Polska 7 grudnia – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia Liga Narodów zezwoliła na obsadzenie Westerplatte oddziałami wojskowym; w Warszawie zakończył się proces oficerów Armii Krajowej; zlikwidowano Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego - utworzono MSW; w wyniku katastrofy tramwajowej w Szczecinie zginęło 15 osób; podpisano układ o normalizacji stosunków pomiędzy PRL a RFN; odbyła się pierwsza publiczna projekcja filmu „Robotnicy `80”; w sali warszawskiego „Torwaru” wystąpiła Tina Turner. Urodzili się m. in. Maria Walewska, Marian Falski, Henryk Reichman, AntoniPajdak, Wiktor Marian Dega, Stanisław Wyganowski, Andrzej Czuma, Janusz Bukowski, Zdzisław Kapka, Grażyna Wolszczak, Andrzej Mierzejewski, Robert Kubica. Zmarli natomiast: Bolesław V. Wstydliwy, Krzysztof Opaliński, Antoni Kątski, Wojciech Weiss, Irena Tuwim, Ludwik Pak, Andrzej May, Andrzej Waksmundzki, Ryszard Szymczak, Józef Kowalski, Katarzyna Łaniewska oraz Jan Nowicki.
Dzisiaj imieniny obchodzą: Ambroży, Marcin oraz Agaton, Ambrozja, Atenodor, Eutychian, Józefa, Marcisław, Ninomysł, Polikarp, Sabin, Siemirad, Urban, Zdziemił.
Nietypowe święta: Międzynarodowy Dzień Lotnictwa Cywilnego.
1279 - W Krakowie zmarł Bolesław V. Wstydliwy, książę sandomierski i krakowski.
1520 - Po ponad miesiącu zakończyły się w Bydgoszczy obrady Sejmu obozowego, w trakcie których uchwalono m.in. ordynację dotyczącą obrony kresów i mówiącą o rozmieszczeniu wojsk obrony potocznej.
1550 - W katedrze wawelskiej odbyła się koronacja Barbary Radziwiłłówny, drugiej żony króla Zygmunta II. Augusta.
1655 - Zmarł Krzysztof Opaliński, polityk, poeta, jeden z przywódców opozycji wobec króla Jana Kazimierza; dowodząc obroną Wielkopolski, skapitulował przed Szwedami pod Ujściem.
1724 - Na toruńskim rynku dokonano egzekucji burmistrza Jana Gotfryda Roesnera oraz dziewięciu innych protestanckich mieszczan, skazanych przez sąd kanclerski na śmierć w związku z tumultem religijnym, do którego doszło w Toruniu w lipcu 1724 r.
1731 - Urodził się w Warszawie Jan Chrzciciel Albertandi, ksiądz, biskup warszawski.
1786 - W Kiernozi niedaleko Łowicza urodziła się Maria Walewska, hrabina, kochanka cesarza Napoleona Bonaparte; z ich związku narodził się syn Aleksander Walewski, przyszły minister spraw zagranicznych Francji.
1789 - Sejm Czteroletni przyjął uchwałę nakazującą dostarczenie jednego rekruta z 50. dymów dóbr i miast królewskich i duchownych oraz jednego rekruta ze stu dymów dóbr i miast dziedzicznych.
1881 - W Naczy koło Nowogródka urodził się Marian Falski, pedagog, działacz oświatowy, autor najpopularniejszego polskiego elementarza, sygnatariusz Listu 34.
1893 - W Warszawie urodził Henryk Reichman (od 1917 r. Floyar-Rajchman), działacz niepodległościowy, polityk, dyplomata, żołnierz. We wrześniu 1939 r. wraz z płk. Ignacym Matuszewskim kierował zakończoną sukcesem akcją ewakuacji polskiego złota do Francji.
