Przejdź do treści
Polska 28 lipca – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia w Warszawie powstała Szkoła Podchorążych; miało miejsce całkowite zaćmienie Słońca; utworzono Stronnictwo Ludowe; wybuchła I. wojna światowa; w warszawskim getcie utworzono ŻOB; Karol Wojtyła przybył do swej pierwszej parafii w Niegowici; Jan Wróblewski ustanowił szybowcowy rekord świata; zapadł wyrok w procesie Zdzisława Marchwickiego – skazano go na karę śmierci; pomiędzy Polską i Stolicą Apostolską zawarty został konkordat; z USA sprowadzono urny z prochami gen. Antoniego Chruściela i jego żony Walerii. Urodzili się m. in. Józef Ignacy Kraszewski, Henryk Reyman. Zmarli natomiast: Józef Zajączek, Władysław Ludwik Anczyc, Mieczysława Ćwiklińska, Zbigniew Herbert, Adam Hollanek, Ryszard Barycz, Katarzyna Sobczyk, Olga Sipowicz oraz Jerzy Wojciech Borejsza.

1458 - W Gdańsku został zawarty rozejm między Polską a sprzymierzoną z krzyżakami Danią. W dokumencie uzgodniono natychmiastowe wstrzymanie działań wojennych do sierpnia 1459 roku oraz przywrócenie handlu. Na maj 1459 roku zaplanowano sąd rozejmowy mający rozstrzygnąć sprawy sporne.

1648 - W trzydniowej bitwie pod Konstantynowem wojska Jeremiego Wiśniowieckiego pokonały kilkakrotnie silniejsze oddziały kozackie pod dowództwem Maksyma Krzywonosa.

1656 - Początek bitwy pod Warszawą, w której wojska szwedzko-brandenburskie odniosły zwycięstwo nad armią króla Jana II Kazimierza.

1742 – W Berlinie Austria i Prusy podpisały traktat kończący I. wojnę śląską. Niemal całe terytorium Śląska poza Opawą, Cieszynem, Karniowem i Kłodzkiem stało się częścią Prus.

1812 - W Warszawie urodził się Józef Ignacy Kraszewski, pisarz, publicysta, historyk, działacz społeczny, autor ponad 600 książek, w tym 232 powieści, wśród nich wielu historycznych, takich jak „Stara baśń” czy „Za Sasów”.

1815 - Z inicjatywy wielkiego księcia Konstantego w Warszawie powstała Szkoła Podchorążych, która miała kształcić przyszłe kadry armii Królestwa Polskiego. W 1828 roku zawiązało się w niej konspiracyjne sprzysiężenie pod dowództwem ppor. Piotra Wysockiego, a 29 listopada 1830 roku podchorążowie szkoły atakiem na Belweder rozpoczęli powstanie listopadowe.

1826 - W Warszawie zmarł gen. Józef Zajączek, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej i wojen napoleońskich, dowódca polskiego korpusu Wielkiej Armii Napoleona, namiestnik Królestwa Polskiego z nadania cara Aleksandra I.

1844 - W Karpaczu odbyło się uroczyste poświęcenie zrekonstruowanej świątyni Wang; zbudowana na przełomie XII i XIII w. w Norwegii świątynia została zakupiona przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV i po rozebraniu na części przewieziona najpierw do Szczecina, a następnie do Berlina, skąd ostatecznie w 1842 r. trafiła na Dolny Śląsk.

1851 – Miało miejsce całkowite zaćmienie Słońca - widoczne także w północnej Polsce.

1883 - W Krakowie zmarł Władysław Ludwik Anczyc, poeta, dramatopisarz, wydawca, tłumacz, uczestnik powstania krakowskiego w 1846 r.

1895 - W Rzeszowie utworzono Stronnictwo Ludowe (od 1903 r. Polskie Stronnictwo Ludowe), którego prezesem został Karol Lewakowski. Najwybitniejszymi działaczami partii byli m.in. Wincenty Witos, Maciej Rataj, Stanisław Mikołajczyk.

1897 - W Krakowie urodził się Henryk Reyman, żołnierz i sportowiec, piłkarz „Wisły” Kraków i reprezentant Polski. Uczestnik I. wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej; dwukrotny mistrz polski w piłce nożnej, dwukrotny król strzelców ligi, olimpijczyk (Paryż 1924).

1914 - Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii - początek I. wojny światowej, w której straciło życie blisko 10 mln żołnierzy.

