Polska 14 czerwca – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia otwarto Kanał Bydgoski; powołano Miejski Ogród Zoologiczny na Pradze; rozpoczęła działalność Opera Śląska; otwarto Muzeum Oświęcim-Brzezinka; w Świerku uruchomiono doświadczalny reaktor jądrowy „Ewa”; udostępniona została publiczności „Panorama Racławicka”; powołano do życia Ekstraklasę SA; wybuchła afera podsłuchowa. Urodzili się m. in. Antoni Patek, Zbigniew Rakowiecki, Włodzimierz Odojewski, Jerzy Kosiński, Marek Gaszyński, Czesław Majewski, Piotr Szmitke, Władysław Pasikowski. Zmarli natomiast: Witold Wojtkiewicz, Marek Hłasko, Roman Ingarden, Stanisław Bareja oraz Andrzej Kiszka.
1276 - Pierwsza historyczna wzmianka o Gliwicach.
1331 – Na zamku w Chęcinach zakończył się trwający od 26 maja ogólnopolski wiec zwołany przez króla Władysława Łokietka, uważany za początek polskiego parlamentaryzmu.
1634 - W Polanowie podpisany został polsko-rosyjski „pokój wieczysty”; król Władysław IV zrzekł się tytułu cara i praw do tronu rosyjskiego, Rzeczpospolita zachowała ziemię smoleńską, siewierską i czernichowską.
1774 – Otwarto Kanał Bydgoski.
1807 - Armia Imperium Rosyjskiego przegrała bitwę pod Frydlandem niedaleko Królewca; zwycięzcami były oddziały francuskie dowodzone przez Napoleona; po bitwie car Aleksander I podpisał traktat pokojowy w Tylży, którego skutkiem było utworzenie Księstwa Warszawskiego.
1812 - W Piaskach na Lubelszczyźnie urodził się Antoni Patek, uczestnik Powstania Listopadowego, zegarmistrz; wspólnie z Adrienem Philippe'em założył istniejącą do dziś firmę produkującą luksusowe zegarki.
1845 - Otwarto pierwszy odcinek Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej pomiędzy Warszawą a Grodziskiem Mazowieckim; była to pierwsza linia kolejowa w Królestwie Polskim.
1909 - W Warszawie zmarł Witold Wojtkiewicz, malarz, rysownik, ilustrator, jeden z czołowych twórców Młodej Polski.
1913 - W Łasku niedaleko Zduńskiej Woli urodził się Zbigniew Rakowiecki, aktor, żołnierz AK, uczestnik powstania warszawskiego; rozstrzelany przez Niemców 5 sierpnia 1944 r.
1920 - Na inauguracyjnym posiedzeniu zebrało się Zgromadzenie Konstytucyjne Wolnego Miasta Gdańska.
1927 - W Paryżu na Cmentarzu Montmartre przeprowadzono ekshumację szczątków Juliusza Słowackiego, które na polecenie marszałka Józefa Piłsudskiego sprowadzono do Polski i uroczyście złożono na Wawelu.
1927 - Uchwałą warszawskiego magistratu powołano Miejski Ogród Zoologiczny na Pradze.
1930 - W Poznaniu urodził się Włodzimierz Odojewski, prozaik, publicysta, wieloletni kierownik literacki Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
1932 - Do gdańskiego portu wpłynął niszczyciel ORP „Wicher” rozpoczynając tzw. kryzys gdański; działania podjęte przez władze polskie były reakcją na wzrost nastrojów nacjonalistycznych wśród niemieckich mieszkańców Wolnego Miasta Gdańska, które przekładały się na działania gdańskiego senatu, zmierzające do ograniczenia uprawnień przysługujących w tym mieście Polsce.
1933 - W Łodzi urodził się Jerzy Kosiński, pisarz, autor książek „Malowany ptak”, „Kroki”, „Wystarczy być”, „Pustelnik z 69 Ulicy”.
1939 - W Warszawie urodził się Marek Gaszyński, dziennikarz, prezenter muzyczny, autor tekstów piosenek „Nie zadzieraj nosa”, „Sen o Warszawie”, „Gdzie się podziały tamte prywatki”, a także książek, m.in. o Czesławie Niemenie i Czerwonych Gitarach.
1939 - W Łodzi urodził się Czesław Majewski, kompozytor, pianista, aktor kabaretowy.
1940 - Niemcy skierowali z Tarnowa do KL Auschwitz pierwszy transport więźniów politycznych złożony z 728 Polaków; wśród nich była niewielka grupa polskich Żydów. Dzień ten uznawany jest za początek funkcjonowania obozu.
1944 - Polscy i sowieccy partyzanci odnieśli zwycięstwo nad wojskiem niemieckim w bitwie na Porytowym Wzgórzu na Równinie Biłgorajskiej, największej bitwie partyzanckiej na ziemiach polskich.
1945 - W Bytomiu rozpoczęła działalność Opera Śląska.
1947 - Na terenie b. niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau odbyła się uroczystość otwarcia Państwowego Muzeum Oświęcim-Brzezinka; w uroczystości wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy osób, głównie byłych więźniów.
