Podstawą pracy zdalnej - mówiąc prościej - pracy z domu, jest komputer i dostęp do internetu (przyda się też telefon). Większość z nas, nawet jeśli w ograniczonym zakresie, korzysta z nich na co dzień. Dzięki nim zajęcia szkolne można poprowadzić online. Nowe technologie pozwalają na różne sposoby komunikacji, ale również wymianę plików czy ich wspólne przechowywania. Z wielu rozwiązań Twoi uczniowie korzystają zresztą na co dzień.

Kanały komunikacji i narzędzia pracy zdalnej

Najpopularniejsze i podstawowe rozwiązania wykorzystywane w pracy na odległość to poczta elektroniczna, narzędzia konferencyjne, komunikatory internetowe oraz coraz powszechniejsze narzędzia pracy grupowej. Poniżej podpowiadamy, jak wykorzystać nowoczesne narzędzia w prowadzeniu lekcji online. 

Znane i proste

Po pierwsze, wspomniany wyżej e-mail. Teraz ma go praktycznie każdy. Jeśli do tej pory nie miałeś potrzeby z niego korzystać, to dobry moment, by go założyć. Na wielu portalach dostęp do elektronicznej poczty jest bezpłatny. Zakładasz konto, ustalasz hasło i już możesz komunikować się z innymi. Musisz tylko pamiętać swój adres i hasło.

Dla grupy większej niż kilka osób, a tak jest w przypadku każdej klasy, można założyć prostą listę mailową. To najprostszy sposób na przesyłanie przez uczniów prac domowych.

Dziennik elektroniczny

Pamiętaj, że dzienniki elektroniczne, wykorzystywane powszechnie w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, dają możliwość komunikacji z uczniami i ich rodzicami. Za ich pośrednictwem można nie tylko wystawiać oceny, ale również zadawać pracę domową, wyznaczać lektury do przeczytania oraz przesyłać linki do różnych materiałów edukacyjnych dostępnych w internecie. Poinformuj rodziców, żeby regularnie sprawdzali informacje publikowane w dziennikach elektronicznych.

Chmura, ale nie deszczowa

Korzystając z możliwości, jakie daje internet, można pracować na konkretnych dokumentach wspólnie z uczniami. A wszystko to online. Co ważne, wszystko można tak skonfigurować, by dostęp do plików miały tylko wyznaczone przez Ciebie osoby. Niektóre dokumenty może widzieć tylko nauczyciel i uczeń, a inne - cała klasa. Znani, choć niejedyni, dostawcy takich usług to: Google Dysk, Microsoft One Drive lub Dropbox. Konta na tych platformach można założyć za darmo. To przykłady – podobne usługi oferują także inne firmy.

Słyszymy się i widzimy

Podczas standardowych lekcji mamy możliwość bezpośredniego kontaktu z naszymi uczniami. Rozmawiamy w grupie, widząc się i słysząc. Brak zajęć w szkolnej placówce nie wyklucza jednak podobnego kontaktu. Na pomoc przychodzą nam darmowe narzędzie telekonferencyjne. Dzięki nim możemy prowadzić wieloosobowe videkonferencje, a nawet dzielić się zawartością naszego ekranu z pozostałymi uczestnikami. To trochę tak, jak byśmy pokazywali coś na tablicy. Wszystko to - w czasie rzeczywistym.

Do takich narzędzi należą: Skype, Microsoft Teams, YouTube czy Google Hangouts Meet. To przykłady – podobne usługi oferują także inne firmy.

Czat z uczniem

Dzisiejsza młodzież żyje online. Social media młodzi ludzie mają w małym palcu. Na co dzień kontaktują się ze swoimi rówieśnikami za pomocą np. Facebooka. Korzystają też z komunikatorów takich, jak Messenger czy WhatsApp. To aplikacje, które można zainstalować na swoim smartfonie i w realnym czasie porozumiewać się z naszymi uczniami. Również i te aplikacje dają możliwość stworzenia grupy, w której znajdzie się np. cała klasa. W jednym momencie, dzięki kilku kliknięciom możemy wskazać uczniom konkretne zadania, np. przeczytanie fragmentu tekstu czy napisania wypracowania.

Wsparcie online

Konieczność zawieszenia zajęć szkolnych spowodowała, że do akcji udostępniania za darmo swoich narzędzi włączyły się też znane międzynarodowe firmy takie jak Google, Microsoft czy Cisco. Z ich rozwiązań do pracy zdalnej na co dzień korzystają nawet największe światowe korporacje. Oto przykłady – wybranych, choć niejedynych - dostępnych rozwiązań:

• Office 365

Microsoft Office to pakiet aplikacji biurowych, który jest znany większości użytkownikom komputerów. Ale firma ta ma też tzw. pakiet 365, dedykowany szkołom, jako rozwiązanie do zdalnego nauczania. Większość placówek i tak z nich korzysta.

W ramach bezpłatnego pakietu Office 365 materiały i zadania możesz udostępniać w trybie online i porozumiewać przy pomocy zdalnych komunikatorów. Możesz pracować zarówno z całą klasą, jak i indywidualnie, z wybranym uczniem. Możesz online publikować materiały edukacyjne lub prowadzić zajęcia zdalnie, w formie interaktywnej.

