Prezydent przypomniał, że Konstytucja z 3 maja 1791 roku to „epokowe dzieło prawodawcze”, które miało wymiar historycznego przełomu.

Jej dziedzictwo, „zawarta w niej myśl ustrojowa oraz wolnościowe, demokratyczne przesłanie to ogromnie ważna część dorobku europejskiego. Dlatego przypadająca w tym roku 230. rocznica ustanowienia tej konstytucji powinna być inspirującym świętem dla całej współczesnej Europy” – podkreślił Andrzej Duda.

Jak zaznaczył, „wielkie akty ustrojowe często bywają efektem przesilenia politycznego czy kulturowego, owocem wnikliwego namysłu nad jasnymi i ciemnymi stronami dotychczasowego biegu dziejów”.

Sztuka w tym „aby mądrze naprawiać, a nie totalnie burzyć, kierując się myśleniem utopijnym, oderwanym od realiów historii” – dodał.

„Nowego porządku nie da się arbitralnie zadekretować na papierze; musi być on wyprowadzony z autentycznych ludzkich doświadczeń, tęsknot i dążeń” – ocenił polski prezydent.

Połączenie wizjonerstwa i realizmu

Wyraził przekonanie, że przykładem „udanego połączenia wizjonerstwa i realizmu” jest konstytucja amerykańska. W jego ocenie Konstytucja 3 Maja była zaś „dobrze dobranym lekiem na kryzys, który dotknął ówczesną Rzeczpospolitą”.

„Wrogowie wolności uznali, że nowoczesna, wolnościowa Konstytucja 3 maja jest dla nich zagrożeniem. Absolutystyczna imperialna Rosja, przy wsparciu Prus, wywołała wojnę o konstytucję i zrobiła wszystko, aby zniszczyć jej dorobek. Ale dzieło Konstytucji 3 maja przetrwało” – napisał prezydent RP.

Podkreślił, że dziedzictwo Konstytucji 3 maja jest nieodłączną częścią „najwspanialszego europejskiego dorobku”.

„Nieprzypadkowo podczas obchodów 50. rocznicy Traktatów Rzymskich Konstytucja 3 maja została przywołana jako jedno z pierwszych źródeł idei Unii Europejskiej” – zauważył.

Opowiadamy Polskę światu

Zdaniem Andrzeja Dudy także obecnie można wspólnie czerpać z ideowych założeń i dziedzictwa majowej konstytucji, „również zastanawiając się nad dalszym kształtem integracji europejskiej oraz nad ewentualną przyszłą nowelizacją traktatów europejskich”.

Za najważniejsze wspólne wyzwania uznał „deficyt demokracji, niedoskonałe artykułowanie obywatelskiego przedstawicielstwa w kierowaniu decyzjami Unii Europejskiej”.

Ustawa z 1791 roku „kierowała się zasadami, które do dzisiaj niezmiennie traktujemy jako podwaliny europejskiej cywilizacji i europejskiego ładu: poszanowaniem godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności” – napisał prezydent Duda.

Z czytelnikami rzymskiej gazety podzielił się dumą i radością w dniu 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

„To wielkie święto dla Polaków i Litwinów, dla wszystkich narodów Europy Środkowo-Wschodniej, które stworzyły dorobek dawnej Rzeczypospolitej; to także nasze wspólne, europejskie święto. Niech będzie inspiracją do budowania jeszcze lepszej, zintegrowanej Europy” – wezwał.

Tekst ukazał się w miesięczniku opinii „Wszystko co najważniejsze” oraz w tytułach prasowych na całym świecie w ramach projektu „Opowiadamy Polskę światu” we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej, Ministerstwem Spraw Zagranicznych, KGHM Polska Miedź SA i Polską Agencją Prasową.