Duda będzie o tej sprawie rozmawiał także z prezydent Estonii. Jak tłumaczył, kraj ten jest niestałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ, stąd ta rozmowa i prośba, „ażeby za pośrednictwem Estonii ta sprawa została także wniesiona na posiedzenie RB ONZ”.

Sprawą zajmuje się BBN

- O godz. 16 prezydent w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego spotka się z szefami służb specjalnych. Ta sprawa będzie jeszcze wnikliwie omówiona i przedstawiona przez szefów służb — powiedział Spychalski podczas briefingu prasowego.

Dodał, że prezydent Duda zaprosił do Pałacu Prezydenckiego — i do takiego spotkania dojdzie w najbliższych kilku dniach — szefów Związku Białorusinów w Polsce. Jak przekazał, spotkanie ma na celu pokazanie przede wszystkim „jak te rozmowy i te relacje mogą być zbudowane na dobrych fundamentach”.

Zapewnił jednocześnie, że Kancelaria Prezydenta będzie informować na bieżąco o wszelkich inicjatywach podejmowanych przez głowę państwa w tej sprawie.

Spychalski zapowiedział ponadto, że w czwartek na fasadzie Pałacu Prezydenckiego zostanie wyświetlona specjalna iluminacja wspierającą Polaków mieszkających na Białorusi.

Wsparcie ze strony UE

W czwartek tuż po godzinie 13, rozpoczął się dwudniowy wideoszczyt przywódców państw Unii Europejskiej. Przed jego rozpoczęciem premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że podniesie na spotkaniu temat walki reżimu w Mińsku z Polakami.

Oświadczenie w sprawie prześladowaniu Polaków wydał również szef unijnej dyplomacji Josep Borrell.

- Jesteśmy świadkami dalszej eskalacji represji wobec narodu białoruskiego, w tym zorganizowanych kampanii prześladowań obrońców praw człowieka, dziennikarzy i społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi. Ostatnie wydarzenia pokazały, że najnowszym celem tej polityki jest Związek Polaków na Białorusi — napisał szef unijnej dyplomacji w oświadczeniu.

Stałe Przedstawicielstwo Polski przy UE zaapelowało do instytucji unijnych o zdecydowane działania na rzecz demokratycznej Białorusi po aresztowaniu w tym kraju Poczobuta i Borys. Sprawa eskalacji sytuacji na Białorusi i stosowanych represji była też poruszana przez polskiego ambasadora przy UE Andrzeja Sadosia na spotkaniach z ambasadorami innych krajów członkowskich oraz z przedstawicielami instytucji unijnych.

ZPB to największa na Białorusi organizacja mniejszości polskiej. W 2005 roku władze w Mińsku pozbawiły ją rejestracji.