1894 – W Biskupicach urodził się Antoni Pajdak ps. „Traugutt”, „Okrzejski”, działacz niepodległościowy, żołnierz Legionów, polityk PPS; od 1943 r. zastępca Delegata Rządu na Kraj, od 1944 r. minister-członek Krajowej Rady Ministrów; jeden z aresztowanych w 1945 r. przez NKWD przywódców Polskiego Państwa Podziemnego; w Moskwie sądzony w odrębnym procesie i skazany na 5 lat pozbawienia wolności; po odbyciu kary zesłany do Krasnojarskiego Kraju, skąd powrócił w 1955 r.; współzałożyciel KOR; w 1977 r. w mieszkaniu Antoniego Pajdaka ogłoszono apel „Do społeczeństwa polskiego” i poinformowano o powstaniu Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO). Zmarł 20. marca 1988 r.
1896 - W Poznaniu urodził się Wiktor Marian Dega, lekarz i naukowiec, który utworzył pierwszą na świecie Katedrę Medycyny Rehabilitacyjnej.
1899 - Zmarł Antoni Kątski, kompozytor i pianista.
1912 – W Krakowie otwarto kino „Uciecha”.
1917 - Feliks Dzierżyński został szefem Czeka - Wszechrosyjskiej Nadzwyczajnej Komisji do Spraw Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem - policji politycznej w sowieckiej Rosji w latach 1917-1922, poprzedniczki NKWD i KGB.
1918 - Rozkaz Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego w sprawie jednolitości armii.
1919 - W Ligocie urodził się Stanisław Wyganowski, ekonomista, urbanista, działacz samorządowy; uczestnik kampanii polskiej 1939 r., żołnierz Armii Krajowej; w latach 1990-1994 prezydent Warszawy.
1921 – Powstała Korporacja Studentów Uczelni Poznańskiej „Baltia”.
1925 - Decyzją Ligi Narodów Polska otrzymała prawo do obsadzenia półwyspu Westerplatte oddziałami wojskowymi.
1930 – W Katowicach otwarto sztuczny tor łyżwiarski.
1935 - Poświęcono nowy gmach Akademii Górniczej w Krakowie.
1936 - Premiera filmu Józefa Lejtesa „Barbara Radziwiłłówna” z Jadwigą Smosarską w roli tytułowej.
1938 - W Lublinie urodził się Andrzej Czuma, prawnik, opozycjonista w PRL; współzałożyciel Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) w 1977 r.; minister sprawiedliwości i prokurator generalny (2009).
1939 - Akcja T4: Niemcy rozpoczęli mordowanie ok. 1200 pacjentów szpitala psychiatrycznego w Dziekance (od 1951 roku dzielnica Gniezna).
1939 – W Nowym Mieście Lubawskim w odwecie za podpalenie budynków gospodarczych w Gryźlinach Niemcy rozstrzelali 15. polskich zakładników.
1941 - W Gorzycach pod Sandomierzem urodził się Janusz Bukowski, aktor.
1942 - We wsi Świesielice koło Radomia niemieccy żandarmi zamordowali 14. Polaków.
1944 – W nocy z 6. na 7. grudnia oddział AK pod dowództwem por. Jana Borysewicza ps. „Mściciel” odbił z rąk sowieckich, miasto Ejszyszki na Litwie. Z rozbitego aresztu NKWD uwolniono 34. więźniów, zniszczono dokumentację NKWD i miejscowej placówki prosowieckiego Związku Patriotów Polskich.
1950 - Premiera filmu „Miasto nieujarzmione” w reżyserii Jerzego Zarzyckiego.
1950 - W Krakowie zmarł Wojciech Weiss, malarz, pedagog.
1953 - Przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie zakończył się proces oficerów Armii Krajowej; głównym oskarżonym był płk Jan Mazurkiewicz „Radosław”, którego skazano na dożywocie, pozostałych na kary długoletniego więzienia.
1954 - Na mocy dekretu Rady Państwa zlikwidowano Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego; w jego miejsce utworzono Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego.
1954 - W Krakowie urodził się Zdzisław Kapka, piłkarz, srebrny medalista Mistrzostw Świata w 1974 roku.
1955 - Rozszerzono zakres używania flagi państwowej z godłem na lotniska cywilne, porty lotnicze oraz polskie samoloty komunikacyjne za granicą.
1958 - W Gdańsku urodziła się Grażyna Wolszczak, aktorka.
1960 - W Chełmży urodził się Andrzej Mierzejewski, kolarz, trzykrotny zwycięzca Tour de Pologne.
