Przejdź do treści

Polska 13 lipca – co wydarzyło się tego dnia

Źródło: PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia na wawelskiej wieży po raz pierwszy zadzwonił dzwon „Zygmunt”; w Olsztynie ogłoszono wybuch epidemii cholery; marszałek Józef Piłsudski odznaczył pierwszych 15 osób Orderem Odrodzenia Polski; rozpoczął się strajk pracowników MPK w Lublinie; Powstała Grupa Reagowania Operacyjno-Manewrowego GROM; wrocławska Hala Ludowa została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Urodzili się m. in. Seweryna Broniszówna, Maria Koterbska, Teresa Bogusławska, Jarosław Marek Rymkiewicz, Marek Piekarczyk, Karolina Gruszka. Zmarli natomiast: Antoni Giełgud, Ludwik Idzikowski, Edward Lipiński, Loda Halama, Jan Karski, Tomasz Zaliwski, Bronisław Geremek oraz Jerzy Kulej.

1410 - Zmierzające pod Grunwald wojska króla Władysława II Jagiełły zdobyły i spaliły Dąbrówno.

1508 - Wojska polsko-litewskie pod dowództwem hetmana Konstantego Ostrogskiego i wojewody Mikołaja Firleja pokonały nad Orszą armię moskiewską wielkiego księcia Wasyla.

1521 - Na wawelskiej Wieży Zygmuntowskiej po raz pierwszy zadzwonił dzwon „Zygmunt”.

1666 - Rokoszanie hetmana Jerzego Sebastiana Lubomirskiego zwyciężyli wojska królewskie pod Mątwami.

1794 - Insurekcja kościuszkowska: Początek oblężenia Warszawy przez wojska rosyjskie i pruskie.

1831 - W trakcie składania broni na granicy pruskiej zastrzelony został przez polskiego oficera gen. Antoni Giełgud, jeden z dowódców Powstania Listopadowego.

1866 - W Olsztynie ogłoszono wybuch epidemii cholery.

1869 – W Łodzi uruchomiono gazowe oświetlenie ulic i placów.

1882 – W Warszawie uruchomiono pierwszą sieć telefoniczną.

1891 - Urodziła się Seweryna Broniszówna (właściwie: Seweryna Chwat), aktorka teatralna i filmowa, związana z teatrem Narodowym w Warszawie, siostra pisarza i poety Aleksandra Wata.

1900 - Władysław Stanisław Reymont został ranny w wypadku kolejowym pod Warszawą, za co w wyniku procesu sądowego uzyskał wysokie odszkodowanie.

1916 - Płk Józef Haller mianowany został dowódcą II. Brygady Legionów Polskich.

1921 - Naczelnik Państwa marszałek Józef Piłsudski odznaczył pierwszych 15 osób Orderem Odrodzenia Polski, m.in. Jacka Malczewskiego, Władysława Raczkiewicza, Władysława Stanisława Reymonta, Włodzimierza Tetmajera i Leona Wyczółkowskiego.

1924 - W Bielsku urodziła się Maria Koterbska, piosenkarka, wykonawczyni m.in. przebojów: „Brzydula i rudzielec”, „Parasolki”, „Do grającej szafy grosik wrzuć”, „Augustowskie noce” i „Karuzela”.

1929 - Podczas próby pierwszego polskiego przelotu przez Atlantyk w katastrofie na wyspie Faial zginął major pilot Ludwik Idzikowski. Towarzyszący mu nawigator kapitan Kazimierz Kubala został ranny.

1929 - W Warszawie urodziła się Teresa Bogusławska, poetka.

1930 - W Gdyni odbyła się uroczystość chrztu i poświęcenia fregaty szkolnej „Dar Pomorza”.

1935 - W Warszawie urodził się Jarosław Marek Rymkiewicz, profesor filologii, poeta, dramaturg, eseista, krytyk i publicysta; autor tomików poetyckich „Konwencje”, „Thema Regium”, „Zachód słońca w Milanówku”, powieści „Umschlagplatz” i szkiców historycznych „Kinderszenen”, „Wieszanie”.

1943 - Rzeź wołyńska: w dniach 10–13 lipca zostało zamordowanych przez UPA ponad 250 mieszkańców Dominopola (powiat włodzimierski).

1944 - Wojska sowieckie wspólnie z oddziałami Armii Krajowej zajęły Wilno.

1944 - Gen. dyw. Tadeusz Bór-Komorowski wydał rozkaz o zakończeniu akcji scaleniowej Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej.

1945 - Założono klub sportowy „Huragan" Morąg.

1946 - W Warszawie rozpoczął obrady pierwszy po zakończeniu wojny Kongres Stronnictwa Demokratycznego.

1949 - Papież Pius XII wydał dekret potępiający komunizm grożąc ekskomuniką wszystkim katolikom należącym do partii komunistycznych lub je wspierającym.

