Polska 17 grudnia – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o nadaniu ziemi na Kresach żołnierzom WP; powstało PTTK; powołano do życia Totalizator Sportowy; masakra w Gdyni – zginął m.in. 18-letni Zbigniew Godlewski; strajki w Szczecinie, Elblągu i Słupsku; Leszek Balcerowicz przedstawił Sejmowi rządowy plan reform; ukazał się ostatni numer „Życia Warszawy”. Urodzili się m.in. Mieczysław Orłowicz, Mieczysław Gębarowicz, Władysław Broniewski, Jorge Mario Bergoglio, Andrzej Zaorski, Andrzej Pieczyński, Maciej Nowak, Agnieszka Wagner. Zmarli natomiast: Gabriela Zapolska, Zofia Nałkowska, Krzysztof Szmagier, Edward Rowny, Leszek Aleksander Moczulski oraz Maria Rydlowa.
Dzisiaj imieniny obchodzą: Łazarz, Olimpia oraz Bega, Florian, Jan, Modest, Wiwina, Żerosław, Żyrosław.
Nietypowe święta: Dzień bez Przekleństw, Ogólnopolski Dzień Rozmów Twarzą w Twarz, Dzień Braci Wright.
1392 - Papież Bonifacy IX. wydał odpust, z którego dochód był przeznaczony na przeprowadzenie ostatnich prac budowlanych w Katedrze fromborskiej.
1697 - W Wiedniu zmarła Eleonora Habsburżanka, żona Michała Korybuta Wiśniowieckiego, królowa Polski w latach 1670-1673. 1699 – Zawarto porozumienie o zwrocie Elbląga Polsce przez Prusaków w zamian za 300 tys. talarów.
1790 - Urodził się Krystyn Lach Szyrma, filozof, pisarz i publicysta, tłumacz, działacz polityczny.
1881 - W Komarnie koło Lwowa urodził się Mieczysław Orłowicz, krajoznawca, współorganizator Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.
1893 - W Jarosławiu urodził się Mieczysław Gębarowicz, historyk sztuki, wykładowca Politechniki Lwowskiej i Uniwersytetu Lwowskiego; dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
1897 - W Płocku urodził się Władysław Broniewski, poeta, tłumacz; żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; współautor biuletynu poetyckiego „Trzy salwy” (1925), będącego manifestem rewolucyjnej poezji; sekretarz redakcji „Wiadomości Literackich”; w latach 30. zaangażowany m.in. w wydawanie komunizującego „Miesięcznika Literackiego”, trafił do więzienia; w czasie II. wojny światowej więzień NKWD, następnie w szeregach armii gen. Władysława Andersa; w 1945 r. powrócił do Polski, włączając się w oficjalny nurt życia literackiego; autor utworów „Zagłębie Dąbrowskie”, „Elegia na śmierć Ludwika Waryńskiego”, „Bagnet na broń”, a także poematu „Słowo o Stalinie”.
1920 - Pomiędzy anektowaną przez Polskę Litwą Środkową a Republiką Litwy utworzono pas neutralny.
1920 – Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o nadaniu ziemi rolnej na Kresach żołnierzom Wojska Polskiego.
1921 - We Lwowie zmarła Gabriela Zapolska, aktorka, powieściopisarka, dramatopisarka, felietonistka; autorka dramatu „Moralność Pani Dulskiej”.
1921 - Założono klub sportowy „Skra” Warszawa. 1936 - W Buenos Aires urodził się Jorge Mario Bergoglio, duchowny rzymskokatolicki, jezuita, od 13. marca 2013 r. papież Franciszek.
1939 - Na mocy rozporządzenia Hansa Franka utworzono Policję Polską Generalnego Gubernatorstwa, nazywaną od koloru mundurów policją granatową; podlegała ona niemieckiej policji porządkowej.
1941 – Niemcy utworzyli getto żydowskie w Rzeszowie.
1942 - W Piaskach koło Lublina urodził się Andrzej Zaorski, aktor, artysta kabaretowy.
1942 – II. wojna światowa: Deklaracja 12. państw alianckich potępiająca masową zagładę Żydów.
1945 – Prezydium Krajowej Rady Narodowej zniosło stan wojenny wprowadzony 1. września 1939 r. przez prezydenta Ignacego Mościckiego.
1946 – Przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Warszawie stanęli byli funkcjonariusze niemieccy w okupowanej stolicy: Ludwig Fischer, Ludwig Leist, Josef Meisinger i Max Daume. W procesie zapadły trzy wyroki śmierci. Leist został skazany na osiem lat więzienia.
1950 - Podczas wspólnego zjazdu Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego podjęto decyzję o połączeniu obu towarzystw i utworzeniu Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK).
1954 - W Warszawie zmarła Zofia Nałkowska, pisarka, publicystka; autorka „Granicy” i „Medalionów” oraz prowadzonych przez ponad pół wieku „Dzienników”.
1955 - Rząd podjął decyzję o rozwiązaniu Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”.
