Na program „Rodzina 500 plus” od początku funkcjonowania wydano ponad 156 mld zł. Łączne koszty obsługi świadczenia wyniosły przeszło 1,8 mld zł — wynika z danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Program „Rodzina 500 plus” ruszył 1 kwietnia 2016 r. Obecnie korzysta z niego 6,6 mln dzieci, a roczny koszt tego wsparcia to 41 mld zł.
Najwięcej dzieci korzysta ze świadczenia w województwie mazowieckim (992,1 tys.), woj. śląskim (703,2 tys.), woj. wielkopolskim (636,5 tys.), woj. małopolskim (580,4 tys.) i woj. dolnośląskim (446,2 tys.). W tym roku rodzice, którzy chcą skorzystać ze wsparcia, muszą złożyć wniosek o przyznanie świadczenia wychowawczego. Prawo do tego świadczenia ustalane jest na okres od 1 czerwca do 31 maja następnego roku.
Według danych resortu do tej pory złożono 4,6 mln wniosków o 500 plus. W sumie wydano 4,2 mln decyzji o przyznaniu świadczenia. Wniosek można złożyć za pośrednictwem bankowości elektronicznej, portalu Empatia lub PUE ZUS. Wnioski przyjmowane są również drogą tradycyjną – podczas wizyty w urzędzie lub za pośrednictwem poczty.
Jak można było składać wnioski i jak będzie teraz?
Jeżeli osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze złożyła wniosek wraz z wymaganymi dokumentami do 30 czerwca, ustalenie oraz wypłata przyznanego świadczenia z wyrównaniem od czerwca nastąpi nie później niż do 31 sierpnia. Od czasu zniesienia kryterium dochodowego rodzice nie muszą już dokumentować swojej sytuacji dochodowej, a ustalając prawo do świadczenia wychowawczego, organ realizujący to świadczenie opiera się przede wszystkim na informacjach zawartych we wniosku.
Świadczenie „500 plus” przysługuje od narodzin dziecka aż do ukończenia przez nie 18. roku życia. Prawo do niego mają zarówno dzieci przebywające w rodzinach, jak i w pieczy zastępczej. W Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej trwają prace nad nowelizacją ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, która reguluje funkcjonowanie programu „Rodzina 500 plus”. Resort chce, by składanie wniosków odbywało się wyłącznie w formie elektronicznej. Planowane jest także odejście od corocznych naborów i wypłacanie świadczeń jedynie w formie bezgotówkowej. Ponadto — według propozycji — świadczenia mają być wypłacane przez ZUS, a nie przez samorządy.
Jak będzie wyglądała sytuacja przez następne lata?
Resort rodziny szacuje, że dzięki projektowanym zmianom koszty funkcjonowania programu spadną i dadzą oszczędności dla budżetu państwa na poziomie ok. 3,1 mld zł w okresie 10 lat. Zgodnie z opublikowanym na początku lipca projektem od 1 stycznia 2022 r. ZUS będzie wypłacał na bieżąco przyznawane przez siebie świadczenia wychowawcze oraz będzie od 1 lutego 2022 r. przyjmować wnioski na kolejne okresy, począwszy od 1 czerwca 2022 r. Projekt ten jest obecnie na etapie konsultacji społecznych.
