Przejdź do treści

Polska 26 września – co wydarzyło się tego dnia

Źródło: TV Republika

Tego dnia w Bezdanach Organizacja Bojowa PPS dowodzona przez Józefa Piłsudskiego przeprowadziła akcję na rosyjski wagon pocztowy; marsz. Edward Śmigły-Rydz wydał ostatni rozkaz dla dowódcy Armii „Warszawa”, w którym dziękował żołnierzom za bohaterską obronę stolicy; Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, na wniosek marsz. Michała Roli-Żymierskiego, pozbawiła obywatelstwa polskiego ponad 70. dowódców PSZ na Zachodzie m.in. gen. Władysława Andersa; w Gdańsku rozpoczęła się druga tura I. KZD NSZZ „Solidarność”; Sejmowi RP został przedstawiony tzw. Raport Rokity dotyczący zbadania działalności MSM. Urodzili się m. in. Edward Likowski, Józef Leśniewski, Stanisław Zaczyk, Barbara Toruńczyk. Zmarli natomiast: Kazimierz Nitsch, Jan Parandowski, Jerzy Afanasjew Zygmunt Chychła oraz Ferdynand Jarocha.

1629 - W Altmarku podpisany został polsko-szwedzki rozejm, na mocy którego we władaniu Szwecji pozostawały zdobyte przez nią porty i miasta inflanckie. 

1679 - Pożar strawił dom i obserwatorium Jana Heweliusza w Gdańsku. 

1815 - W Paryżu władcy Rosji, Austrii i Prus podpisali Akt Świętego Przymierza, którego celem było utrwalenie postanowień Kongresu Wiedeńskiego oraz zwalczanie ruchów demokratycznych i narodowych w Europie. 

1836 - We Wrześni urodził się Edward Likowski, arcybiskup gnieźnieński i poznański, prymas Polski (1914-1915). 

1867 - W majątku Poznajów koło Witebska urodził się Józef Leśniewski, generał WP, dowódca 3. Dywizji Strzelców I Korpusu Polskiego w Rosji (1917-1918); w latach 1919-1920 minister spraw wojskowych i członek Rady Obrony Państwa. 

1878 - W Warszawie przy ul. Tłomackie uroczyście otwarto Wielką Synagogę; 16. maja 1943 r. po stłumieniu przez Niemców powstania w warszawskim getcie została ona wysadzona w powietrze na rozkaz gen. SS Jurgena Stroopa

1895 - W Detmold w Niemczech urodził się Juergen Stroop, działacz NSDAP, SS-Grupenfuehrer; po wybuchu II. wojny światowej, jako dowódca SS i pułkownik policji, brał udział w mordowaniu polskiej i żydowskiej ludności w Wielkopolsce; w lutym 1943 r. objął stanowisko komendanta policji w dystrykcie Galicja, uczestnicząc w eksterminacji Żydów; w kwietniu 1943 r. skierowany został do Warszawy, odpowiedzialny za stłumienie powstania w warszawskim getcie; we wrześniu 1943 r. przeniesiony do Aten, gdzie objął stanowisko szefa SS i policji; po wojnie aresztowany i skazany w 1951 r. na karę śmierci; stracony w więzieniu na warszawskim Mokotowie. 

1908 - W Bezdanach pod Wilnem Organizacja Bojowa PPS dowodzona przez Józefa Piłsudskiego przeprowadziła akcję na rosyjski wagon pocztowy, w wyniku której zdobyto ponad 200 tys. rubli. 

1923 - W Nowym Sączu urodził się Stanisław Zaczyk, aktor filmowy i teatralny, wystąpił w serialach „Stawka większa niż życie”, „Polskie drogi”, „Dom”, a także w filmach „Czekam w Monte-Carlo” i „Jezioro osobliwości”. 

1936 - Nikołaj Jeżow został mianowany szefem NKWD; 11. sierpnia 1937 r. wydał rozkaz, który rozpoczął eksterminację Polaków na terenie Związku Sowieckiego. 

1939 - Kampania polska: Armia Czerwona zajęła Zamość. 

1939 – Kampania polska: O 17:30 w lesie pod Góreckiem Kościelnym generałowie Emil Krukowicz-Przedrzymirski i Jan Kazimierz Kruszewski podpisali akt kapitulacji połączonych wojsk Armii „Modlin” i Grupy Operacyjnej gen. Kruszewskiego. 

1939 - Kampania polska: Kapitulacja oddziałów Frontu Północnego zakończyła drugą bitwę pod Tomaszowem Lubelskim. 

1939 - Kampania polska: Naczelny Wódz marsz. Edward Śmigły-Rydz wydał ostatni rozkaz dla dowódcy Armii „Warszawagen. Juliusza Rómmla, w którym dziękował wszystkim żołnierzom za bohaterską obronę stolicy. 

1943 – W Wilanowie i Kępie Latoszkowej została przeprowadzona antyniemiecka akcja bojowo-represyjna Oddziału Specjalnego „Osjan” oraz batalionu „Zośka” i kompanii wydzielonej „Agat”. 

