Przejdź do treści

Polska 9 lipca – co wydarzyło się tego dnia

Źródło: PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia w katedrze wawelskiej zawieszono dzwon, któremu nadano imię „Zygmunt”; utworzono Wolne Miasto Gdańsk; żołnierze Legionów Polskich odmówili złożenia przysięgi na „wierne braterstwo broni z Niemcami i Austro-Węgrami”; rząd polski na polecenie władz sowieckich odrzucił propozycję udziału w „Planie Marshalla”; początek wizyty prezydenta USA Georga Busha; tygodnik „Wprost” opublikował tzw. taśmy Rydzyka; w Warszawie zakończył się dwudniowy szczyt państw NATO. Urodzili się m. in. Henryk Rodakowski, Stanisław Pagaczewski, Zdzisław Maklakiewicz, Tadeusz Borowski, Jerzy Skoczylas, Mieczysław Szcześniak. Zmarli natomiast: Wacław Potocki, Julian Fałat, Paweł Bader, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Lucjan Żeligowski oraz Stefan Wilkanowicz.

1339 – Na zjeździe w Wyszehradzie król Kazimierz Wielki zawarł układ z królem Węgier Karolem Robertem dotyczący sukcesji tronu polskiego i sojuszu przeciw krzyżakom.

1410 - Król Władysław II Jagiełło wraz z całym wojskiem przekroczył granicę z państwem krzyżackim koło Lidzbarka.

1455 - Król Kazimierz IV Jagiellończyk nadał Gdańskowi tzw. przywilej piotrkowski, który upoważniał miasto do samodzielnego wydawania wilkierzy i nakładania podatków, oddawał na wyłączne użytkowanie mennicę oraz prawo kontroli wybrzeża pruskiego od Księstwa Słupskiego do posiadłości Elbląga.

1521 - W katedrze wawelskiej zawieszono dzwon, któremu nadano imię „Zygmunt”; dzwon został odlany z dział zdobytych na wojnie z Zakonem Krzyżackim, jego wykonawcą był krakowski ludwisarz Hans Behem.

1677 - We Wrocławiu zmarł Johannes Scheffler zwany Angelusem Silesiusem, śląski poeta okresu baroku piszący po niemiecku, lekarz, duchowny katolicki.

1696 - W Łużnej zmarł Wacław Potocki, jeden z głównych twórców barokowych w Polsce, poeta, epik, satyryk i moralista, autor „Transakcji wojny chocimskiej...”.

1734 – Wojna o sukcesję polską: wojska rosyjskie wkroczyły do Gdańska, który skapitulował 30 czerwca, po trwającym cztery miesiące oblężeniu.

1736 - Zakończenie obrad Sejmu pacyfikacyjnego: uznanie Augusta III za króla, dla stronników Stanisława Leszczyńskiego amnestia; był to jedyny sejm w czasie panowania Augusta III, który nie został zerwany.

1762 - W Rosji w wyniku przewrotu władzę objęła caryca Katarzyna II, nazywana „Katarzyną Wielką”; zainicjowała rozbiory Polski w 1772 r.

1807 – Utworzono Wolne Miasto Gdańsk.

1823 - We Lwowie urodził się Henryk Rodakowski, malarz, portrecista.

1916 - W Krakowie urodził się Stanisław Pagaczewski - pisarz, głównie twórca utworów dla dzieci; autor trylogii poświęconej przygodom Baltazara Gąbki.

1917 - W odpowiedzi na wezwanie Józefa Piłsudskiego żołnierze I. i III. Brygady Legionów Polskich odmówili złożenia przysięgi na „wierne braterstwo broni z Niemcami i Austro-Węgrami”; wydarzenie to przeszło do historii, jako tzw. kryzys przysięgowy. Skutkiem tego Piłsudski został osadzony w twierdzy w Magdeburgu, oficerowie w obozie w Beniaminowie pod Warszawą, a szeregowi w Szczypiornie koło Kalisza.

1927 - W Warszawie urodził się Zdzisław Maklakiewicz, aktor, żołnierz Armii Krajowej; stworzył niezapomnianą kreację w „RejsieMarka Piwowskiego, znany również z filmów „Wniebowzięci” i „Jak to się robi”.

1929 - W Bystrej zmarł Julian Fałat, malarz, jeden z najwybitniejszych polskich akwarelistów; w latach 1895-1909 rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

1930 – Zmarł kanonik fromborski Paweł Bader, który kanonie warmińską otrzymał 25.01.1927 r. Był wikariuszem we Fromborku.

1937 - W Krakowie zakończono prace nad Kopcem Piłsudskiego.

1938 - W krakowskim kościele dominikanów odnaleziono szczątki Leszka Czarnego, brata Władysława I Łokietka.

1941 - W Warszawie urodził się Tadeusz Borowski, aktor; wystąpił w filmach „Zaraza”, „Zapamiętaj imię swoje”, a także w serialach „Tajemnica Enigmy”, „Blisko, coraz bliżej”, „Rycerze i rabusie”, „Znaki szczególne” i „Znak orła”.

1945 - W Manchesterze zmarła Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, poetka i dramatopisarka; córka znanego malarza Wojciecha Kossaka i siostra satyryczki Magdaleny Samozwaniec; autorka zbiorów poezji „Niebieskie migdały”, „Różowa magia”, „Pocałunki”, „Dancing” i „Surowy jedwab”, „Śpiąca załoga”, „Róże i lasy płonące”, „Gołąb ofiarny”, a także dramatów: „Szofer Archibald”, „Egipska pszenica” czy „Zalotnicy niebiescy”. Jej osobiste notatki z czasów wojny opublikowano w tomie „Wojnę szatan spłodził”.