1920 - Wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona zajęła Białystok.

1920 - Rada Ambasadorów podjęła decyzję w sprawie podziału Księstwa Cieszyńskiego, Spiszu i Orawy pomiędzy Polskę i Czechosłowację.

1922 - Sejm Ustawodawczy uchwalił ordynację do Sejmu i Senatu.

1928 - W Amsterdamie rozpoczęły się IX. Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polscy sportowcy zdobyli na nich pięć medali: jeden złoty (Halina Konopacka w rzucie dyskiem), jeden srebrny (drużyna jeździecka w konkursie skoków) i trzy brązowe.

1934 – W Warszawie, na lotnisku Mokotowskim, rozpoczęły się Międzynarodowe Zawody Samolotów Turystycznych Challenge 1934. Zakończyły się zwycięstwem ekipy polskiej, w skład której wchodzili Jerzy Bajan i Gustaw Pokrzywka.

1941 - W dniach 28-30 lipca w zajętym przez Wehrmacht Krzemieńcu, zamordowano według listy utworzonej przez ukraińskich nacjonalistów, około 30 przedstawicieli polskiej inteligencji, w tym wielu nauczycieli Liceum Krzemienieckiego,. Przed egzekucją ofiary były torturowane.

1942 - W warszawskim getcie utworzono pierwszą Żydowską Organizację Bojową (ŻOB), którą 15 października 1942 r. rozszerzono o kolejne ugrupowania; założycielami ŻOB byli m.in. Icchak Cukierman, Cywia Lubetkin, Marek Edelman, Josef Kapłan i Mordechaj Tanenbaum; komendantem ŻOB został Mordechaj Anielewicz.

1945 – We Fromborku kanonicy warmińscy dokonali wyboru wikariusza kapitulnego, którym został ks. Jan Hanowski, proboszcz i dziekan olsztyński. Diecezją rządził około 10. dni, bo niespodziewanie (między 8 a 10 sierpnia) zjawił się w Olsztynie bp Maksymilian Kaller. Wrócił on z Niemiec na Warmię i wznowił swoje rządy w diecezji. Trwały one krótko – wezwany przez kard. Augusta Hlonda, prymasa Polski do Pelplina, w dniu 16. sierpnia biskup Kaller zrzekł się jurysdykcji nad tą częścią diecezji warmińskiej, która przypadła Polsce. Wyjeżdżając do Niemiec przekazał władzę nad diecezją swojemu wikariuszowi generalnemu, ks. Janowi Hanowskiemu. Objął on po raz drugi rządy, lecz znowu na krótki okres, gdyż na mocy uprawnień otrzymanych od Kongregacji Kościelnych Spraw Nadzwyczajnych, prymas Hlond administratorem apostolskim dla diecezji warmińskiej mianował ks. Teodora Benscha. Przybył on do Olsztyna 1. września i tego dnia objął rządy nad diecezją.

1948 - Karol Wojtyła przybył do swej pierwszej parafii w Niegowici.

1963 - Jan Wróblewski ustanowił szybowcowy rekord świata na trasie docelowo-powrotnej Leszno–Olsztyn–Leszno (678,9 km).

1972 - W Warszawie zmarła Mieczysława Ćwiklińska, właściwie Mieczysława Trapszo, aktorka, śpiewaczka; jedna z najwybitniejszych aktorek polskiego kina międzywojennego, znana m.in. z filmów „Czy Lucyna to dziewczyna”, „Jadzia”, „Pani minister tańczy”; aktorka teatralna związana po wojnie z warszawskimi teatrami: Polskim i Nowym; sztuki z jej udziałem, np. „Drzewa umierają stojąc” w Klasycznym, nie schodziły z afisza latami.

1975 - Początek dwudniowej wizyty w Polsce prezydenta USA Geralda Forda.

1975 - Zapadł wyrok w procesie Zdzisława Marchwickiego, „wampira z Zagłębia”. Oskarżony o dokonanie 14 zabójstw został skazany na karę śmierci.

1976 - List Jerzego AndrzejewskiegoDo prześladowanych uczestników robotniczego protestu”, napisany w imieniu opozycyjnych pisarzy.

1982 - Stan wojenny: TKK NSZZ „Solidarność” wydała oświadczenie wzywające do pokojowych manifestacji w rocznicę podpisania Porozumień Gdańskich oraz ogłosiła program „Społeczeństwo Podziemne”.

