Nabożeństwo szkaplerzne obok różańca jest jedną z najpopularniejszych form kultu Matki Bożej w Kościele katolickim. Jego początki sięgają przełomu XIII i XIV wieku oraz objawień w 1251 r. Matki Jezusa generałowi karmelitów św. Szymonowi Stockowi, który modlił się o ratunek dla zakonu.
Święto Matki Bożej z Góry Karmel karmelici obchodzą od XIV wieku. Dla całego Kościoła zatwierdził je w 1726 r. papież Benedykt XIII. W Polsce znane jest pod nazwą Matki Bożej Szkaplerznej i obchodzone jest 16 lipca, na pamiątkę zjawienia się Maryi w 1251 r. ówczesnemu generałowi karmelitów o. Szymonowi Stockowi, który modlił się o pomoc dla zakonu. Dekret soboru laterańskiego IV (1215) zabraniał bowiem zakładania nowych zakonów i nie uznawał istnienia tych, które nie były oparte na regule zaaprobowanej przez Kościół, a do takich należał wówczas m.in. zakon karmelitów.
Według relacji o. Stocka Matka Boża miała wręczyć mu szkaplerz i zapewnić, że wszyscy, którzy będą go nosić, doświadczą Jej szczególnej opieki duchowej, a po śmierci unikną kary wiecznej.
W XIV w. Najświętsza Maryja Panna ukazała się papieżowi Janowi XXII i poleciła mu szczególną opiekę nad "Jej zakonem karmelitańskim". Obiecała także łaski i zbawienie należącym do zakonu, którzy wiernie wypełniają swe śluby, oraz należącym do Bractwa Szkaplerznego, którzy będą naśladować jej cnoty i modlić się za Kościół. Zapewniła także, że noszących szkaplerz wyzwoli z czyśćca w pierwszą sobotę po ich śmierci.
Kolejni papieże - Klemens VII (1523-1534) i Grzegorz XIII (1572-1585) - rozpowszechnili nabożeństwa szkaplerznego, nadając mu odpusty. Tym samym Kościół katolicki uznał nadprzyrodzone pochodzenie szkaplerza oraz treść objawienia.
Stolica Apostolska zaliczyła szkaplerz do sakramentaliów. Obok różańca stał się on jedną z najpopularniejszych form kultu maryjnego w Kościele katolickim.
Na początku szkaplerz był wierzchnią szatą, której mnisi używali podczas codziennych zajęć, aby nie brudzić habitu. Następnie przez szkaplerz rozumiano szatę nałożoną na habit. Z biegiem lat zamieniono ją na dwa małe kawałki płótna. Jedna z wizerunkiem Matki Bożej Szkaplerznej powinna spoczywać na piersiach, a druga z obrazem Serca Jezusa na plecach. W 1910 r. papież Pius X zezwolił na zastąpienie szkaplerza płóciennego medalikiem szkaplerznym. Noszący go przynależą do Bractwa Szkaplerznego i mają udział w duchowych dobrach całego zakonu karmelitańskiego.
Istnieją szkaplerze: brunatny - karmelitański (w. XIII); czarny - serwitów (w. XIV), od roku 1860 kamilianów; biały - trynitarzy, mercedariuszy, dominikanów (w. XIV), Niepokalanego Serca Maryi (od roku 1900); niebieski - teatynów (od roku 1617) i Niepokalanego Poczęcia Maryi (w. XIX); czerwony - męki Pańskiej; fioletowy - lazarystów (1847) i żółty - św. Józefa (w. XIX). Obecnie szkaplerz jest znakiem zewnętrznym przynależności do bractwa związanego z konkretnym zakonem.
Przyjęcie szkaplerza może mieć miejsce tylko raz w życiu. Pierwszy musi być wykonany z sukna, a potem można go zastąpić medalikiem szkaplerznym.
W sobotę 13 lipca odbędzie się XXV Ogólnopolski Wieczernik - Spotkanie Rodziny Matki Bożej Szkaplerznej w Oborach w województwie kujawsko-pomorskim. Zgodnie z tradycją spotkanie w ogrodzie Matki Bożej przed sanktuarium rozpocznie się o godz. 10, a zakończy o godz. 19. Mszy św. o godz. 12 będzie przewodniczył prowincjał karmelitów o. dr Wiesław Strzelecki OCarm. z Krakowa.
