Przejdź do treści

Polska 23 czerwca – co wydarzyło się tego dnia

Źródło: PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia w Gdańsku uruchomiono tramwaj konny; ustanowiono cywilne odznaczenie państwowe Krzyż Zasługi; początek likwidacji getta w Łodzi; w Nowej Hucie rozpczęto budowę pierwszego budynku mieszkalnego; Telewizja Polska wyemitowała premierowe wydanie programu dla dzieci „Miś z okienka”; Jan Paweł II zakończył drugą pielgrzymkę; kopalnia soli w Bochni została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa. Urodzili się m. in. Maria Leszczyńska, Karol Marcinkowski, Władysław Mickiewicz, Juliusz Osterwa, Ernest Wilimowski, Cezary Julski, Andrzej Trzos-Rastawiecki, Maciej Stuhr. Zmarli natomiast: Siemowit I, Władysław Czartoryski, Antoni Abraham, Jerzy Putrament, Adolf Forbert, Marian Glinka, Małgorzata Braunek oraz Wojciech Karolak.

1262 - W czasie najazdu na Mazowsze Litwini zdobyli Jazdów; znajdujący się w grodzie książę Siemowit I płocki został zabity, a jego syn Konrad uprowadzony do niewoli; informacje o litewskim najeździe z 1262 r. są pierwszymi informacjami dotyczącymi działań wojennych na obszarze warszawskim.

1703 - W Trzebnicy na Dolny Śląsku urodziła się Maria Leszczyńska, córka króla Stanisława Leszczyńskiego i Katarzyny Opalińskiej; królowa Francji (1725-1768) - żona Ludwika XV.

1767 - W Radomiu z inspiracji rosyjskiego ambasadora Nikołaja Repnina zawiązana została konfederacja w obronie „złotej wolności” szlacheckiej, skierowana przeciwko królowi Stanisławowi Augustowi i stronnictwu reform.

1800 - W Poznaniu urodził się Karol Marcinkowski, lekarz, działacz społeczny, uczestnik Powstania Listopadowego; organizator Towarzystwa Naukowej Pomocy, inicjator budowy Bazaru Polskiego w Poznaniu.

1818 - W katedrze na Wawelu odbył się uroczysty pogrzeb Tadeusza Kościuszki; jego szczątki sprowadzone do Krakowa ze Szwajcarii spoczęły w kryptach królewskich.

1828 - W Poznaniu władze pruskie rozpoczęły budowę Twierdzy Poznań (Festung Posen).

1838 - W Paryżu urodził się Władysław Mickiewicz, działacz emigracyjny, księgarz, bibliotekarz i publicysta.

1873 – W Gdańsku uruchomiono tramwaj konny na trasie z Heumarkt (Targ Sienny) przez Wrzeszcz do Oliwy.

1885 - W Krakowie urodził się Juliusz Osterwa, aktor, reżyser i reformator teatru, twórca „Reduty”.

1894 - W Paryżu zmarł Władysław Czartoryski, syn Adama Jerzego Czartoryskiego, po jego śmierci w 1861 r. przywódca Hotelu Lambert; założyciel Muzeum Czartoryskich w Krakowie.

1905 - Rosyjski wojskowy sąd wojenny w Warszawie skazał na śmierć Stefana Okrzeję, działacza socjalistycznego, współtwórcę Organizacji Bojowej PPS, aresztowanego w 1905 r. podczas zamachu na oberpolicmajstra Karla Nolkena.

1916 - W Katowicach urodził się Ernest Wilimowski, piłkarz, zawodnik m.in. Ruchu Chorzów, z którym czterokrotnie zdobywał mistrzostwo Polski, dwukrotny król strzelców rozgrywek ligowych; wielokrotny reprezentant Polski; w czasie mistrzostw świata w 1938 r. w meczu z Brazylią strzelił 4 bramki. W 1939 r. przyjął obywatelstwo niemieckie, w następnych latach występował w reprezentacji Niemiec.

1920 - Powołano rząd z Władysławem Grabskim na czele.

1923 - W Gdyni zmarł Antoni Abraham, działacz społeczny, walczący o polskość Kaszub i Pomorza; delegat kaszubski na konferencję pokojową w Paryżu w 1919 r.

