Polska 12 grudnia – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia zawarto pokój kończący wojnę Rzeczypospolitej z Gdańskiem; w Warszawie odbył się zjazd księży popierających władze PRL, tzw. księży patriotów; radio i telewizja poinformowały o podwyżkach cen artykułów spożywczych i przemysłowych – było to bezpośrednią przyczyną strajków na Wybrzeżu; rząd Mateusza Morawieckiego uzyskał w Sejmie wotum zaufania. Urodzili się m.in. Władysław Ludwik Anczyc, Stanisław Szczepanowski, Jan Kasprowicz, Akiba Rubinstein, Ludwik Hieronim Morstin, Adam Pragier, Kazimierz Ajdukiewicz, Halina Buyno-Łoza, Jeremi Przybora. Zmarli natomiast: Stefan Batory, Stanisław Trembecki, Franciszek Morawski, Antoni Sujkowski, Jerzy Nel, Józef Zając, Jan Młodożeniec, Dariusz Malinowski, Mirosław Hermaszewski oraz prof. Zbigniew Wawer.
Dzisiaj imieniny obchodzą: Adelajda, Aleksander, Dagmara oraz Amonaria, Bartosz, Dionizja, Edburga, Epimach, Franciszka, Gościwit, Justyn, Konrad, Konrada, Konstancjusz, Liberata, Maksanty, Maksencjusz, Merkuria, Paramon, Przybysława, Spirydion, Suliwuj, Synezjusz.
Nietypowe święta: Dzień Guzika, Międzynarodowy Dzień Powszechnego Ubezpieczenia Zdrowotnego, Międzynarodowy Dzień Neutralności, Dzień Gwiazdy Betlejemskiej.
1385 – W Krakowie zawarto pokój między królem Polski Jadwigą Andegaweńską a księciem płockim Siemowitem IV, który zrzekł się praw do korony polskiej.
1501 - W katedrze wawelskiej Aleksander Jagiellończyk koronowany został na króla Polski.
1575 - Prymas Jakub Uchański ogłosił królem Polski cesarza Maksymiliana II Habsburga; wybór ten został jednak oprotestowany przez szlachtę, która doprowadziła do elekcji Anny Jagiellonki.
1577 - Zawarto porozumienie pokojowe kończące wojnę Rzeczypospolitej z Gdańskiem. Na jego postawie Gdańsk wypłacił odszkodowanie w wysokości 200 tysięcy złotych, zachowując autonomię i przywileje. Stefan Batory odstąpił od oblężenia miasta, które uznało jego królewską władzę.
1586 - W Grodnie zmarł król Stefan Batory, panujący od 1576 r.
1812 - W Tulczynie na Ukrainie zmarł Stanisław Trembecki, poeta, jeden z najwybitniejszych twórców epoki klasycyzmu stanisławowskiego; sekretarz i szambelan króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
1823 - W Wilnie urodził się Władysław Ludwik Anczyc, poeta, dramatopisarz, wydawca, tłumacz, uczestnik powstania krakowskiego w 1846 r.
1846 - Urodził się Stanisław Szczepanowski, ekonomista, inżynier, pionier przemysłu naftowego w Galicji.
1860 - W Szymborzu urodził się Jan Kasprowicz, poeta, dramaturg, krytyk teatralny i tłumacz; jeden z głównych przedstawicieli Młodej Polski, piewca przyrody tatrzańskiej, autor poematu „Miłość” i tomów „Krzak dzikiej róży”, „Ginącemu światu”, „Księga ubogich”.
1861 - W Luboni k. Leszna zmarł Franciszek Morawski, żołnierz i poeta, uczestnik bitew pod Raszynem (1809) i Lipskiem (1813), minister wojny w Rządzie Narodowym w okresie Powstania Listopadowego, członek literackiego Towarzystwa Iksów i Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
1882 - W Stawiskach urodził się Akiba Rubinstein, arcymistrz szachowy, członek polskiej reprezentacji, która zdobyła złoty medal na III Olimpiadzie Szachowej w Hamburgu (1930).
1886 - W Pławowicach koło Miechowa urodził się Ludwik Hieronim Morstin, dramatopisarz, prozaik, poeta, tłumacz.
1886 - W Warszawie urodził się Adam Pragier, ekonomista, prawnik, działacz PPS, poseł na Sejm II RP, skazany w procesie brzeskim.
1890 - W Tarnopolu urodził się Kazimierz Ajdukiewicz, filozof, logik. Był jednym z najważniejszych polskich logików i autorem pierwszych w Polsce nowoczesnych sformułowań definicji „dowodu”, „wynikania”, i „twierdzenia”.
1906 - W Lublinie odbyło się uroczyste otwarcie Muzeum Lubelskiego.
1907 - W Łodzi urodziła się Halina Buyno-Łoza, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z roli Anieli Kargulowej w filmach Sylwestra Chęcińskiego „Sami Swoi” i „Nie ma mocnych”.
1915 - W Warszawie urodził się Jeremi Przybora, poeta, aktor, współtwórca „Kabaretu Starszych Panów”.
1916 - Do Warszawy przybył entuzjastycznie witany komendant I Brygady Legionów Polskich Józef Piłsudski.
