Jak podkreśla Kancelaria, tak mianowani urzędnicy będą mogli zostać „zwolnieni z wymogu ukończenia aplikacji dyplomatyczno-konsularnej lub seminarium dyplomatyczno-konsularnego”, o ile ich „doświadczenie gwarantuje fachowe wykonywanie obowiązków członka zawodowej służby zagranicznej”.

Rozwiązania zawarte w ustawie mają służyć oddzieleniu czynnika politycznego, reprezentowanego przez ambasadorów i kierownictwo resortu, od profesjonalnego, urzędniczego komponentu, złożonego z zawodowego korpusu dyplomatycznego oraz pozostałych członków służby zagranicznej.

Ponadto ustawa m.in. wprowadza stanowisko Szefa Służby Zagranicznej, którego głównym zadaniem będzie zarządzanie zasobami ludzkimi w służbie zagranicznej, likwiduje stopień ambasadora tytularnego i tworzy stopień ministra pełnomocnego. Kancelaria zaznacza, że „stopień ambasadora będzie nadawany jedynie osobom pełniącym funkcję ambasadora w placówce zagranicznej, natomiast stopień ministra pełnomocnego będzie najwyższym stopniem dla dyplomaty zawodowego niepełniącego tego rodzaju funkcji”.

Ustawa przewiduje również utworzenie Konwentu Służby Zagranicznej w celu opiniowania kandydatów do objęcia funkcji ambasadora. Ponadto Prezydent RP będzie miał możliwość powoływania ambasadora – specjalnego przedstawiciela Prezydenta RP do zadań z zakresu polityki zagranicznej.

Jednocześnie do dyspozycji IPN ma zostać przekazane archiwum Ministra Spraw Zagranicznych, w tym akta pracowników służby zagranicznej, utworzone po 31 grudnia 1990 r.