Przejdź do treści
Polska 22 czerwca – co wydarzyło się tego dnia
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia Sejm Czteroletni uchwalił przeprowadzenie pierwszego spisu powszechnego; Rada Ligi Narodów zezwoliła Polsce na założenie na Westerplatte wojskowej składnicy tranzytowej; w Gdańsku powstał zespół „Czerwono-Czarni”; w Warszawie odbył się pierwszy polski koncert Paula McCartneya. Urodzili się m. in. Henryk Dobrzański, Zenon Kosidowski, Michał Choromański, Billy Wilder, Władysław Siła-Nowicki, Tadeusz Konwicki, Józef Oleksy, Franciszek Smuda, Marcin Dorociński. Zmarli natomiast: Szymon Askenazy, Halina Mikołajska, Anna Zawadzka, Andrzej Kondratiuk, Marek Andrzej Karewicz oraz Olga Krzyżanowska.

1346 – Król Kazimierz III Wielki nadał prawa miejskie Nowemu Targowi.

1596 - Uroczyście otwarto Bibliotekę Rady Miasta Gdańska (Bibliotheca Senatus Gedanensis); obecnie to Biblioteka Gdańska PAN.

1768 - Konfederacja barska: krakowski mieszczanin Marcin Oracewicz położył trupem oficera dowodzącego szturmem Moskali, używając guzika zamiast kuli.

1789 – Sejm Czteroletni uchwalił przeprowadzenie pierwszego w Polsce spisu powszechnego.

1792 - Na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego dla upamiętnienia zwycięstwa nad wojskami rosyjskimi pod Zieleńcami ustanowiony został Order Virtuti Militari, przyznawany za męstwo na polu bitwy; pierwsze odznaczenia otrzymało 44 żołnierzy, którzy wyróżnili się w bitwie pod Zieleńcami.

1812 – W Wyłkowyszkach w Księstwie Warszawskim Napoleon Bonaparte w rozkazie dziennym do armii ogłosił „początek II wojny polskiej”, co oznaczało wojnę z Rosją.

1897 - W Jaśle urodził się Henryk Dobrzański, żołnierz Legionów Polskich, major WP, kawalerzysta, olimpijczyk; we wrześniu 1939 r. zastępca dowódcy rezerwowego 110. pułku ułanów Brygady Kawalerii „Wołkowysk”; po kapitulacji Warszawy przedostał się na Kielecczyznę; przyjmując pseudonim „Hubal” utworzył Oddział Wydzielony Wojska Polskiego prowadzący walkę z Niemcami; zginął w kwietniu 1940 r. pod Anielinem.

1898 - W Inowrocławiu urodził się Zenon Kosidowski, pisarz, autor książek o religiach i kulturach starożytnych, m.in. „Gdy słońce było bogiem” i „Opowieści biblijnych”.

1904 - W Jelizawetgradzie na Ukrainie urodził się Michał Choromański - pisarz i dramaturg, autor powieści „Biali bracia”, „Zazdrość i Medycyna”, „Schodami w górę, schodami w dół”, „Słowacki wysp tropikalnych”, „Skandal w Wesołych Bagniskach”.

1906 - W Suchej Beskidzkiej (wówczas Sucha na terenie zaboru austriackiego) urodził się Billy Wilder, amerykański scenarzysta, reżyser, producent; twórca m.in. „Bulwaru Zachodzącego Słońca”, „Pół żartem, pół serio” i „Pocałuj mnie, głuptasie”.

1913 - W Warszawie urodził się Władysław Siła-Nowicki, adwokat, żołnierz ZWZ-AK, członek Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość; więziony przez władze komunistyczne (1947-1956); członek opozycji antykomunistycznej i obrońca w procesach politycznych; prezes Chrześcijańsko-Demokratycznego Stronnictwa Pracy (1990-1992); poseł (1991-1993).

1915 - W wyniku zwycięskiej bitwy pod Gorlicami i przełamania frontu rosyjskiego przez państwa centralne wojska austriackie wkroczyły do Lwowa.

