"Ciebie nieśli wraz z Polską i wraz z krwią na wargach i jak w wolność wierzyli, tak wierzyli w Ciebie"
HISTORIA | 79 lat temu, 12 maja 1935 r., w Belwederze o godz. 20.45 "zakończyła się epoka związana z życiem Wielkiego Człowieka". Marszałek Józef Piłsudski przegrał swoją ostatnią batalię.
I Tobą był ten wicher, co płaszcze im targał,
Tobą były te grzmoty armatnie na niebie,
Ciebie nieśli wraz z Polską i wraz z krwią na wargach
i jak w wolność wierzyli, tak wierzyli w Ciebie.
- Jerzy Braun
W kwietniu 1935 roku przybyli z Wiednia lekarze z prof. Karelem Frederickiem Wenckebachem na czele, zdiagnozowali u Józefa Piłsudskiego nie nadający się do operowania złośliwy nowotwór wątroby. Do wiadomości publicznej podana została informacja o chorobie Marszałka. Stan jego zdrowia pogarszał się gwałtownie.
12 maja został podłączony do kroplówki. Kiedy lekarze stwierdzili, że stan jest bardzo poważny, do Belwederu przybył ks. Władysław Korniłowicz. Marszałek otrzymał ostatnie namaszczenie. Najbliższi współpracownicy i rodzina modlili się wraz z kapłanem. Piłsudski odszedł o godz. 20.45.
Chwilę tę uwiecznił na kartach swego pamiętnika adiutant Piłsudskiego w Belwederze rotmistrz Aleksander Hrynkiewicz:
Komendant szklistym i nieruchomym wzrokiem patrzy w przestrzeń jakby czynił przegląd obrazu swego bohaterskiego i tragicznego życia.(...) Jak gdyby z powiewem wiosennego wiatru życie uleciało na jego skrzydłach i na znak uczyniony po raz ostatni ręką Komendanta. Minuty ciągną się jedna za drugą... długie jak minione dziesiątki lat brzemienne historią... Odwracam głowę, na tarczy zegarka 8.45, koniec epoki związanej z życiem Wielkiego Człowieka.
Zgodnie z wolą Piłsudskiego zawartą w testamencie, serce jego miało zostać pochowane wraz z Matką na Rossie, mózg zaś przekazany wileńskiemu uniwersytetowi. Tak też się stało.
Żegnając Marszałka po raz ostatni - w czasie uroczystości pogrzebowych na Wawelu - prezydent RP Ignacy Mościcki powiedział: Cieniom królewskim przybył towarzysz wiecznego snu. Skroń jego nie okala korona, a dłoń nie dzierży berła. A królem był serc i władcą doli naszej.
Józef Piłsudski, jeden z symboli polskiej niepodległości, działacz socjalistyczny, Naczelny Wódz w latach 1918–1922, Naczelnik Państwa w latach 1919–1922, marszałek Polski, dwukrotny premier RP oraz twórca rządów sanacyjnych.
Trumna niesiona do krypty św. Leonarda. Na zdjęciu Edward Śmigły-Rydz i Kazimierz Sosnkowski. fot. Domena Publiczna
Kraków, trumna z ciałem Józefa Piłsudskiego w krypcie na Wawelu. fot. Wikipedia/Janmad/ CC BY-SA 3.0
Cmentarz Na Rossie. Mauzoleum Matka i Serce Syna. fot. Anna Piotrowska/ Telewizja Republika
Cmentarz Na Rossie. Mauzoleum Matka i Serce Syna. fot. Anna Piotrowska/ Telewizja Republika