• Microsoft Teams

To narzędzie wymieniliśmy już wcześniej. Teraz nieco więcej na jego temat. Możesz z niego korzystać wraz z uczniami, by uczyć, komunikować się i współpracować. Również tutaj materiały i zadania możesz publikować online. Twoi uczniowie mogą mieć do nich dostęp z dowolnego miejsca. Ty, zaś jako nauczyciel, możesz przeglądać i sprawdzać prace uczniów i przesyłać im informacje zwrotne. Aplikacja ma też takie funkcje jak prezentacja i tablica cyfrowa. Podczas zajęć możecie komunikować się za pomocą tablicy przy użyciu tekstu pisanego, audio lub video. Lekcja może być też nagrywana i odtworzona w trybie offline w dowolnym momencie.

• G Suite dla Szkół i Uczelni

G Suite dla Szkół i Uczelni umożliwia bezpłatny dostęp do narzędzi umożliwiających efektywną pracę zdalną pomiędzy nauczycielami i uczniami. W ramach pakietu, nauczyciele mają możliwość prowadzić interaktywne zajęcia online przy pomocy narzędzia Hangouts Meet, dzielić się plikami oraz komunikować z uczniami. G Suite jest dostępny dla szkół podstawowych, ponadpodstawowych i uczelni wyższych. Aby usprawnić dostęp pakietu G Suite dla Szkół, przygotowujemy przyśpieszony proces rejestracji. 

Jak szkoła może uzyskać dostęp, Pełne informacje o korzystaniu z usługi.

• STEM dla każdego! Arcyprosty początek i nieskończone możliwości! Warsztat online prowadzony w ramach Amazon STEM Kindloteka

Skrót STEM pochodzi od pierwszych liter angielskich wyrazów Science - Nauka, Technology - Technologia, Engineering - Inżynieria, Math - Matematyka. Edukacja STEM polega na łączeniu aktywności z zakresu przynajmniej dwóch dyscyplin, ale jest również filozofią zdobywania wiedzy w taki sposób, w jaki odbywa się to wszystko w normalnym życiu. Warsztat online pozwoli każdemu uczestnikowi rozpocząć prace nawet z najmłodszymi dziećmi. Każdy z webinarów Amazon STEM Kindloteka będzie przedstawiał inne treści, pomysły i eksperymenty - zapraszamy na wszystkie!

Czas trwania: 90 minut

Dla kogo: Dla wszystkich chętnych edukatorów, nauczycieli, bibliotekarzy, rodziców

Gdzie: https://cyfrowydialog.clickmeeting.com/stem-kindloteka-dla-kazdego-?_ga=2.262716044.1617885702.1584027128-1288296582.1584027128

Kiedy: 16 marca 20:00 cz. 1, 18 marca 10:00 cz. 2, 20 marca 16:00 cz. 3.

• Webex

To możliwość organizacji spotkania nawet dla stu uczestników (np. kilku klas) oraz nielimitowany czas jego trwania. Dzięki aplikacji możesz prowadzić zajęcia na odległość.

Dodatkowo zachęcamy do skorzystania z instrukcji ( tutoriali) udostępnionych w projekcie Lekcja: Enter, największym dotychczas projekcie edukacji cyfrowej w Polsce skierowanym do szkół:

• Sposoby na utrwalenie materiału z lekcji z użyciem narzędzi cyfrowych  

https://youtu.be/1IMn5ksaNbA  Joanna Świercz Quizlet, Quizizz, Plickers

• Sposoby na sprawdzanie widomości z użyciem narzędzi cyfrowych  

https://youtu.be/inRUmoJDDcw  Izabela Wyppich Kahoot , Google forms, Socrative

• Sposoby na podsumowanie materiału z użyciem narzędzi cyfrowych  

https://youtu.be/RgYpVZYcTDM  Izabela Wyppich Padlet, Quizizz, WordArt

• Jak budować własne repozytorium online i się nie pogubić?

https://youtu.be/Tct0ZygjvaE  Izabela Wyppich Pinterest, Symbaloo, Wakalet

•  Narzędzia do edycji zdjęć i grafik

https://youtu.be/A0uFU84dtGg  Karolina Żelazowska Canva, Pixr, Kizoa 4

• Narzędzia do tworzenia animacji i wideo

https://youtu.be/ZTEid__teQo  Karolina Żelazowska Animoto, Magisto, Zdjęcia Google

• Narzędzia usprawniające pracę na lekcji

https://youtu.be/qTFJNXNVL4M  Agnieszka Bilska , ClassroomScreen, Classtools, Flippity

• Praca w chmurze - przechowywanie i udostępnianie

https://youtu.be/BnZBIW74-r4  Karolina Żelazowska

Dysk Google, OneDrive, WeTransfer

• Sposoby na zadanie domowe z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych  

https://youtu.be/UWqSTA4lzMY  Agnieszka Bilska Quizizz, Learning Apps, Padlet

• Uczniowskie e-portfolio

https://youtu.be/-gDd1LOKRbk  Izabela Wyppich Bloger, Google Sites, WIX

• Lekcja w klasie i w terenie ze smartfonem

https://youtu.be/zRrrSw5ShX0  Agnieszka Bilska Actionbound, Goosechase Edu, Science Journal