1921 - III powstanie śląskie: na dworcu kolejowym w Rybniku doszło do eksplozji kilku wagonów dynamitu.

1921 – Rada Ligi Narodów przyznała polskim okrętom wojennym prawo pobytu w porcie gdańskim oraz zezwoliła Polsce na założenie na Westerplatte wojskowej składnicy tranzytowej.

1926 - W Nowej Wilejce urodził się Tadeusz Konwicki, pisarz, reżyser i scenarzysta; autor powieści „Rojsty”, „Sennik współczesny”, „Wniebowstąpienie”, „Kompleks polski”, „Mała Apokalipsa”, „Kronika wypadków miłosnych” i „Bohiń” oraz filmów „Ostatni dzień lata”, „Zaduszki”, „Salto”, „Jak daleko stąd, jak blisko”, „Dolina Issy” i „Lawa”.

1935 - W Warszawie zmarł Szymon Askenazy, historyk, dyplomata, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, autor książek „Napoleon a sprawa polska” i „Książę Józef Poniatowski”.

1936 - W nocy z 22 na 23 czerwca miał miejsce tzw. najazd na Myślenice, zorganizowany przez działacza Stronnictwa Narodowego Adama Doboszyńskiego, w czasie którego podpalono synagogę i niszczono sklepy żydowskie.

1937 - Rozpoczął się tzw. konflikt wawelski, wywołany decyzją arcybiskupa krakowskiego Adama Stefana Sapiehy o przeniesieniu, wbrew woli władz państwowych, trumny ze zwłokami marszałka Józefa Piłsudskiego z krypty św. Leonarda do krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów.

1938 - Walery Sławek został wybrany marszałkiem Sejmu RP, zastępując zmarłego Stanisława Cara.

1939 - W Łodzi urodził się Jerzy Grzegorzewski, reżyser teatralny, scenograf, dyrektor artystyczny Teatru Narodowego w Warszawie w latach 1997-2003.

1941 - Początek operacji „Barbarossa” - atak III Rzeszy Niemieckiej na Związek Sowiecki.

1941 - Wojna niemiecko-sowiecka: podczas odwrotu Armii Czerwonej z terenów II RP zagarniętych przez ZSRS w 1939 r., funkcjonariusze NKWD wymordowali w więzieniach tysiące Polaków, m.in. we Lwowie, Łucku i w Wilnie.

1941 - W areszcie w Augustowie żołnierze wojsk ochrony pogranicza NKWD zamordowali około 30–34 więźniów.

1944 - We wsi Jaminy koło Augustowa Niemcy rozstrzelali 24 mieszkańców w odwecie za zabicie niemieckiego żandarma.

1944 – Armia Czerwona rozpoczęła operację Bagration, która doprowadziła do całkowitej klęski niemieckiej Grupy Armii „Środek” oraz osiągnięcia przez sowietów linii Bugu, a następnie Wisły.

1945 - W Moskwie rozpoczęło się spotkanie przywódców Polski i Czechosłowacji dotyczące spornych kwestii granicznych.

1946 - W Nowym Sączu urodził się Józef Oleksy, członek PZPR (1968-1990); parlamentarzysta, przewodniczący Socjaldemokracji Rzeczpospolitej Polskiej (1996-1997), przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej (2004-2005); marszałek Sejmu (1993-1995 i 2004-2005), wicepremier i minister spraw wewnętrznych i administracji (2004); premier RP w latach 1995-1996.

1948 - W Lubomi koło Wodzisławia Śląskiego urodził się Franciszek Smuda, trener piłkarski, selekcjoner polskiej reprezentacji narodowej w latach 2009-2012.

1949 - W Ciechanowie urodził się Ireneusz Krzemiński, socjolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

1954 - Drużyna polskich szablistów w składzie: Marek Kuszewski, Zygmunt Pawlas, Jerzy Pawłowski, Andrzej Piątkowski, Jerzy Twardokens i Wojciech Zabłocki zdobyła w Luksemburgu wicemistrzostwo świata.

1960 - W Gdańsku powstał zespół Czerwono-Czarni.

