Przejdź do treści

Polska 14 lipca – co wydarzyło się tego dnia

Źródło: PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia wojska tureckie rozpoczęły oblężenie Wiednia; została wydana pierwsza książka do nauki języka esperanto „Język międzynarodowy”; prezydent Władysław Raczkiewicz mianował Stanisława Mikołajczyka premierem Rządu RP na uchodźstwie; Sejm uchwalił ustawę „o ewidencji i kontroli ruchu ludności”; rozpoczął obrady IX Nadzwyczajny Zjazd PZPR; zaprzysiężony został rząd Jarosława Kaczyńskiego. Urodzili się m. in. Seweryn Krzyżanowski, Jerzy Żuławski, Tadeusz Malinowski, Jerzy Borejsza, Tadeusz Fijewski, Ignacy Tłoczyński, Jan Krenz, Lucyna Winnicka, Teresa Lipowska, Elżbieta Zającówna. Zmarli natomiast: Władysław Leopold Jaworski, Artur Sandauer, Władysław Hasior, Tadeusz Sołtyk, Zbigniew Zapasiewicz, Julia Hartwig oraz Kazimierz Klimczak.

1462 – Mistrz krzyżacki Ludwik von Erlichschshausen z trzytysięczną armią oblegał Frombork broniony przez Polaków i Czechów pod dowództwem Wacława z Tworkowa. Krzyżacy otoczyli wzgórze umocnieniami z drewnianymi bastejami. Zwinęli oblężenie 19 sierpnia w obawie przed odsieczą z Elbląga. W czasie odwrotu spalili miasto. Zniszczyli też swoje umocnienia i pozostawili nagromadzone zapasy żywności.

1471 – Najprawdopodobniej tego dnia rozpoczęła się budowa wieży wodnej, gdyż pod tą datą w księgach kapitulnych dotyczących wydatków widnieje zapis: „... dla murarza Stanisława. Roku pańskiego 1471, dnia 14 lipca zawarto umowę ze Stanisławem murarzem o wybudowanie wieży za uzgodnione wynagrodzenie 100 marek, 6 beczek napoju stołowego, 15 korcy pszenicy”.

1520 - Wojna pruska: załoga krzyżacka w Braniewie dokonała niespodziewanego wypadu na szaniec oblegających miasto wojsk polskich, które straciły 120 zaciężnych.

1683 - Wojska tureckie rozpoczęły oblężenie Wiednia. Po dwóch miesiącach zakończyło je nadejście wojsk koalicji pod wodzą króla Polski Jana III Sobieskiego i zwycięska bitwa na przedpolu stolicy Austrii.

1787 - W Parchamówce na Ukrainie urodził się Seweryn Krzyżanowski, podpułkownik wojsk polskich, uczestnik wojen napoleońskich; w latach 1822-1826 przywódca Towarzystwa Patriotycznego; aresztowany przez władze carskie, zmarł na zesłaniu.

1844 - W Warszawie u zbiegu ulicy Marszałkowskiej i Alej Jerozolimskich rozpoczęła się budowa Dworca Wiedeńskiego, początkowej stacji kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Autorem projektu był Henryk Marconi.

1863 – Rząd rosyjski odrzucił noty rządów Wielkiej Brytanii, Francji i Austrii w sprawie amnestii i ustępstw dla Królestwa Polskiego w ramach Konstytucji z 1815 roku.

1874 - W Lipowcu k. Rzeszowa urodził Jerzy Żuławski, twórca okresu Młodej Polski, autor jednych z pierwszych polskich powieści fantastycznych „Na srebrnym globie”, „Zwycięzca”, „Stara Ziemia”.

1887 - W Warszawie wydana została pierwsza książka do nauki języka esperanto „Język międzynarodowy”, jej autorem był Ludwik Zamenhof.

1888 - W Wadowicach urodził się Tadeusz Malinowski, żołnierz Legionów Polskich, współorganizator Armii Polskiej we Francji; generał WP; we wrześniu 1939 r. I zastępca szefa sztabu Naczelnego Wodza.