1951 - W Poznaniu urodził się Marek Piekarczyk, wokalista zespołu „TSA”, odtwórca roli Chrystusa w polskiej adaptacji rock-opery Andrew Lloyd Webera i Tima Rice'aJesus Christ Superstar”.

1969 - W Żelazowej Woli odsłonięto pomnik Fryderyka Chopina.

1980 - W Warszawie urodziła się Karolina Gruszka, aktorka filmowa i teatralna, laureatka Złotych Lwów Gdańskich za rolę Oli w „Kochankach z Marony”.

1980 - Lubelski Lipiec: rozpoczął się strajk pracowników Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Lublinie.

1984 - Przed Sądem Warszawskiego Okręgu Wojskowego rozpoczął się proces przeciwko działaczom KSS KOR: Jackowi Kuroniowi, Adamowi Michnikowi, Zbigniewowi Romaszewskiemu i Henrykowi Wujcowi. Proces został przerwany ogłoszeniem przez władze amnestii z okazji 40-lecia PRL.

1986 - Zmarł Edward Lipiński, ekonomista, działacz PPS, członek PZPR, jeden z założycieli Komitetu Obrony Robotników.

1990 - Powstał GROM (Grupa Reagowania Operacyjno-Manewrowego) - Jednostka Wojskowa Wojsk Specjalnych; jej twórcą i pierwszym dowódcą był gen. Sławomir Petelicki.

1996 - W Warszawie zmarła Loda Halama, tancerka, aktorka i choreografka, gwiazda kabaretów dwudziestolecia międzywojennego, primabalerina teatru Wielkiego w Warszawie. Największą popularność przyniosły jej filmy „Kocha, lubi, szanuje” i „Manewry miłosne”.

2000 - W Waszyngtonie zmarł Jan Karski (Kozielewski) legendarny kurier i emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego, który w czasie II wojny światowej przekazał na zachód raport dotyczący zagłady Żydów. Odznaczony Medalem Wolności USA, krzyżem Virtuti Militari, uhonorowany tytułem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata.

2006 - Wrocławska Hala Ludowa została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

2006 - W Warszawie zmarł Tomasz Zaliwski, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z ról w filmie „Zamach”, serialu „Blisko, coraz bliżej” i powieści radiowej „W Jezioranach”.

2008 - W wypadku samochodowym zginął Bronisław Geremek, historyk, opozycjonista, minister spraw zagranicznych RP; autor wielu prac dotyczących historii średniowiecza, członek Komitetu Obrony Robotników, internowany w stanie wojennym, kawaler Orderu Orła Białego i francuskiej Legii Honorowej.

2008 - Oddano do użytku wyremontowane Krakowskie Przedmieście w Warszawie.

2012 - W Warszawie zmarł Jerzy Kulej, bokser, mistrz olimpijski z Tokio (1964) i Meksyku (1968), dwukrotny mistrz Europy.

PAP

Wiadomości

Zatrucie narkotykami przy wigilijnym stole - 14 osób trafiło do szpitala!

Abp Galbas konkretnie o miłości: to nie jest poezja

Sportowcy roku to Caitlin Clark i Shohei Ohtani

Niemcy likwidują rolnictwo w UE. Golińska: Polacy zostali oszukani przez Tuska

Przeszukania klasztoru Dominikanów przez bodnarowców – ostry komentarz Romanowskiego

Bodnarowcy Tuska przeszukali klasztor w Lublinie - szukali Romanowskiego

Wjechał w pieszych - wśród poszkodowanych dzieci

Wstrząsające filmy i zdjęcia z katastrofy samolotu w Kazachstanie

Śmiertelny pożar w budynku mieszkalnym

Alicja Klasik: Olimpijski medal mnie napędza

Kolejny kabel na dnie Bałtyku przerwany

Tragiczny finał połowu bursztynu

Pierwsza porażka Anwilu Włocławek

Turyści i mieszkańcy Krakowa odwiedzają żywą szopkę u franciszkanów...

Wyjątkowy koncert kolęd „Niedaleko od Betlejem” - tylko w Republice

Najnowsze

Zatrucie narkotykami przy wigilijnym stole - 14 osób trafiło do szpitala!

Przeszukania klasztoru Dominikanów przez bodnarowców – ostry komentarz Romanowskiego

Bodnarowcy Tuska przeszukali klasztor w Lublinie - szukali Romanowskiego

Wjechał w pieszych - wśród poszkodowanych dzieci

Wstrząsające filmy i zdjęcia z katastrofy samolotu w Kazachstanie

Abp Galbas konkretnie o miłości: to nie jest poezja

Sportowcy roku to Caitlin Clark i Shohei Ohtani

Niemcy likwidują rolnictwo w UE. Golińska: Polacy zostali oszukani przez Tuska