Przejdź do treści

Polska 18 maja – co wydarzyło się tego dnia

Źródło: PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia w Bydgoszczy wyjechał na trasę pierwszy tramwaj konny; na Wawelu odbył się pogrzeb marszałka Józefa Piłsudskiego; Tadeusz Góra ustanowił rekord długości lotu szybowcem; oddziały 2. Korpusu Polskiego zdobyły wzgórze Monte Cassino; zakończyła się operacja obracania Pałacu Lubomirskich w Warszawie; zakończono budowę najwyższego na świecie masztu radiowego w Konstantynowie; powstał zespół „Lombard”; Sejm RP przyjął ustawę o ustroju Warszawy. Urodzili się m. in. Władysław Hańcza, Karol Wojtyła, Władysław Terlecki, Barbara Wachowicz. Zmarli natomiast: Stanisław Lubieniecki, Eliza Orzeszkowa, Menachem Bornsztajn, Kazimierz Fajans, Stefan Świeżawski oraz Włada Majewska.

1282 - Podczas zjazdu w Miliczu doszło do ugody między księciem gdańskim Mściwojem II a krzyżakami, na mocy której otrzymali oni ziemię gniewską, część Mierzei Wiślanej i Żuław.

1675 - W Hamburgu zmarł Stanisław Lubieniecki, astronom, historyk, działacz ariański.

1792 - Wojska rosyjskie przekroczyły granice Rzeczypospolitej - początek wojny w obronie Konstytucji 3 Maja.

1800 - W Petersburgu zmarł Aleksandr Suworow, rosyjski feldmarszałek; uczestnik wojny siedmioletniej (1756-1763) i wojen z Turcją; walczył przeciwko konfederatom barskim; dowódca wojsk tłumiących Powstanie Kościuszkowskie, odpowiedzialny za rzeź warszawskiej Pragi; w 1799 r. pokonał wojska francuskie pod Cassano, nad Trebbią i pod Novi; uważany za jednego z najwybitniejszych rosyjskich dowódców.

1831 - Powstanie listopadowe: Sejm wykluczył ze swego grona posłów, którzy nie podpisali uchwały o detronizacji Mikołaja I Romanowa.

1852 - W Zamościu urodził się Icchok Lejb Perec, pisarz żydowski, tworzący w języku jidysz.

1888 – W Bydgoszczy wyjechał na trasę pierwszy tramwaj konny.

1905 - W Łodzi urodził się Władysław Hańcza, aktor, reżyser teatralny, pedagog; niezapomniany odtwórca ról Kargula w komediach Sylwestra Chęcińskiego, Macieja Boryny w „Chłopach” Jana Rybkowskiego i księcia Janusza Radziwiłła w „Potopie” Jerzego Hoffmana.

1910 - W Grodnie zmarła Eliza Orzeszkowa, pisarka, publicystka, autorka powieści „Nad Niemnem”, „Meir Ezofowicz”, „Marta”.

1920 - W Wadowicach urodził się Karol Wojtyła, arcybiskup metropolita krakowski, kardynał; 16 października 1978 r. wybrany na papieża, przyjął imię Jana Pawła II (1978-2005); beatyfikowany w 2011 r., kanonizowany 27 kwietnia 2014 r.

1922 - W swym pierwszym meczu międzynarodowym Legia Warszawa przegrała na własnym boisku z czeską Viktorią Žižkov 2:9.

1933 - W Częstochowie urodził się Władysław Terlecki, pisarz, autor powieści i opowiadań historycznych, m.in. cyklu związanego z Powstaniem Styczniowym: „Spisek”, „Dwie głowy ptaka”, „Powrót z Carskiego Sioła”, „Rośnie las” i „Lament”.

1935 - Na Wawelu odbył się pogrzeb marszałka Józefa Piłsudskiego.

1937 - W Warszawie urodziła się Barbara Wachowicz, pisarka, scenarzystka, autorka reportaży historyczno-literackich, m.in. „Dom Sienkiewicza”, „Czas nasturcji”, „Ciebie jedną kocham. Tropami Stefana Żeromskiego w najściślejszej ojczyźnie”, „Marie jego życia”, „Malwy na lewadach” oraz cyklu „Wierna rzeka harcerstwa”.

1938 - Tadeusz Góra ustanowił rekord długości lotu szybowcem, pokonując dystans 577,8 km z Bezmiechowej w Bieszczadach do Małych Solecznik pod Wilnem; za pokonanie bariery 500 km w locie swobodnym, jako pierwszy pilot na świeci wyróżniony został przez Międzynarodową Federację Lotniczą (FAI) - Medalem Lilienthala.

1939 - Dokonano oblotu wyczynowego szybowca PWS-102 Rekin, zaprojektowanego i wyprodukowanego w Podlaskiej Wytwórni Samolotów.

1943 - Żandarmeria niemiecka i oddziały ukraińskiej policji pomocniczej dokonały pacyfikacji wsi Szarajówka na Zamojszczyźnie, podczas której co najmniej 58 mieszkańców, w tym wiele kobiet i dzieci, wepchnięto do kilku domów i stajni i spalono żywcem.