1894 - We Lwowie drużyny „Sokoła” Lwów i „Sokoła” Kraków rozegrały pierwszy mecz w historii polskiego futbolu.

1905 - W Warszawie urodził się Jerzy Borejsza, działacz komunistyczny, publicysta, wydawca, twórca dziennika „Rzeczpospolita”, tygodnika „Odrodzenie” i Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, inicjator Światowego Kongresu Intelektualistów w Obronie Pokoju.

1911 - W Warszawie urodził się Tadeusz Fijewski, aktor, pamiętny odtwórca ról Ignacego Rzeckiego (w filmie i serialu telewizyjnym), Pana Anatola w filmach Jana Rybkowskiego i Wojciecha Grzelaka w powieści radiowej „Matysiakowie”. Więzień niemieckich obozów w Dachau i Oranienburgu.

1911 - W Poznaniu urodził się Ignacy Tłoczyński, jeden z najlepszych przedwojennych polskich tenisistów, pięciokrotny mistrz Polski w grze pojedynczej.

1920 - Wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona zajęła Wilno.

1926 - We Włocławku urodził się Jan Krenz, dyrygent, kompozytor; jego ważniejsze kompozycje to Tryptyk na głos i fortepian, Symfonia nr 1, Serenada klasyczna na małą orkiestrę, Taniec symfoniczny na orkiestrę, Epitaphion na orkiestrę, Symfonia nr 2 (quasi una fantasia) i Impromptu pour violoncelle.

1928 - W Warszawie urodziła się Lucyna Winnicka, aktorka i dziennikarka, odtwórczyni głównych ról w filmach „Pociąg”, „Matka Joanna od Aniołów”, „Gra”, żona reżysera Jerzego Kawalerowicza.

1929 - W Warszawie rozpoczął się I. Zjazd Polaków z Zagranicy.

1930 - W Milanówku pod Warszawą zmarł Władysław Leopold Jaworski, galicyjski polityk konserwatywny, prezes Naczelnego Komitetu Narodowego, członek Polskiej Akademii Umiejętności.

1937 - W Warszawie urodziła się Teresa Lipowska, aktorka filmowa i teatralna, związana z teatrami Ludowym, Nowym i Syrena oraz z kabaretem „Dudek”. Popularność przyniosły jej role w filmach „Hasło KORN”, „Rzeczpospolita babska” i serialu „M jak miłość”.

1943 - Prezydent Władysław Raczkiewicz mianował Stanisława Mikołajczyka premierem Rządu RP na uchodźstwie.

1943 - Zbrodnia wołyńska: we wsiach Kołodno Lisowszczyzna i Kołodno Siedlisko (pow. Krzemieniec) UPA zamordowała ok. 320-500 Polaków.

1944 - W Milanówku w wyniku denuncjacji gestapo aresztowało współpracowników Biura Informacji i Propagandy KG AK: Halinę Krahelską i prof. Marcelego Handelsmana.

1958 - W Krakowie urodziła się Elżbieta Zającówna, aktorka, debiutowała rolą w filmie Juliusza MachulskiegoVabank”, a popularność przyniosły jej role w „Seksmisji”, „Nadzorze” i serialu „Matki żony”; żona satyryka Krzysztofa Jaroszyńskiego.

1961 - Sejm uchwalił ustawę „o ewidencji i kontroli ruchu ludności”, której przepisy wprowadzały ścisły obowiązek meldunkowy.

1968 - W Warszawie rozpoczęło się dwudniowe spotkanie przywódców partii komunistycznych ZSRR, Polski, Bułgarii, NRD i Węgier na temat sytuacji politycznej panującej w Czechosłowacji oraz wojskowej interwencji w tym kraju.

1969 - W Olsztynie oddano do użytku liczący 356,55 m maszt radiowo-telewizyjny. Jest to obecnie drugi najwyższy obiekt budowlany w Polsce.

1981 - W Warszawie rozpoczął obrady IX Nadzwyczajny Zjazd PZPR.

1984 – W Kiekrzu koło Poznania odbyły się pierwsze w kraju zawody triathlonowe.