1946 - W Poznaniu Najwyższy Trybunał Narodowy skazał Artura Greisera, namiestnika III Rzeszy w tzw. Kraju Warty, na karę śmierci. Greiser był odpowiedzialny m.in. za masowe deportacje ludności żydowskiej i polskiej oraz udział w zabójstwach osób cywilnych i jeńców wojennych. Wyrok wykonano 21 lipca 1946 r.

1947 - Rząd polski na polecenie władz sowieckich odrzucił propozycję udziału w „Planie Marshalla”.

1948 - W Olkuszu urodził się Jerzy Skoczylas, satyryk, aktor kabaretowy, jeden z założycieli Kabaretu „Elita”.

1947 - W Londynie zmarł gen. Lucjan Żeligowski, w czasie I wojny światowej m.in. dowódca dywizji w I. Korpusie Polskim; podczas wojny polsko-bolszewickiej dowódca Frontu Litewsko-Białoruskiego, później Grupy Operacyjnej; w październiku 1920 r. mianowany dowódcą 1. DP Litewsko-Białoruskiej, na czele której, z rozkazu Józefa Piłsudskiego, zajął Wilno i Wileńszczyznę, proklamując utworzenie Litwy Środkowej; w latach 1921-1925 Inspektor Armii w Warszawie; minister Spraw Wojskowych (1925-1926); w czasie zamachu majowego poparł marszałka Piłsudskiego.

1964 - W Kaliszu urodził się Mieczysław Szcześniak, piosenkarz; jego debiutancki album „Niby nowy” ukazał się w 1990 roku; laureat wielu nagród, m.in. Bursztynowego Słowika na Festiwalu w Sopocie i trzykrotnie Fryderyków.

1974 – Do nowego Portu Północnego w Gdańsku przybił pierwszy statek handlowy „Uniwersytet Gdański” po ładunek 12 tys. ton węgla.

1980 - Czesław Lang wygrał 37. Tour de Pologne.

1989 - Początek wizyty w Polsce prezydenta USA Georga Busha.

1990 - Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Kawalerami Maltańskimi.

1997 – Oddano do użytku zaporę na Dunajcu.

2001 - W wyniku silnej ulewy przerwany został wał kanału Raduni na Oruni w Gdańsku. Zalana została też część Wrzeszcza.

2007 – Tygodnik „Wprost” opublikował na swej stronie internetowej tzw. taśmy Rydzyka z obraźliwymi wypowiedziami dyrektora Radia Maryja pod adresem prezydenta Lecha Kaczyńskiego i jego żony.

2007 - Po ujawnieniu tzw. afery gruntowej Andrzej Lepper został zdymisjonowany z funkcji wicepremiera oraz ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

2016 – W Warszawie zakończył się dwudniowy szczyt państw NATO. Podjęto decyzję o powołaniu czterech batalionowych grup bojowych w państwach bałtyckich i w Polsce.

2022 – W Krakowie zmarł Stefan Wilkanowicz, publicysta „Tygodnika Powszechnego”, w latach 1978-1994 redaktor naczelny miesięcznika „Znak”, współautor preambuły do Konstytucji z 1997 r., założyciel Fundacji Kultury Chrześcijańskiej „Znak”.

PAP

Wiadomości

Takiego wywiadu jeszcze nie było! Karol Nawrocki na Święta!

Szczerba składa życzneia. Ludzie przypominają politykowi KO wspieranie migrantów i pytają: „Takich jak w Niemczech?”

Zatrucie narkotykami przy wigilijnym stole - 14 osób trafiło do szpitala!

Abp Galbas konkretnie o miłości: to nie jest poezja

Sportowcy roku to Caitlin Clark i Shohei Ohtani

Niemcy likwidują rolnictwo w UE. Golińska: Polacy zostali oszukani przez Tuska

Przeszukania klasztoru Dominikanów przez bodnarowców – ostry komentarz Romanowskiego

Bodnarowcy Tuska przeszukali klasztor w Lublinie - szukali Romanowskiego

Wjechał w pieszych - wśród poszkodowanych dzieci

Wstrząsające filmy i zdjęcia z katastrofy samolotu w Kazachstanie

Śmiertelny pożar w budynku mieszkalnym

Alicja Klasik: Olimpijski medal mnie napędza

Kolejny kabel na dnie Bałtyku przerwany

Tragiczny finał połowu bursztynu

Pierwsza porażka Anwilu Włocławek

Najnowsze

Takiego wywiadu jeszcze nie było! Karol Nawrocki na Święta!

Sportowcy roku to Caitlin Clark i Shohei Ohtani

Niemcy likwidują rolnictwo w UE. Golińska: Polacy zostali oszukani przez Tuska

Przeszukania klasztoru Dominikanów przez bodnarowców – ostry komentarz Romanowskiego

Bodnarowcy Tuska przeszukali klasztor w Lublinie - szukali Romanowskiego

Szczerba składa życzneia. Ludzie przypominają politykowi KO wspieranie migrantów i pytają: „Takich jak w Niemczech?”

Zatrucie narkotykami przy wigilijnym stole - 14 osób trafiło do szpitala!

Abp Galbas konkretnie o miłości: to nie jest poezja