1944 - Oddziały 2. Korpusu Polskiego zdobyły wzgórze Monte Cassino; w czasie walk zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych; kilka dni później wojska alianckie przełamały linię Gustawa w całym pasie natarcia - 4 czerwca 1944 r. do Rzymu wkroczyły oddziały amerykańskie.

1958 - Spektaklem „Bal w Operze” Richarda Heubergera rozpoczął działalność Teatr Muzyczny w Gdyni.

1960 - W Łodzi zmarł Menachem Bornsztajn, „Ślepy Maks”, słynny gangster przedwojennej Łodzi, nazywany królem Bałut, łódzkim Alem Capone.

1967 – W ramach „Operacji 1001–Frombork” pierwszy turnus harcerzy ze szkół budowlanych rozpoczął prace przy budowie pomieszczeń gospodarczych i remizy strażackiej.

1970 - Zakończyła się trwająca od 30 marca operacja obracania Pałacu Lubomirskich w Warszawie. Pałac odcięto od murów i fundamentów i na specjalnych kratownicach, po torach, powoli przesuwano na wyznaczone miejsce. W efekcie budowlę z powodzeniem obrócono o 74 stopnie. Część kratownic i podtorza (belki obrzeżne) została pod pałacem. Budynek miał wymiary 16,0 x 65,0 m, kubaturę 20 260 m sześciennych i masę ok. 8000 t.

1974 – Ukończono budowę najwyższego na świecie (646,38 m) masztu radiowego w Konstantynowie koło Płocka. Obecnie maszt nie istnieje – zawalił się 8 sierpnia 1991 r.

1975 - W Ann Arbor w stanie Michigan zmarł Kazimierz Fajans, fizykochemik, pionier nauki o promieniotwórczości.

1981 - Premiera filmu „Polonia Restituta” w reżyserii Bohdana Poręby.

1981 - Pierwsza próba zespołu Lombard w sali Estrady Poznańskiej. Data ta uważana jest za dzień powstania zespołu.

1984 - Premiera filmu „To tylko rock” w reżyserii Pawła Karpińskiego.

1990 - Sejm RP przyjął ustawę o ustroju Warszawy.

1992 - W Warszawie podpisany został polsko-ukraiński traktat o dobrym sąsiedztwie, przyjaznych stosunkach i współpracy.

2003 - Papież Jan Paweł II kanonizował Urszulę Ledóchowską, założycielkę Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego.

2004 - W Konstancinie zmarł prof. Stefan Świeżawski, filozof, tomista, historyk filozofii średniowiecznej i nowożytnej; autor publikacji „Dzieje filozofii europejskiej XV wieku” oraz „Dzieje europejskiej filozofii klasycznej”; przez wiele lat związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.

2009 – Himalaistka Kinga Baranowska weszła na szczyt Kanczendzongi w Himalajach, dzięki czemu Polska została pierwszym krajem, którego himalaistki (Anna Okopińska, Halina Krüger-Syrokomska, Wanda Rutkiewicz, Krystyna Palmowska, Anna Czerwińska, Ewa Panejko-Pankiewicz, Kinga Baranowska) zdobyły wszystkie 14 ośmiotysięczników.

2011 - W Chislehurst pod Londynem zmarła Włada Majewska, aktorka, pieśniarka, legenda przedwojennej „Wesołej Lwowskiej Fali”; działaczka emigracyjna i wieloletnia pracowniczka Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.



PAP

Wiadomości

Zatrucie narkotykami przy wigilijnym stole - 14 osób trafiło do szpitala!

Abp Galbas konkretnie o miłości: to nie jest poezja

Sportowcy roku to Caitlin Clark i Shohei Ohtani

Niemcy likwidują rolnictwo w UE. Golińska: Polacy zostali oszukani przez Tuska

Przeszukania klasztoru Dominikanów przez bodnarowców – ostry komentarz Romanowskiego

Bodnarowcy Tuska przeszukali klasztor w Lublinie - szukali Romanowskiego

Wjechał w pieszych - wśród poszkodowanych dzieci

Wstrząsające filmy i zdjęcia z katastrofy samolotu w Kazachstanie

Śmiertelny pożar w budynku mieszkalnym

Alicja Klasik: Olimpijski medal mnie napędza

Kolejny kabel na dnie Bałtyku przerwany

Tragiczny finał połowu bursztynu

Pierwsza porażka Anwilu Włocławek

Turyści i mieszkańcy Krakowa odwiedzają żywą szopkę u franciszkanów...

Wyjątkowy koncert kolęd „Niedaleko od Betlejem” - tylko w Republice

Najnowsze

Zatrucie narkotykami przy wigilijnym stole - 14 osób trafiło do szpitala!

Przeszukania klasztoru Dominikanów przez bodnarowców – ostry komentarz Romanowskiego

Bodnarowcy Tuska przeszukali klasztor w Lublinie - szukali Romanowskiego

Wjechał w pieszych - wśród poszkodowanych dzieci

Wstrząsające filmy i zdjęcia z katastrofy samolotu w Kazachstanie

Abp Galbas konkretnie o miłości: to nie jest poezja

Sportowcy roku to Caitlin Clark i Shohei Ohtani

Niemcy likwidują rolnictwo w UE. Golińska: Polacy zostali oszukani przez Tuska