1944 – Powstanie Warszawskie: Ewakuacja obrońców Mokotowa. 

1944 - W wyniku niepowodzenia operacji „Market-Garden” polscy i brytyjscy spadochroniarze zostali wycofani z okolic holenderskiego miasta Arnhem. 

1946 - Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, pod przewodnictwem Edwarda Osóbki-Morawskiego, na wniosek marsz. Michała Roli-Żymierskiego, pozbawiła obywatelstwa polskiego ponad 70. dowódców Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy przystąpili do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Wśród nich znalazł się gen. Władysław Anders. Decyzja została podjęta na wniosek renegata, który w 1932 roku podjął współpracę z wywiadem ZSRS; przekazywał Rosjanom informacje o Wojsku Polskim i o jego uzbrojeniu. 

1946 - W Warszawie urodziła się Barbara Toruńczyk, publicystka, w latach 1977-1979 sekretarz redakcji niezależnego kwartalnika „Zapis”, od 1983 r. redaktor naczelny „Zeszytów Literackich”. 

1947 - Został znacjonalizowany „Hotel Bristol” w Warszawie. 

1958 - W Krakowie zmarł Kazimierz Nitsch, polski językoznawca, slawista, ostatni przed likwidacją prezes Polskiej Akademii Umiejętności. 

1978 - W Warszawie zmarł Jan Parandowski, prozaik, eseista, tłumacz, znawca kultury starożytnej Grecji i Rzymu. 

1981 - W Gdańsku rozpoczęła się druga tura I. Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”. 

1985 – W Toruniu Służba Bezpieczeństwa zatrzymała fizyków i techników, którzy prowadzili emisję opozycyjnych programów, nakładających się na program telewizyjny. 

1987 - Wiceprezydent USA George Bush rozpoczął w Polsce oficjalną wizytę. 

1991 - W Gdańsku zmarł Jerzy Afanasjew, poeta, reżyser, współzałożyciel teatru studenckiego „Bim-Bom” w Gdańsku. 

1991 - Został przedstawiony Sejmowi RP tzw. Raport Rokity, przygotowany przez Sejmową Komisję Nadzwyczajną do Zbadania Działalności MSW. 

1997 - Premiera filmu „Szczęśliwego Nowego Jorku” w reżyserii Janusza Zaorskiego

2001 - Uruchomiona została polskojęzyczna wersja „Wikipedii”, jednej z najpopularniejszych witryn internetowych. 

2003 - Premiera filmu „Żurek” w reżyserii Ryszarda Brylskiego

2006 - W programie „Teraz my!” w TVN ujawniono nagrania rozmów posłanki Renaty Beger („Samoobrona”) z posłami PiS - Adamem Lipińskim i Wojciechem Mojzesowiczem; początek tzw. afery taśmowej. 

2009 - W Hamburgu zmarł Zygmunt Chychła, bokser; w 1952 r. na igrzyskach w Helsinkach zdobył dla Polski pierwszy po II. wojnie światowej złoty medal olimpijski; dwukrotny mistrz Europy. 

2013 – W Warszawie zmarł Ferdynand Jarocha, żołnierz Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej, rzeźbiarz, absolwent Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, brał udział w powojennych pracach rekonstrukcyjnych i konserwatorskich warszawskich zabytków, autor ponad 700. rzeźb i pomników. 

źródło: PAP 

Wiadomości

48 godz. w syryjskim miasteczku. Od spalenia choinki do przeprosin

Rosja zaczyna płacić za wojnę. Pierwszy miliard dolarów dla Ukrainy

Sprawca zabójczego rajdu w Magdeburgu zostawił testament

Trump planuje zmienić nazwę najwyższego szczytu Ameryki Północnej

Żyją na ziemi. Badacze: Nie wiemy kim oni są?

Jeden gol, który wywrócił do góry nogami jego życie

Trump jedną wypowiedzią dozbroił Grenlandię. Dania bije się w...

Krwawe zamieszki po decyzji sądu w sprawie wyborów

AI w kościele. Awatar Jezusa spowiadał wiernych

ks. J. Stańczuk: w święta unikajmy rozmów o polityce

Ekstraklasa piłkarska. Ante Simundza trenerem Śląska Wrocław

Wyjątkowy koncert kolęd w Republice!

Karlitzek zostaje w Indykpolu na dwa kolejne sezony

Puchar Francji: PSG lepsze po rzutach karnych

Nalot na klasztor dominikanów. Tusk wysłał swoich siepaczy

Najnowsze

48 godz. w syryjskim miasteczku. Od spalenia choinki do przeprosin

Żyją na ziemi. Badacze: Nie wiemy kim oni są?

Jeden gol, który wywrócił do góry nogami jego życie

Trump jedną wypowiedzią dozbroił Grenlandię. Dania bije się w...

Krwawe zamieszki po decyzji sądu w sprawie wyborów

Rosja zaczyna płacić za wojnę. Pierwszy miliard dolarów dla Ukrainy

Sprawca zabójczego rajdu w Magdeburgu zostawił testament

Trump planuje zmienić nazwę najwyższego szczytu Ameryki Północnej