1965 - Papież Paweł VI. i patriarcha Konstantynopola Atenagoras I. wzajemnie znieśli ekskomuniki nałożone w 1054 roku, które wywołały wielką schizmę.
1967 - Katastrofa tramwajowa w Szczecinie, w której zginęło 15 osób a ok. 150. zostało rannych. O godz. 6:35 na ulicy Wyszaka w Szczecinie wykoleił się tramwaj linii numer 6. Trzy wagony były obwieszone „winogronami” (pasażerowie jechali również na zewnątrz, stojąc na stopniach). Gdy tramwaj pędził w dół, konduktorzy w wagonach rozpaczliwie próbowali użyć hamulców ręcznych. Był to najtragiczniejszy wypadek w historii Polski z udziałem tramwaju.
1967 – Dokonano oblotu szybowca SZD-31 „Zefir 4”.
1970 - W Warszawie kanclerz Willy Brandt i premier Józef Cyrankiewicz podpisali układ o normalizacji stosunków pomiędzy PRL a RFN.
1970 - Według zakończonego Trzeciego Narodowego Spisu Powszechnego Polska miała 32 642 000 mieszkańców. 52,3 proc. z nich mieszkało w miastach.
1973 - Premiera filmu „Chłopi” w reżyserii Jana Rybkowskiego.
1980 - W Gdańsku odbyła się pierwsza publiczna projekcja filmu „Robotnicy `80”, przedstawiającego sierpniowy strajk w Stoczni Gdańskiej i rozmowy MKS z Komisją Rządową.
1981 - W sali warszawskiego „Torwaru” wystąpiła Tina Turner.
1983 - Osiem osób zginęło w wybuchu gazu w bloku mieszkalnym na osiedlu Retkinia w Łodzi.
1984 - W Krakowie urodził się Robert Kubica, kierowca wyścigowy i rajdowy; w 2008 r. w Montrealu jako pierwszy Polak wygrał wyścig Formuły 1 - Grand Prix Kanady.
1987 - W Warszawie zmarła Irena Tuwim, siostra Juliana Tuwima, literatka, tłumaczka literatury dla dzieci, autorka najpopularniejszego polskiego tłumaczenia „Kubusia Puchatka”.
1988 - W Skolimowie zmarł Ludwik Pak, aktor, odtwórca roli Peresady w „Siekierezadzie” (1985) Witolda Leszczyńskiego i Zdzisława Dyrmana w „Misiu” (1980) w reżyserii Stanisława Barei.
1988 – Zwodowano okręt transportowo-minowy ORP „Gniezno”.
1989 - Sejm kontraktowy przyjął ustawę o amnestii.
1990 - Premiera filmu „Po upadku. Sceny z życia nomenklatury” w reżyserii Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego.
1993 - W Szczecinie zmarł Andrzej May, aktor, reżyser teatralny, pedagog.
1998 - Zmarł Andrzej Waksmundzki, twórca polskiej szkoły chromatografii i pionier techniki światłowodowej.
1996 - W Warszawie zmarł Ryszard Szymczak, piłkarz, mistrz olimpijski z Monachium (1972).
2001 - Premiera filmu komediowego „Gulczas, a jak myślisz...” w reżyserii Jerzego Gruzy.
2007 – W Poznaniu otwarto Most Biskupa Jordana.
2013 – W Tursku w województwie lubuskim w wieku 113. lat zmarł kpt Józef Kowalski, ostatni żyjący żołnierz wojny polsko-bolszewickiej. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, biorąc udział w jej najważniejszych bitwach - warszawskiej i pod Komarowem.
2020 – W Warszawie zmarła aktorka filmowa i teatralna Katarzyna Łaniewska, znana szerokiej publiczności m.in. z seriali „Plebania”, „Czterdziestolatek” i „Gruby”. Artystka była związana m.in. z warszawskimi teatrami: Polskim, Dramatycznym, Narodowym i Ateneum.
2022 – W Krzewencie na Kujawach zmarł aktor filmowy i teatralny Jan Nowicki, tytułowy Wielki Szu w filmie Sylwestra Chęcińskiego, Ketling w „Panu Wołodyjowskim”, odtwórca głównej roli w „Magnacie” Filipa Bajona.
Źródło: PAP
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.