1920 - Odbył się pierwszy zjazd Komunistycznej Partii Górnego Śląska, 1924 - W Białej Krakowskiej urodziła się Mirosława Buczkówna, poeta i tłumaczka, żona poety Mieczysława Jastruna. 1930 – Założono Aeroklub Śląski.
1939 – Na terenach RP okupowanych przez ZSRS wycofano z obiegu złotego i zastąpiono go rublem. Po 17 września sowieci ustanowili kurs rubla do złotego na poziomie 1:1, co spowodowało natychmiastowe zniknięcie wszystkich towarów z rynku przy masowym ich wykupywaniu przez żołnierzy sowieckich i ukrywaniu reszty przez sprzedawców wobec bezwartościowości sowieckiej waluty.
1941 - W Warszawie zmarł Antoni Sujkowski, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1926), rektor Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie (1929-1931), od 1932 r. prezes Polskiego Towarzystwa Geograficznego. 1944 – PKWN wydał dekret o nacjonalizacji lasów.
1945 - Podczas I Zjazdu Polskiej Partii Robotniczej Komitet Centralny powołał Władysława Gomułkę na stanowisko sekretarza generalnego.
1947 - Odbyło się uroczyste otwarcie Akademii Sztabu Generalnego w Warszawie połączone z inauguracją pierwszego roku akademickiego.
1952 - W Warszawie odbył się zjazd księży popierających władze PRL, tzw. księży patriotów. W zjeździe wzięło udział ok. 1500 duchownych, którzy atakowali działania Episkopatu Polski, a w szczególności kard. Stefana Wyszyńskiego, który w odpowiedzi zagroził na początku 1953 roku członkom Komisji ekskomuniką; we wrześniu tego roku kardynał Wyszyński został aresztowany. Głównym zadaniem „księży patriotów” było uniezależnienie polskiego Kościoła katolickiego od Rzymu i podporządkowanie władzom komunistycznym w Polsce.
1953 - W Warszawie otwarto drugie w kraju sztuczne lodowisko - Halę Torwar.
1953 - Debiut teatralny Zbigniewa Cybulskiego – wystąpił w inscenizacji „Intrygi i miłości” Friedricha Schillera w gdańskim Teatrze Wybrzeże.
1956 - W Warszawie zmarł Jerzy Nel (właśc. Jerzy Zyms), scenarzysta, autor tekstów piosenek m.in. „Już taki jestem zimny drań”, „Baby, ach te baby”; uczestnik bitwy pod Kockiem, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego.
1963 - W Ottawie zmarł gen. Józef Zając, w czasie kampanii polskiej w 1939 r. naczelny dowódca lotnictwa i obrony przeciwlotniczej.
1964 – Mieczysław Moczar został mianowany ministrem spraw wewnętrznych , a Lucjan Motyka ministrem kultury i sztuki.
1968 - Zapadły wyroki w procesie studentów oskarżonych o udział w protestach Marca '68: Jan Lityński - 2,5 roku więzienia, Seweryn Blumsztajn - 2 lata.
1970 - Radio i telewizja nadały wieczorem komunikat o znaczących podwyżkach cen detalicznych artykułów spożywczych i przemysłowych; informacje te stały się bezpośrednią przyczyną strajków i demonstracji na Wybrzeżu.
1974 - List 15 polskich intelektualistów i artystów do władz PRL zawierający żądanie udostępnienia Polakom zamieszkałym w ZSRS kontaktu z polską kulturą oraz własnego szkolnictwa.
1976 – We Wrocławiu rozpoczął się I Przegląd Piosenki Aktorskiej.
1981 - Początek operacji wprowadzania stanu wojennego: przed północą przy wsparciu wojska rozpoczęły działania jednostki MSW składające się z grup specjalnych, oddziałów ZOMO, jednostek antyterrorystycznych, funkcjonariuszy SB i oddziałów Jednostek Nadwiślańskich.
1981 - W Gdańsku drugi dzień trwało posiedzenie Komisji Krajowej NSZZ Solidarność.
1981 - W Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Prymasowskiej Rady Społecznej, której przewodniczył prof. Stanisław Stomma.
2000 - W Warszawie zmarł Jan Młodożeniec, grafik i plakacista.
2002 – Ustawiono sztuczną palmę na rondzie Charles'a de Gaulle'a w Warszawie. 2007 – Polsatowski serial Samo życie, jako drugi w Polsce po Klanie, osiągnął liczbę 1000 odcinków.
2017 – Rząd premiera Mateusza Morawieckiego uzyskał w Sejmie wotum zaufania.
2019 - Olga Tokarczuk odebrała Literacką Nagrodę Nobla.
2020 – W Wólce Krasienińskiej na Lubelszczyźnie zmarł Dariusz Malinowski, basista i wokalista punkowej grupy Siekiera.
2022 – W Warszawie zmarł Mirosław Hermaszewski, pierwszy polski astronauta. W czerwcu 1978 r. odbył lot w kosmos na pokładzie radzieckiego statku Sojuz.
2022 – W Warszawie zmarł prof. Zbigniew Wawer, muzealnik, historyk wojskowości, w latach 2012-2016 dyrektor Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, od marca 2017 r. dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Był członkiem Rady ds. Muzeów i Miejsc Pamięci Narodowej oraz Rady Ochrony Zabytków przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Źródło: PAP
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.