1923 - Ustanowiono cywilne odznaczenie państwowe Krzyż Zasługi.

1927 - W Wolsztynie urodził się Cezary Julski, aktor filmowy i teatralny.

1933 - We Lwowie urodził się Andrzej Trzos-Rastawiecki, reżyser, scenarzysta, autor filmów dokumentalnych i fabularnych, m.in. „Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie” oraz serialu „Marszałek Piłsudski”.

1936 - W nocy z 22 na 23 czerwca Myślenice zostały opanowane przez grupę około 70 członków Stronnictwa Narodowego z Krakowa pod wodzą Adama Doboszyńskiego. Po przecięciu linii telefonicznej i opanowaniu komisariatu policji napastnicy spalili szereg żydowskich sklepów w rynku i synagogę, a nad ranem wycofali się z miasta. W starciach ze ścigającą bojówkarzy policją i strażą graniczną zginęło dwóch z nich, a jeden został ranny.

1937 - Na polecenie arcybiskupa krakowskiego Adama Sapiehy trumna ze szczątkami marszałka Józefa Piłsudskiego została przeniesiona z krypty św. Leonarda do krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów na Wawelu.

1941 - Pierwszy nalot sowiecki na Warszawę; zginęły 34 osoby, kilkadziesiąt zostało rannych.

1941 - W więzieniu w Łucku funkcjonariusze NKWD zamordowali blisko 2 tys. Polaków i Ukraińców.

1944 - Oddział V Brygady Wileńskiej AK w odwecie za zabicie przez litewską policję, współpracującą z Niemcami, 38 Polaków ze wsi Glinciszki na Wileńszczyźnie, zabił we wsi Dubinki 27 Litwinów.

1944 - Początek likwidacji getta w Łodzi (Litzmannstadt Getto); było drugim, co do wielkości gettem utworzonym przez Niemców w Polsce, a jednocześnie tym, z którego ocalało najwięcej Żydów. Według różnych źródeł, spośród przebywających w nim ponad 200 tys. osób przeżyło od 5 do 12 tys.; ostatni transport odjechał z Łodzi do obozu Auschwitz-Birkenau 29 sierpnia 1944 roku.

1944 – Premier RP na Uchodźstwie Stanisław Mikołajczyk ostatecznie odrzucił warunki Józefa Stalina dotyczące „reorganizacji” władz polskich w Londynie, jako naruszające suwerenność państwa polskiego. Ultimatum przewidywało ustąpienie prezydenta RP Władysława Raczkiewicza, Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego, ministra obrony gen. Mariana Kukiela i ministra informacji Stanisława Kota i publiczne zdystansowanie się rządu RP od sprawy wyjaśnienia okoliczności Zbrodni Katyńskiej.

1946 - W Palmirach odbył się uroczysty pogrzeb Macieja Rataja, przywódcy ruchu ludowego, marszałka Sejmu, rozstrzelanego przez Niemców w czerwcu 1940 r.

1949 - Premiera filmu „Ulica graniczna” w reżyserii Aleksandra Forda.

1949 - W Nowej Hucie rozpoczęto budowę pierwszego budynku mieszkalnego.

1957 - Telewizja Polska wyemitowała premierowe wydanie programu dla dzieci „Miś z okienka”. Początkowo program nosił nazwę Miś w okienku. Główny bohater, miś, omawiał z prowadzącym zaczerpnięte z książek poważne tematy. Prowadzącym był najpierw Bronisław Pawlik, a następnie Stanisław Wyszyński. Głos misia podkładały Danuta Przesmycka oraz Ewa Florczak. Program emitowany był do 1973 roku.

1966 - Założono klub rugby Ogniwo Sopot.

1970 – PRL i RFN zawarły układ o obrocie towarowym i współpracy gospodarczej.

1974 - Na X Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej w RFN Polska, mająca już zapewniony awans do II rundy, pokonała w trzecim meczu grupowym Włochy 2:1.

1975 - W Krakowie urodził się Maciej Stuhr, aktor, występujący w Nowym Teatrze w Warszawie, znany z ról w filmach „Pokłosie”, „Operacja Dunaj”, „Chłopaki nie płaczą”, „Przedwiośnie”, „Wesele” (2004), „Testosteron”, „Śluby panieńskie”, „Obława”, „Obywatel”, a także z serialu „Glina”.

