Dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności Basil Kerski poinformował w piątek, że kierowana przez niego instytucja nie wyda Narodowemu Muzeum Morskiemu Tablic z 21 postulatami strajku z sierpnia 1980 r. w Stoczni Gdańskiej. Eksponat jest na wystawie w ECS od 2014 r.
20 listopada do ECS miało wpłynąć pismo od dyrektora Narodowemu Muzeum Morskiego w Gdańsku Roberta Domżała, który poprosiło zwrot Tablic z 21 strajkowymi postulatami na wystawę do Sali BHP Stoczni Gdańskiej.
Kerski odpowiedział:
– Kierując się nadrzędnym dla mnie dobrem ECS, nie mogę przyjąć propozycji porozumienia o rozwiązaniu umowy depozytu z dnia 4 lipca 2014 r. Działając z należytą starannością w celu utrzymania wysokiego poziomu merytorycznego oraz integralności wystawy stałej w ECS mogę podejmować wyłącznie inicjatywy zmierzające do przedłużenia możliwości eksponowania Tablic na wystawie stałej, a nie skracania umówionego okresu ich depozytu.
Okoliczności powstania Tablic 21 Postulatów przypomniał ich współtwórca Maciej Grzywaczewski. Tablice powstały w czwartym dniu strajku w sierpniu 1980 r. w Stoczni Gdańskiej.
– Razem z Arkadiuszem Rybickim, w obecności Sławka Rybickiego, obecnego senatora, spisaliśmy postulaty na tablicach, żeby ludzie, którzy przychodzą pod stocznię, widzieli, o co strajkują stoczniowcy – powiedział Grzywaczewski.
Następnie Tablice znalazły się w budynku Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" w Gdańsku.
– W 1981 r. przekazałem je, będąc wówczas dyrektorem biura Komisji Krajowej, na wystawę i do konserwacji Muzeum Morskiemu. Ale to było wypożyczenie, to było oddanie w depozyt. Tam w muzeum zastał je stan wojenny, gdzie dwóch pracowników, a nie samo muzeum jako instytucja, je wyniosło, bo złe służby chciały zabrać te tablice. Zresztą przyszły i zabrały falsyfikaty, i je zniszczyły. Dziewięć lat te tablice były zamurowane w prywatnym mieszkaniu. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wróciły do muzeum. – powiedział Grzywaczewski.
Podkreślił, że "nigdy nie było aktu darowizny" jego i Arkadiusza Rybickiego o przekazaniu Tablic "do wyłącznej dyspozycji muzeum". ––
– Muzeum nigdy ich nie nabyło, po prostu je użytkowało. I myśmy aprobowali ten sposób użytkowania. Chciałem podziękować za to wszystko, co do tej pory muzeum robiło. – podkreślił.
– Właścicielami tych tablic w świetle prawa autorskiego jestem ja i spadkobiercy Arkadiusza Rybickiego – oświadczył.
Stanowisko ws. Tablic 21 Postulatów wydał w piątek rzecznik prasowy przewodniczącego NSZZ "Solidarność" Marek Lewandowski.
Napisał w nim, że historyczna Sala BHP Stoczni Gdańskiej jest miejscem, gdzie powinny spocząć oryginalne Tablice z 21 sierpniowymi postulatami.
– W tej sali Międzyzakładowy Komitet Strajkowy podpisał z komunistyczną władzą porozumienie w sierpniu 1980 r. To spuścizna Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność. Europejskie Centrum Solidarności oraz wszystkie zainteresowane strony muszą ten fakt uszanować.– wskazał.
Dodał, że to Sala BHP, a nie Europejskie Centrum Solidarności jest pomnikiem historii. Poinformował też, że w sprawie Tablic 21 Postulatów stanowisko przyjmie także Komisja Krajowa "S", która będzie obradować w Gdańsku w dniach 10-11 grudnia.