Komisja Europejska w marcu br. utrzymała węgiel koksowy na liście surowców krytycznych, niezbędnych do przeprowadzenia transformacji energetycznej. Jest to surowiec kluczowy przy produkcji stali, niezbędnej przy budowie m.in. wiatraków, a także w przemyśle motoryzacyjnym, obronnym, czy chociażby do produkcji AGD. Pojawienie się tego surowca na liście jest również niezwykle istotne dla Jastrzębskiej Spółki Węglowej, która jest liderem, jeśli chodzi o wydobycie węgla koksującego w Europie.
Magdalena Maj, kierownik zespołu klimatu i energii w Polskim Instytucie Ekonomicznym wskazuje, że Unia Europejska już od ponad dziesięciu lat opracowuje i systematycznie co cztery lata aktualizuje listę surowców krytycznych niezbędnych do realizacji transformacji energetycznej, opierającej się na niskoemisyjnej produkcji energii. Ostatnia taka aktualizacja miała miejsce w marcu bieżącego roku, został na niej wówczas uwzględniony węgiel koksowy, którego Polska jest liderem, jeśli chodzi o wydobycie w Unii Europejskiej. Węgiel ten służy do produkcji stali, która jest niezbędna przy budowie m.in. wiatraków.
„Jest to istotne, żeby wydobycie surowców krytycznych takich jak węgiel koksowy, jak miedź, która także jest wydobywana w Polsce, jak lit, żeby to wydobycie było także wykonywane w Unii Europejskiej, żebyśmy nie byli skazani w 100 procentach na import z innych krajów” – dodała.
Zdaniem Przemysława Ruchlickiego z biura polityki gospodarczej w Krajowej Izbie Gospodarczej lista surowców krytycznych opracowana przez Unię Europejską ma na celu zabezpieczenie funkcjonowania podstawowego przemysłu. Jak tłumaczy, węgiel koksowy wykorzystywany jest w metalurgii, zarówno przez huty, do wytwarzania metali nieżelaznych, jak również jako surowiec energetyczny. „Bez węgla koksowego i bez koksu, nie jesteśmy w stanie wyprodukować stali, ani innych metali nieżelaznych, które później wykorzystujemy w przemyśle, czy to samochodowym, czy AGD, czy jako stal konstrukcyjna”
Wojciech Kałuża, wiceprezes ds. rozwoju w JSW S.A. zaznacza, że Jastrzębska Spółka Węglowa jest największym producentem węgla koksującego w Europie. Przy aktualnych możliwościach technologicznych, Spółka posiada zasoby surowca na kolejnych 50, a nawet 60 lat.
„Dla Jastrzębskiej Spółki Węglowej, znalezienie się węgla koksowego na liście surowców krytycznych oznacza, że inaczej będzie węgiel koksowy potraktowany w rozporządzeniu metalowym, które nakładałoby konieczność uiszczania opłat za emisję metanu w przypadku wydobywania tego węgla. Stąd nadal ta produkcja będzie mogła być utrzymywana i rozwijana i dotowana w pewnym zakresie” – powiedziała Magdalena Maj.
Dr Cezary Mech, doradca prezesa Narodowego Banku Polskiego zwraca uwagę, że znalezienie się na liście surowców krytycznych węgla koksowego jest niezwykle korzystne dla przemysłu, górników i wszystkich podmiotów współpracujących, związanych z tym surowcem. „Należałoby sobie życzyć, aby tego typu regulacje zostały przeniesione na wszelkie typy kopalni węgla, które funkcjonują w Polsce i które mogłyby z tych samych benefitów korzystać i być dostarczycielem tanich i lokalnych europejskich produktów bez ponoszenia tych ryzyk, które Unia Europejska ponosi w sytuacji, kiedy sprowadza produkty z zewnątrz”.
Jak tłumaczy Wojciech Kałuża do produkcji jednego wiatraka, produkującego energię, potrzeba około 140 t stali, a to się przekłada na 80 t węgla koksującego. Zaznacza również, że produkcja stali przy użyciu koksu jest dużo bardziej ekonomiczna. Zrezygnowanie z tego surowca wiązałoby się z dużo droższą produkcją stali, samochodów, a nawet energii.
Według Magdaleny Maj lista surowców krytycznych jest dopełnieniem wprowadzenia na początku br. przez Unię Europejską tzw. Zielonego Ładu. Jest to plan, który zakłada rozwój, wydobycie i przetwarzanie technologii niskoemisyjnej w Europie, po to, aby Europa była bardziej konkurencyjna na rynku międzynarodowym. Jest to również odpowiedź na wprowadzenie przez Stany Zjednoczone ustawy Inflation Reduction Act w obawie, że ze względu na korzystne warunki przemysł będzie emigrował do USA.