1973 - W Milanówku urodził się Marcin Dorociński, aktor, związany z warszawskim Teatrem Ateneum; znany m.in. z filmów „Jack Strong”, „Róża”, „Obława”, „Rewers”, „Ogród Luizy”, „Na granicy”, a także z serialu „Pitbull”.

1982 - Podczas Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Hiszpanii Polska pokonała Peru 5:1, awansując do II rundy.

1989 - W Warszawie zmarła Halina Mikołajska, aktorka, związana m.in. z Teatrem Narodowym w Warszawie, pedagog warszawskiej PWST; działaczka opozycji demokratycznej, członek Komitetu Samoobrony Społecznej KOR, internowana w stanie wojennym.

1990 – Powstała Polska Federacja Ju-Jitsu.

2003 - Odbył się mecz piłkarski Szczakowianka Jaworzno - Świt Nowy Dwór Mazowiecki, po którym wybuchła tzw. afera barażowa.

2004 - W Warszawie zmarła Anna Zawadzka, harcerka, uczestniczka Powstania Warszawskiego, siostra Tadeusza ZawadzkiegoZośki”.

2013 – Na Stadionie Narodowym w Warszawie odbył się pierwszy polski koncert Paula McCartneya.

2016 - W Warszawie zmarł Andrzej Kondratiuk - reżyser filmowy, scenarzysta i aktor; twórca filmów „Hydrozagadka”, „Wniebowzięci”, „Big Bang”, „Wrzeciono czasu”, „Słoneczny zegar”.

2018 – W Warszawie zmarł Marek Andrzej Karewicz, artysta fotografik specjalizujący się w zdjęciach muzyków jazzowych i rockowych, dziennikarz muzyczny, animator jazzu.

2018 – W Gdańsku zmarła Olga Krzyżanowska, działaczka opozycyjna w czasach PRL, po 1989 r. posłanka, wicemarszałek Sejmu, senator, córka generała Aleksandra Krzyżanowskiego – dowódcy Armii Krajowej na Wileńszczyźnie.

PAP

Wiadomości

Bagiński: Tusk osobiście był bardzo zaangażowany w promowanie Sutryka | Republika Dzień

Francja i Polska przeciwko UE: blokada umowy z Mercosur jako cios dla europejskiego rolnictwa

Nisztor: ws. Collegium Humanum chodzi o masowy proceder kupowania dyplomów - to sprawa ponadpolityczna

Puchar Europy: Anwil awansował do drugiego etapu

Express Republiki | 14.11.2024 | Republika

TYLKO U NAS

Bliska współpracownica Tuska blokuje "Republikę" w KPRM, jej partner jest wydawcą w TVN24

Posłanka Żukowska zaniepokojona zatrzymaniem Sutryka

Izrael przygotowuje rozejm w Libanie jako "prezent" dla Trumpa

Młody sportowiec nie żyje. Pojechał spełniać marzenia

Suski konkretnie o zatrzymaniu Sutryka: próba odwrócenia uwagi od katastrofy PO

Kolejne zatrzymanie przez CBA ws. Collegium Humanum

#BitwaPolityczna | Koalicja 13 grudnia podszywa się pod PiS

Legendarna narciarka wznawia karierę. Ma 40 lat

Kaczyński mocno o Tusku, Hołowni i Orlenie

Czekał w lesie na śmierć. Wtedy nadleciał dron

Najnowsze

Bagiński: Tusk osobiście był bardzo zaangażowany w promowanie Sutryka | Republika Dzień

Express Republiki | 14.11.2024 | Republika

Bliska współpracownica Tuska blokuje "Republikę" w KPRM, jej partner jest wydawcą w TVN24

TYLKO U NAS

Posłanka Żukowska zaniepokojona zatrzymaniem Sutryka

Izrael przygotowuje rozejm w Libanie jako "prezent" dla Trumpa

Francja i Polska przeciwko UE: blokada umowy z Mercosur jako cios dla europejskiego rolnictwa

Nisztor: ws. Collegium Humanum chodzi o masowy proceder kupowania dyplomów - to sprawa ponadpolityczna

Puchar Europy: Anwil awansował do drugiego etapu