GODŁO CZY HERB? TRADYCJA

W zapisach konstytucyjnych w czasach międzywojennych figurowało, że godłami RP są herb, flaga i chorągiew – te trzy elementy traktowane były jako godła. Godłem jest orzeł, jednak przedstawiony na czerwonym tle jako symbol narodowy, zyskuje miano herbu.

TRADYCJA

Nasza heraldyczna tradycja sięga 1295 roku i koronacji Przemysła II. Wtedy, po raz pierwszy w udokumentowany sposób, pojawia się biały lub srebrny orzeł w koronie, przepasanymi skrzydłami. Od tego momentu datuje się używanie orła jako oficjalnego herbu – najpierw dynastycznego, później państwowego.

Przed odzyskaniem niepodległości, kiedy władze niemieckie wprowadziły pierwsze banknoty z wizerunkiem orła, był on wzorowany na symbolu jagiellońskim. Jeżeli chodzi o tradycję XIX wieczną, stylizacje orła były różne – nie zawsze wzorowane na jagiellońskim, czy też stanisławowskim – ale orzeł zawsze pozostanie orłem.

ORZEŁ MASOŃSKI

Ciało ustawodawcze – Sejm – zostało rozwiązane dekretem prezydenta 28 listopada. 13 grudnia, dekretem prezydenta na mocy nowelizacji sierpniowej wprowadzono oficjalny wzór herbu państwowego. Wykorzystano zastój Sejmu, ponieważ następne zebranie było dopiero na wiosnę następnego roku.

Pytanie, czy kwestią sporną był kształt orła czy insygniów a może sam fakt wprowadzenia symboli narodowych. Frakcje polityczne w ówczesnym sejmie były dość wyrównane. Pewne jest, że orzeł z 1919 roku za bardzo kojarzył się z upadkiem RP i okresem, w którym utraciliśmy suwerenność. Chciano wprowadzić wzór odpowiadający nowoczesnym aspiracjom odradzającego się państwa.

BRAK OFICJALNEGO WZORU

Według krytyków, nowy wzór herbu jest nieheraldyczny. Trójwymiarowość herbu nie pozwala na idealne odwzorowanie po przeniesieniu go na płaską powierzchnię. W tej chwili nie ma oficjalnego wzoru zatwierdzonego przez stosowne gremia. Różne stylizacje, różnych plastyków nie wprowadzają jednolitego wzoru.

W tej chwili pojawiła się nowa inicjatywa, która zmierza do uporządkowania kwestii związanych z poprawnym używaniem herbu.