Polska 31 października – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia w Krakowie odbyła się prapremiera dramatu „Dziady” w reżyserii Stanisława Wyspiańskiego; obszar Westerplatte na terenie Wolnego Miasta Gdańska został przekazany w bezterminowe i bezpłatne użytkowanie Polsce; Stanisław Mikołajczyk został prezesem PSL; w szpitalu psychiatrycznym w Górnej Grupie wybuchł pożar, w wyniku którego zginęło 55. pacjentów; w Świdniku wyprodukowano ostatni motocykl WSK; Rada Ministrów podjęła decyzję o likwidacji Stoczni Gdańskiej. Urodzili się m. in. Władysław III. Warneńczyk, Andrzej Małkowski, Włodzimierz Sedlak, Zdzisław Najder, Bohdan Łazuka, Tadeusz Sobolewski. Zmarli natomiast: Ignacy Daszyński, Wincenty Witos, Jan Mazurkiewicz, Benedykt Hertz, Karol Musioł, Mirosław Szonert, Tadeusz Janczar, Henryk Markiewicz oraz Tadeusz Janczar.
Dzisiaj imieniny obchodzą: Antonin, Augusta oraz Alfons, Bega, Godzimir, Krzysztof, Krzysztofa, Kwintyn, Lucyla, Lucyliusz, Łukasz, Narcyz, Saturnin, Saturnina, Tomasz, Urban i Wolfgang.
Nietypowe święta: Dzień Rozrzutności, Światowy Dzień Oszczędzania, Światowy Dzień Miast.
1353 - Kapituła warmińska wydała przywilej lokacyjny dla miasta Olsztyna.
1424 - W Krakowie urodził się przyszły król polski i węgierski Władysław III. Warneńczyk.
1517 - Według tradycji Marcin Luter przybił na drzwiach kaplicy elektorskiej w Wittenberdze 95 tez przeciwko odpustom; obecnie Święto Reformacji.
1885 - We Lwowie urodził się Karol Radek, pierw. Karol Sobelsohn, działacz rewolucyjny, publicysta, członek Kominternu oraz polskiego, niemieckiego i rosyjskiego ruchu komunistycznego; aresztowany w 1937 r., oskarżony o zbrodnie sabotażu i dywersji, skazany na 10 lat łagru; zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w 1939 r.
1888 - W Trębkach niedaleko Gostynina urodził się Andrzej Małkowski, propagator skautingu, jeden z twórców harcerstwa w Polsce; żołnierz Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji.
1901 - W Teatrze Miejskim w Krakowie odbyła się prapremiera dramatu „Dziady” Adama Mickiewicza; spektakl wyreżyserował Stanisław Wyspiański.
1908 - W Londynie zakończyły się IV. Letnie Igrzyska Olimpijskie. W barwach USA wystąpił Jerzy Gajdzik, zdobywając brązowy medal w skokach do wody.
1911 - Urodził się Włodzimierz Sedlak, ksiądz, antropolog, pedagog, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; twórca polskiej szkoły bioelektroniki.
1918 - Polska Komisja Likwidacyjna przejęła władzę w Krakowie.
1918 - W Krakowie i we Lwowie grupa dziennikarzy przejęła oddziały Wiedeńskiego Biura Korespondencyjnego (agencji austriackiej), tworząc zalążek Polskiej Agencji Telegraficznej (PAT).
1918 - Początek walk ukraińsko-polskich we Lwowie; w obronie miasta bohaterską kartę zapisała ochotnicza młodzież gimnazjalna - „Orlęta Lwowskie”.
1925 - Obszar na terenie Wolnego Miasta Gdańska na półwyspie Westerplatte został oficjalnie przekazany w bezterminowe i bezpłatne użytkowanie Polsce.
1926 – Założono Polski Związek Hokeja na Trawie.
1929 - Marszałek Sejmu Ignacy Daszyński, broniąc zasad demokracji parlamentarnej, stanowczo odmówił otwarcia sesji sejmowej w obecności ponad stu uzbrojonych oficerów towarzyszących marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu.
1930 - W Warszawie urodził się Zdzisław Najder, historyk literatury, znawca twórczości Josepha Conrada; w latach 1982-1987 dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
1930 - Premiera filmu „Na Sybir” w reżyserii Henryka Szaro.
1931 - Wszedł do służby okręt podwodny ORP „Wilk”.