1984 - W Los Angeles rozpoczęły się XXIII. Letnie Igrzyska Olimpijskie zbojkotowane przez większość państw socjalistycznych, wśród nich PRL.

1992 - Rozpoczął działalność „Pioneer" - Pierwszy Polski Fundusz Powierniczy.

1993 - Pomiędzy Polską i Stolicą Apostolską zawarty został konkordat; Sejm RP ratyfikował go 8 stycznia 1998 r.

1998 - W Warszawie zmarł Zbigniew Herbert, pisarz o wielkim dorobku, wyjątkowym autorytecie artystycznym i moralnym; autor m.in. cyklu „Pana Cogito”, „Raportu z oblężonego miasta”, „Martwej natury z wędzidłem”, „Barbarzyńcy w ogrodzie”.

1998 - W Zakopanem zmarł Adam Hollanek, pisarz, publicysta, założyciel miesięcznika „Fantastyka”.

2000 - W Katyniu uroczyście otwarto cmentarz polskich i rosyjskich ofiar NKWD.

2004 - Do Polski sprowadzono ze Stanów Zjednoczonych urny z prochami dowódcy Powstania Warszawskiego gen. Antoniego ChruścielaMontera” i jego żony Walerii; urny zostały złożone na cmentarzu wojskowym na Powązkach.

2010 - W Warszawie zmarł Ryszard Barycz, aktor teatralny, odtwórca roli Pana Młodego w „Weselu” w inscenizacji Iwo Galla, Kaliban w „Burzy” w reżyserii Krystyny Skuszanki i filmowy: „Zemsta”, „Popioły”.

2010 - W Warszawie zmarła Katarzyna Sobczyk, najpopularniejsza piosenkarka polskiego big-bitu, wykonawczyni m.in. piosenek „Mały książę”, „O mnie się nie martw”, „Trzynastego”, „Nie bądź taki szybki Bill”.

2018 – W Warszawie zmarła Olga SipowiczKora”, wokalistka rockowa i autorka tekstów piosenek, w latach 1976-2008 liderka zespołu „Maanam”.

2019 - W Warszawie zmarł prof. Jerzy Wojciech Borejsza, badacz totalitaryzmów, historii XIX wieku i powstania styczniowego, wykładowca wielu polskich i europejskich uniwersytetów.

PAP

Wiadomości

Bagiński: Tusk osobiście był bardzo zaangażowany w promowanie Sutryka | Republika Dzień

Francja i Polska przeciwko UE: blokada umowy z Mercosur jako cios dla europejskiego rolnictwa

Nisztor: ws. Collegium Humanum chodzi o masowy proceder kupowania dyplomów - to sprawa ponadpolityczna

Puchar Europy: Anwil awansował do drugiego etapu

Express Republiki | 14.11.2024 | Republika

TYLKO U NAS

Bliska współpracownica Tuska blokuje "Republikę" w KPRM, jej partner jest wydawcą w TVN24

Posłanka Żukowska zaniepokojona zatrzymaniem Sutryka

Izrael przygotowuje rozejm w Libanie jako "prezent" dla Trumpa

Młody sportowiec nie żyje. Pojechał spełniać marzenia

Kolejne zatrzymanie przez CBA ws. Collegium Humanum

#BitwaPolityczna | Koalicja 13 grudnia podszywa się pod PiS

Legendarna narciarka wznawia karierę. Ma 40 lat

Kaczyński mocno o Tusku, Hołowni i Orlenie

Czekał w lesie na śmierć. Wtedy nadleciał dron

Dobre występy siatkarzy w Lidze Mistrzów

Najnowsze

Bagiński: Tusk osobiście był bardzo zaangażowany w promowanie Sutryka | Republika Dzień

Express Republiki | 14.11.2024 | Republika

Bliska współpracownica Tuska blokuje "Republikę" w KPRM, jej partner jest wydawcą w TVN24

TYLKO U NAS

Posłanka Żukowska zaniepokojona zatrzymaniem Sutryka

Izrael przygotowuje rozejm w Libanie jako "prezent" dla Trumpa

Francja i Polska przeciwko UE: blokada umowy z Mercosur jako cios dla europejskiego rolnictwa

Nisztor: ws. Collegium Humanum chodzi o masowy proceder kupowania dyplomów - to sprawa ponadpolityczna

Puchar Europy: Anwil awansował do drugiego etapu