1980 - Premiera filmu „Olimpiada '40” w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego.

1983 - Papież Jan Paweł II zakończył drugą pielgrzymkę do Polski.

1986 - Wanda Rutkiewicz jako pierwsza kobieta zdobyła drugi szczyt Ziemi K2 (8611 m).

1986 - W Warszawie zmarł Jerzy Putrament, pisarz, działacz polityczny, członek KC PZPR; autor powieści „Bołdyn”.

1989 - Ukonstytuował się Obywatelski Klub Parlamentarny (OKP), jego przewodniczącym został Bronisław Geremek.

1992 - W Warszawie podpisano polsko-białoruski układ o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.

1992 - W Warszawie zmarł Adolf Forbert, operator filmowy, reżyser filmów dokumentalnych, jeden z założycieli łódzkiej szkoły filmowej.

1997 - Na antenie TVP1 wyemitowano w ramach konkursu na telenowelę pierwszy odcinek serialu „Złotopolscy” w reżyserii Janusza Zaorskiego.

2008 - W Warszawie zmarł Marian Glinka, aktor, trzykrotny mistrz Polski w kulturystyce.

2013 - Kopalnia soli w Bochni została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

2014 - Zmarła Małgorzata Braunek, aktorka, znana m.in. z roli Oleńki Billewiczówny w ekranizacji „Potopu” oraz Izabeli Łęckiej w serialu „Lalka”, wystąpiła również w filmach „Skok”, „Polowanie na muchy”, „Lokis. Rękopis profesora Wittembacha”, „Diabeł”, „Tulipany”, a także w serialu „Dom nad rozlewiskiem”.

2015 - Z powodu ujawnienia kolejnych nagrań „afery taśmowejRadosław Sikorski ustąpił ze stanowiska marszałka Sejmu RP.

2021 – Zmarł Wojciech Karolak, muzyk jazzowy, pianista, kompozytor, saksofonista altowy i tenorowy, aranżer, wirtuoz organów Hammonda, założyciel The Karolak Trio, Time Killers i uczestnik wielu innych grup jazzowych.

PAP

Wiadomości

Ziemkiewicz świątecznie podsumowuje: ten rząd nie czuje odpowiedzialności za nic

Ukraina prowadzi coraz śmielszą ekspansję na polską gospodarkę

Kolejna fabryka ogłasza upadłość. Pracę ma stracić 150 osób!

Takiego wywiadu jeszcze nie było! Karol Nawrocki na Święta!

Szczerba składa życzneia. Ludzie przypominają politykowi KO wspieranie migrantów i pytają: „Takich jak w Niemczech?”

Zatrucie narkotykami przy wigilijnym stole - 14 osób trafiło do szpitala!

Abp Galbas konkretnie o miłości: to nie jest poezja

Sportowcy roku to Caitlin Clark i Shohei Ohtani

Niemcy likwidują rolnictwo w UE. Golińska: Polacy zostali oszukani przez Tuska

Przeszukania klasztoru Dominikanów przez bodnarowców – ostry komentarz Romanowskiego

Bodnarowcy Tuska przeszukali klasztor w Lublinie - szukali Romanowskiego

Wjechał w pieszych - wśród poszkodowanych dzieci

Wstrząsające filmy i zdjęcia z katastrofy samolotu w Kazachstanie

Śmiertelny pożar w budynku mieszkalnym

Alicja Klasik: Olimpijski medal mnie napędza

Najnowsze

Ziemkiewicz świątecznie podsumowuje: ten rząd nie czuje odpowiedzialności za nic

Szczerba składa życzneia. Ludzie przypominają politykowi KO wspieranie migrantów i pytają: „Takich jak w Niemczech?”

Zatrucie narkotykami przy wigilijnym stole - 14 osób trafiło do szpitala!

Abp Galbas konkretnie o miłości: to nie jest poezja

Sportowcy roku to Caitlin Clark i Shohei Ohtani

Ukraina prowadzi coraz śmielszą ekspansję na polską gospodarkę

Kolejna fabryka ogłasza upadłość. Pracę ma stracić 150 osób!

Takiego wywiadu jeszcze nie było! Karol Nawrocki na Święta!