1955 - Uchwałą Prezydium Rządu powołano do życia „Totalizator Sportowy” - instytucję, której dochód planowano przeznaczać na budowę i remonty obiektów oraz urządzeń sportowych.
1956 - Władze PRL i ZSRR podpisały umowy o repatriacji Polaków ze Związku Sowieckiego oraz statusie wojsk sowieckich stacjonujących w Polsce.
1956 - W Pobiedziskach w Wielkopolsce urodził się Andrzej Pieczyński, aktor, reżyser teatralny.
1960 - Premiera filmu „Niewinni czarodzieje” w reżyserii Andrzeja Wajdy.
1964 - W Warszawie urodził się Maciej Nowak, krytyk teatralny i kulinarny; dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Wybrzeże (2000-2006); założyciel i dyrektor Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w latach 2003-2013.
1970 – Grudzień '70: Masakra w Gdyni: rano wojsko otworzyło ogień w stronę robotników idących z dworca do zablokowanej stoczni, padli zabici i ranni. Wśród ofiar był 18-letni Zbigniew Godlewski, pracownik gdyńskiej stoczni, o którego śmierci opowiada wiersz Krzysztofa Dowgiałły „Ballada o Janku Wiśniewskim”; starcia w mieście trwały do wieczora. Doszło do masakry pracowników Stoczni im. Komuny Paryskiej na przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej Gdynia Stocznia, w wyniku której, według prokuratury, zginęło 10 osób.
1970 - Grudzień '70: Strajki i demonstracje w Szczecinie, w których zginęło 16 osób, a przeszło 100 zostało rannych (tzw. „Czarny Czwartek”); po dwudniowych walkach w kilkudziesięciu przedsiębiorstwach kontynuowano strajk generalny, kierowany przez ogólnomiejski komitet strajkowy; do starć demonstrantów z siłami porządkowymi doszło także w Elblągu i Słupsku.
1970 - W Warszawie urodziła się Agnieszka Wagner, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Pierścionek z orłem w koronie” Andrzeja Wajdy i „Quo vadis” Jerzego Kawalerowicza.
1981 - Stan wojenny: W Warszawie pod przewodnictwem biskupa Władysława Miziołka powstał Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom.
1981 - Stan wojenny: ZOMO rozbiło manifestacje w Krakowie i Gdańsku, gdzie zginęła jedna osoba, a dwie zostały ranne.
1982 - Stan wojenny: W Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON). Przewodniczącym został Jan Dobraczyński.
1983 - Wieś Lipce została przemianowana na Lipce Reymontowskie. 1988 – Zarejestrowano Związek Sybiraków.
1989 - Wicepremier i minister finansów Leszek Balcerowicz przedstawił w Sejmie zarys rządowego programu reform gospodarczych.
1990 - Uchwała Rady Ministrów w sprawie postawienia inwestycji „Elektrownia Jądrowa Żarnowiec” w budowie w stan likwidacji.
2000 - Podpisano umowę o utworzeniu koalicji wyborczej SLD -UP.
2011 - W Warszawie zmarł Krzysztof Szmagier, reżyser filmowy, twórca seriali „Przygody psa Cywila” i „07 zgłoś się”.
2011 - Ukazał się ostatni numer „Życia Warszawy”, gazety wydawanej od października 1944 r.
2017 - W Waszyngtonie zmarł gen. Edward Rowny, amerykański strateg polskiego pochodzenia generał Edward Rowny uczestnik II wojny światowej oraz wojen w Korei oraz Wietnamie, doradca pięciu prezydentów USA, nazywany „ojcem amerykańskiej kawalerii powietrznej”.
2017 - W Krakowie, w wieku 79 lat, zmarł Leszek Aleksander Moczulski, jeden z najbardziej znanych poetów polskich, autor tomików wierszy i tekstów piosenek wykonywanych m.in. przez „Skaldów” („Wszystko mi mówi, że mnie ktoś pokochał”, „Cała jesteś w skowronkach”, „Szanujmy wspomnienia”, „Po śniegu, po kolędzie”), Marka Grechutę („Korowód”, „Magia obłoków”), Czesława Niemena („Z pierwszych ważniejszych odkryć”), Grzegorza Turnaua („Ultima”, „Nawet”, „Kruchy świat, kruche szkło”). Moczulski napisał słowa do 7. utworów na płycie „Anawa”, które zespół nagrał wspólnie z Andrzejem Zauchą, a także połowę tekstów z płyty „Wołanie o słońce nad światem” zespołu „Dżamble”. Artysta został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.
2021 – W Krakowie zmarła Maria Rydlowa, wieloletnia kustosz Muzeum w Rydlówce w krakowskich Bronowicach, redaktorka Wydawnictwa Literackiego oraz żołnierz Armii Krajowej. Była żoną Jacka Rydla, wnuka poety Lucjana Rydla, którego uwiecznił Wyspiański w „Weselu”.
Źródło: PAP
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.