• Wideokonferencje w klasie i na lekcji

https://youtu.be/o59CDn1CYQY Agnieszka Bilska Whereby, Skype, WhatsApp

• Odwrócone lekcje z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych

https://youtu.be/d8j_xCDVXuQ Joanna Świercz Khan Academy, TED.ed, Edmodo

Polecamy również śledzenie informacji udostępnianych przez organizacje zrzeszające nauczycieli, gdzie publikowane są rekomendacje dotyczące materiałów edukacyjnych.

Zasoby i treści

Wiemy już jakie kanały komunikacji i narzędzia pracy zdalnej możemy wykorzystać. Teraz podpowiemy czym i jak wypełnić lekcje zdalne treścią. Poniżej garść wskazówek i inspiracji. Serwisy, z których można czerpać inspiracje, ale i korzystać z ich gotowych zasobów. Oto tylko niektóre z bogatej oferty dostępnej w internecie:

• Platforma https://epodreczniki.pl/  to darmowe narzędzie edukacyjne oferujące nauczycielom i uczniom materiały dydaktyczne oraz środowisko, umożliwiające tworzenie i współtworzenie nowych treści i dzielenie się nimi z uczniami, tworzenie testów sprawdzających, możliwość śledzenia postępów uczniów, a nawet indywidualizację pracy z uczniem.

Dostępne na platformie materiały są:

• bezpłatne,
• zgodne z podstawą programową dla szkoły podstawowej  i szkół ponadpodstawowych,
• udostępnione na otwartej licencji Creative Commons, co oznacza, że można je dowolnie wykorzystywać, przerabiać, drukować, kopiować itd.,
• dostępne na różnych urządzeniach (komputerze, laptopie, tablecie, smartfonie),
• dostosowane do potrzeb uczniów z różnymi dysfunkcjami.

Na platformie nauczyciele i uczniowie mają do dyspozycji

• e-podręczniki i e-materiały do większości przedmiotów ogólnokształcących na wszystkich etapach kształcenia,
• dodatkowe zasoby dydaktyczne do poszczególnych przedmiotów (w tym filmy edukacyjne, audiobooki),
• przykładowe programy nauczania i scenariusze zajęć.

Na platformie zamieszczone są także krótkie filmy instruktażowe (https://www.youtube.com/playlist?list=PL8I7rUpwOJv86iA6laDMKVuw6w-ghf_qH) informujące w jaki sposób można korzystać z platformy.

Oprócz możliwości korzystania z gotowych e-materiałów, platforma oferuje nauczycielom narzędzia do tworzenia własnych materiałów edukacyjnych i dzielenia się nimi. Dostępny na platformie (dla zarejestrowanych i zalogowanych użytkowników) edytor treści dla nauczycieli i uczniów to narzędzie do tworzenia treści edukacyjnych przystosowanych do urządzeń mobilnych.

Nauczyciel może udostępniać materiały nawet tym uczniom, którzy nie są zarejestrowanymi użytkownikami.

• Portal Scholaris http://www.scholaris.pl/

To portal wiedzy dla nauczycieli zawierający bezpłatne zasoby edukacyjne dostosowane do wszystkich etapów kształcenia. Zasoby portalu są dostosowane do wszystkich tablic interaktywnych i innych urządzeń wspomagających pracę nauczyciela, np. tabletów.

Portal zawiera około 28 tysięcy pojedynczych interaktywnych materiałów, pomocnych w realizacji treści ze wszystkich przedmiotów, na różnych poziomach edukacyjnych. Są to scenariusze lekcji, ćwiczenia, teksty, animacje, slajdy, symulacje, gry dydaktyczne, filmy etc.  Wszystkie materiały Scholarisa, bez względu na przyporządkowanie do poprzedniej lub aktualnej  podstawy programowej, stanowią merytorycznie materiał, który może być wykorzystany do tworzenia i pracy zarówno przez ucznia jaki i nauczyciela.

Wyszukiwanie jest możliwe zarówno dla aktualnej, jak i poprzedniej podstawy programowej kształcenia ogólnego. Po wejściu na stronę scholaris.pl i wybraniu zakładki „Nowa podstawa” użytkownik przenosi się do tej części portalu, w której zasoby z etapu wychowania przedszkolnego, edukacji wczesnoszkolnej oraz klas IV-VIII szkoły podstawowej zostały przypisane do obecnie obowiązującej podstawy programowej.

Korzystając z  wyszukiwarki można filtrować zasoby według: etapów edukacyjnych, przedmiotów, typów zasobu, słów i wyrażeń kluczowych.

• Portal lektury.gov.pl www.lektury.gov.pl  

To portal internetowy, na którym dostępna jest większość lektur szkolnych znajdujących się w domenie publicznej, czyli z których moż