1936 - W Bystrej koło Cieszyna zmarł Ignacy Daszyński, działacz socjalistyczny, współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska, następnie jeden z przywódców PPS; premier Tymczasowego Rządu powołanego w Lublinie w listopadzie 1918 r.; wicemarszałek i marszałek Sejmu w okresie II. RP.
1938 - W Lublinie urodził się Bohdan Łazuka, aktor, piosenkarz, związany m.in. z warszawskimi teatrami Syrena i Komedia; wystąpił w filmach „Kochajmy syrenki”, „Małżeństwo z rozsądku”, „Przygoda z piosenką” oraz „Nie lubię poniedziałku”.
1939 - Zwracając się do delegatów V. Nadzwyczajnej Sesji Rady Najwyższej ZSRS Wiaczesław Mołotow użył odnośnie Polski sformułowania o „poczwarnym bękarcie Traktatu Wersalskiego, który żył kosztem niepolskich narodowości”.
1940 - Bitwa o Anglię: W ciągu trzech miesięcy walk lotniczych nad Wielką Brytanią i kanałem La Manche lotnictwo niemieckie straciło 1733 samoloty i ponad 2,5 tys. lotników; RAF stracił 1087 samolotów oraz 544 pilotów; w Bitwie wzięło udział 144. polskich pilotów, walczących w polskich dywizjonach myśliwskich i bombowych oraz w jednostkach brytyjskich – 29. z nich poległo w czasie walk; polscy lotnicy zestrzelili 170 samolotów przeciwnika.
1944 - 30 mil od Helu zatonął zbombardowany dzień wcześniej przez sowieckie lotnictwo niemiecki statek SS „Bremerhaven” z uchodźcami z Prus Wschodnich i rannymi żołnierzami. Spośród 3270. osób na pokładzie zginęło 470. Przez 3 lata SS „Bremerhaven”, działał jako niemiecki pływający obóz koncentracyjny, głównie dla polskich przymusowych pracowników fabryki benzyny „Politz”.
1944 – Do Wellington w Nowej Zelandii przybyła na pokładzie amerykańskiego okrętu wojennego grupa 733. polskich sierot po zesłańcach syberyjskich.
1945 - W Krakowie zmarł Wincenty Witos, przywódca ruchu ludowego, lider PSL „Piast”, trzykrotny premier II RP, jeden z przywódców Centrolewu, więzień brzeski; po wybuchu II. wojny światowej aresztowany przez Niemców, odmówił współpracy z władzami okupacyjnymi.
1945 - Stanisław Mikołajczyk został prezesem Polskiego Stronnictwa Ludowego po śmierci Wincentego Witosa.
1947 - Zmarł Jan Mazurkiewicz, lekarz psychiatra, pionier kierunku psychofizjologicznego w polskiej psychiatrii.
1947 - W Warszawie urodził się Tadeusz Sobolewski, krytyk filmowy.
1952 - W Podkowie Leśnej zmarł Benedykt Hertz, bajkopisarz, satyryk, publicysta.
1960 - Premiera filmu „Nikt nie woła” w reżyserii Kazimierza Kutza.
1980 - W szpitalu psychiatrycznym w Górnej Grupie w powiecie świeckim wybuchł pożar, w wyniku którego zginęło 55. pacjentów, a 26. zostało ciężko poparzonych.
1982 - Zmarł Karol Musioł, badacz dziejów polskiej kultury muzycznej.
1985 - W Świdniku wyprodukowano ostatni motocykl WSK.
1988 - Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów podjął decyzję o likwidacji Stoczni Gdańskiej.
1995 - Zmarł Mirosław Szonert, aktor, reżyser teatralny, przez kilkadziesiąt lat związany ze sceną Teatru Powszechnego w Łodzi.
1997 - W Warszawie zmarł Tadeusz Janczar, aktor; w czasie II. wojny światowej członek Szarych Szeregów, żołnierz AK, a następnie 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki; znany z filmów „Piątka z ulicy Barskiej”, „Pokolenie”, „Kanał”, „Pożegnania” oraz serialu „Dom”.
1997 - Zaprzysiężony został rząd Jerzego Buzka.
2005 - Prezydent Aleksander Kwaśniewski powołał rząd Kazimierza Marcinkiewicza.
2013 – W Krakowie zmarł prof. Henryk Markiewicz, historyk i teoretyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w latach 1989-2002 redaktor naczelny „Polskiego Słownika Biograficznego”.
2021 - W Warszawie zmarł Andrzej Zaorski, aktor i satyryk, współtwórca słuchowisk radiowych i wielu programów telewizyjnych, między innymi legendarnego „Polskiego zoo”.
źródło: PAP
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.