1989 - W Warszawie zmarł Artur Sandauer, prozaik, krytyk literacki, tłumacz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, propagator twórczości Witolda Gombrowicza i Brunona Schulza, sygnatariusz Listu 34, autor „Śmierci liberała”, „Bez taryfy ulgowej”, „Bóg, Szatan, Mesjasz i ?”.

1999 - W Krakowie zmarł Władysław Hasior - rzeźbiarz, malarz, scenograf, artysta związany z Podhalem; twórca kapliczek, rzeźb plenerowych i pomników m.in. „Rozstrzelanych Partyzantów”, „Ratowników górskich”, „Płonącej Piety” i „Słonecznego rydwanu”; jego prace są eksponowane m.in. w zbiorach muzeów w Sztokholmie, Helsinkach, Rzymie i Mediolanie.

2004 - W Warszawie zmarł inż. Tadeusz Sołtyk, konstruktor lotniczy, autor m.in. projektu samolotu PZL TS-11 Iskra.

2006 - Zaprzysiężony został rząd Jarosława Kaczyńskiego.

2009 - W Warszawie zmarł Zbigniew Zapasiewicz, wybitny aktor, reżyser i pedagog, odtwórca ról docenta Szelestowskiego w „Barwach ochronnych”, Wiktora Lewena w „Matce Królów”, kapitana Wagnera w „C.K. Dezerterzy” oraz dziesiątków innych ról filmowych i teatralnych.

2009 - Jerzy Buzek został przewodniczącym Parlamentu Europejskiego.

2017 - W Gouldsboro w USA zmarła Julia Hartwig, poetka, eseistka, tłumaczka literatury pięknej z języka francuskiego i angielskiego.

2023 – W Warszawie w wieku 109 lat zmarł płk Kazimierz Klimczak, ps. „Szron”, żołnierz września 1939 r. (ciężko ranny w bitwie nad Bzurą), Armii Krajowej, najdłużej żyjący uczestnik Powstania Warszawskiego. 5 kwietnia 2022 roku, po śmierci Stanisława Kowalskiego, został najstarszym żyjącym mężczyzną w Polsce.

PAP

Wiadomości

Szczerba składa życzneia. Ludzie przypominają politykowi KO wspieranie migrantów i pytają: „Takich jak w Niemczech?”

Zatrucie narkotykami przy wigilijnym stole - 14 osób trafiło do szpitala!

Abp Galbas konkretnie o miłości: to nie jest poezja

Sportowcy roku to Caitlin Clark i Shohei Ohtani

Niemcy likwidują rolnictwo w UE. Golińska: Polacy zostali oszukani przez Tuska

Przeszukania klasztoru Dominikanów przez bodnarowców – ostry komentarz Romanowskiego

Bodnarowcy Tuska przeszukali klasztor w Lublinie - szukali Romanowskiego

Wjechał w pieszych - wśród poszkodowanych dzieci

Wstrząsające filmy i zdjęcia z katastrofy samolotu w Kazachstanie

Śmiertelny pożar w budynku mieszkalnym

Alicja Klasik: Olimpijski medal mnie napędza

Kolejny kabel na dnie Bałtyku przerwany

Tragiczny finał połowu bursztynu

Pierwsza porażka Anwilu Włocławek

Turyści i mieszkańcy Krakowa odwiedzają żywą szopkę u franciszkanów...

Najnowsze

Szczerba składa życzneia. Ludzie przypominają politykowi KO wspieranie migrantów i pytają: „Takich jak w Niemczech?”

Niemcy likwidują rolnictwo w UE. Golińska: Polacy zostali oszukani przez Tuska

Przeszukania klasztoru Dominikanów przez bodnarowców – ostry komentarz Romanowskiego

Bodnarowcy Tuska przeszukali klasztor w Lublinie - szukali Romanowskiego

Wjechał w pieszych - wśród poszkodowanych dzieci

Zatrucie narkotykami przy wigilijnym stole - 14 osób trafiło do szpitala!

Abp Galbas konkretnie o miłości: to nie jest poezja

Sportowcy roku to Caitlin Clark i Shohei Ohtani