1955 - W Katowicach urodził się Piotr Szmitke, malarz, rzeźbiarz, scenograf, reżyser, kompozytor i dramaturg.
1956 - Do Polski powrócił z emigracji Stanisław Cat-Mackiewicz; publicysta, pisarz, polityk konserwatywny; założyciel i redaktor naczelny wileńskiego „Słowa”, poseł z list BBWR (1928-1930); następnie działacz opozycji, więzień Berezy Kartuskiej; na emigracji członek Rady Narodowej (1940-1941); przeciwnik polityki gen. Władysława Sikorskiego; premier rządu RP na emigracji (1954-1955); w 1956 r. wrócił do Polski; negocjując swój powrót nawiązał współpracę ze służbami specjalnymi PRL.
1956 – Założono Organizację Harcerską Polski Ludowej.
1958 - W Świerku uruchomiony został pierwszy polski doświadczalny reaktor jądrowy „Ewa”.
1959 - W Łodzi urodził się Władysław Pasikowski, reżyser, scenarzysta, autor filmów „Kroll”, „Psy”, „Psy 2. Ostatnia krew”, „Demony wojny wg Goi”, „Operacja Samum”, „Pokłosie”, „Jack Strong”, a także serialu „Glina”.
1959 – Podczas Memoriału Janusza Kusocińskiego na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie Edmund Piątkowski ustanowił rekord świata w rzucie dyskiem (59,91 m).
1960 - Sejm PRL przyjął Kodeks postępowania administracyjnego.
1969 - W Wiesbaden zmarł Marek Hłasko, pisarz, scenarzysta filmowy; autor powieści „Sonata marymoncka”, „Następny do raju”, „Sowa, córka piekarza”, opowiadań „Pierwszy krok w chmurach”, „Ósmy dzień tygodnia”, „Pętla”, a także książki „Piękni dwudziestoletni”.
1970 - W Krakowie zmarł Roman Ingarden - filozof, uczeń Edmunda Husserla, twórca krakowskiej szkoły filozoficznej, fenomenolog, badacz podstaw teorii literatury i estetyki opisowej, członek PAN, wieloletni wykładowca i profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
1978 – Polska przegrała z gospodarzami 0:2 w rozegranym na Estadio Gigante de Arroyito w Rosario pierwszym meczu II rundy grupowej piłkarskich Mistrzostw Świata w Argentynie.
1982 - W czasie Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Hiszpanii reprezentacja Polski zremisowała 0:0 z Włochami.
1985 - W Gdańsku zakończył się proces działaczy opozycji demokratycznej: Władysława Frasyniuka, Bogdana Lisa i Adama Michnika; zapadły wyroki skazujące na kary od 2,5 roku do 3,5 roku więzienia.
1985 - We Wrocławiu po raz pierwszy od czasu II wojny światowej udostępniona została publiczności „Panorama Racławicka” Wojciecha Kossaka i Jana Styki.
1987 - W Essen w Niemczech zmarł Stanisław Bareja, reżyser filmowy, autor komedii „Miś”, „Co mi zrobisz jak mnie złapiesz”, „Poszukiwana, poszukiwany” oraz seriali „Alternatywy 4” i „Zmiennicy”.
2005 - Powołano do życia Ekstraklasę SA, polską spółkę akcyjną utworzoną w wyniku umowy, podpisanej 14 czerwca 2005 r. w Warszawie przez przedstawicieli Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN) oraz delegatów 16 klubów ówczesnej I ligi sezonu 2005/2006.
2006 - Polska przegrała na stadionie Signal Iduna Park w Dortmundzie z gospodarzami 0:1 w swym drugim meczu grupowym na piłkarskich Mistrzostwach Świata w Niemczech.
2014 - Wybuchła tzw. afera podsłuchowa, po publikacji w tygodniku „Wprost” stenogramów z nielegalnie podsłuchanych rozmów polityków. Nagrań dokonywano od lipca 2013 r. do czerwca 2014 r. w kilku warszawskich restauracjach, a wśród kilkudziesięciu podsłuchiwanych byli m.in. urzędujący i byli ministrowie, przedsiębiorcy i prezesi NBP oraz NIK. Rozmowy zostały podsłuchane w restauracjach Sowa & Przyjaciele (należącej do Roberta Sowy), Amber Room w pałacyku Sobańskich oraz Osteria. Do nagrań jako pierwszy dotarł dziennikarz śledczy Piotr Nisztor.
2017 - Zmarł mjr Andrzej Kiszka, żołnierz Armii Krajowej i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Na mocy amnestii z 1947 r. ujawnił się, ale powrócił do walki z komunistami, którą kontynuował do grudnia 1961 r., gdy został aresztowany przez milicję. Został skazany na 10 lat więzienia.
Polecamy Nasze Programy
Wiadomości
Najnowsze
Szczerba składa życzneia. Ludzie przypominają politykowi KO wspieranie migrantów i pytają: „Takich jak w Niemczech?”