Wystawę „Dowody Zbrodni” można oglądać od 1 marca (od godz. 18:00) w dawnym Areszcie Śledczym przy ul. Rakowieckiej 37 - miejscu kaźni wielu polskich bohaterów. Zostaną tam udostępnione przedmioty odnalezione podczas prac poszukiwawczo-ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN w latach 2012–2107 na „Łączce” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie.
Są wśród nich guziki, okulary, medaliki, krzyżyki, obuwie, paski, maleńkie fragmenty odzieży i mundurów. Są to drobiazgi, które ofiary miały przy sobie podczas aresztowania, w więzieniu i podczas przesłuchań. Towarzyszyły im w chwili śmierci… i wraz z nimi spoczęły w mogiłach. Były jak niemi przyjaciele niedoli. Przedmioty z ich przeszłości. Przypominały im świat spoza więziennych murów. Oprawcy zasypali je ziemią wraz z ciałami, licząc na to, że nigdy nie zostaną odnalezione. A jednak po latach je odkryto i milczące do tej pory przedmioty nagle przemówiły – świadcząc o okrutnej zbrodni. (fragment artykułu prof. Anny Drążkowskiej, konsultanta wystawy, konserwatora zabytków).
– To w tych celach [nasi bohaterowie] przebywali przed śmiercią. Dziś pamięć o nich powraca poprzez artefakty – mówił wiceprezes IPN prof. Krzysztof Szwagrzyk podczas briefingu prasowego w murach byłego mokotowskiego więzienia, gdzie obecnie mieści się Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL.
Jak podkreślił prof. Szwagrzyk, który od lat kieruje poszukiwaniami i ekshumacjami polskich bohaterów, wystawa „Dowody Zbrodni” daje szczególną „możliwość dotknięcia historii w sposób bardzo osobisty”.
Ekspozycję skonstruowano w taki sposób, aby ukazać strukturę zbrodni, system mordów sądowych i sprawców – sędziów, prokuratorów i katów. Zaprezentowano m.in. kopie protokołów wykonania kary śmierci, a także relacje oraz wizerunki komunistycznych zbrodniarzy. Dowodami zbrodni są naboje odnalezione w dołach śmierci na warszawskiej „Łączce”.
Zwiedzający wystawę mają możliwość nie tylko zapoznania się z tragicznymi losami więźniów aresztu MBP przy ul. Rakowieckiej oraz działaniami komunistów w celu zacierania śladów po zbrodniach; ekspozycja przybliża także historię poszukiwań szczątków ofiar totalitaryzmów, wzbogaconą fotografiami oraz wypowiedziami badaczy i wolontariuszy.