Komisja Europejska poinformowała, że nie będzie miała innego wyjścia, jak tylko przyspieszyć postępowanie naruszeniowe przeciwko Wielkiej Brytanii, jeśli Londyn nie wypełni swoich zobowiązań wobec Irlandii Północnej, wynikających z umowy brexitowej - przekazał we wtorek wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Marosz Szefczovicz.
- Niestety, jednostronne środki podjęte przez rząd Wielkiej Brytanii w marcu były sprzeczne z tym duchem wspólnych działań i wyraźnie naruszały nasze uzgodnienia – powiedział Szefczovicz podczas dyskusji na temat stosunków UE-Wielka Brytania. Jego wypowiedź przytoczyła agencja Reutera.
- W odpowiedzi byliśmy zmuszeni wszcząć postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego i bez zadowalających kroków ze strony Wielkiej Brytanii w celu naprawienia tych środków nie będziemy mieli innego wyjścia, jak tylko nasilić te postępowania prawne - dodał.
Zakończenie w dniu 31 grudnia 2020 r. okresu przejściowego po brexicie spowodowało, że pomiędzy Wielką Brytanią a UE powstała pełna granica celna, czego konsekwencją jest konieczność wypełniania dokumentów eksportowo-importowych i kontrole graniczne. O ile UE zaczęła je stosować od razu od 1 stycznia, co spowodowało problemy dla brytyjskich eksporterów, rząd w Londynie, aby złagodzić skutki, zdecydował, że obowiązek certyfikatów dla produktów pochodzenia zwierzęcego importowanych z UE wejdzie w życie od 1 kwietnia, a pełne kontrole zaczną się od 1 lipca.
W kwietniu rząd Borisa Johnsona poinformował, że terminy te zostaną przesunięte o sześć miesięcy. Zgodnie z nowym harmonogramem, wymóg wstępnego zgłoszenia produktów pochodzenia zwierzęcego wejdzie w życie 1 października, możliwość składania odroczonych celnych deklaracji importowych zostanie utrzymana do końca 2021 r., fizyczne kontrole produktów pochodzenia zwierzęcego i roślin wysokiego ryzyka fitosanitarnego będą przeprowadzane od 1 stycznia 2022 r. w punktach kontroli granicznej, wymóg wstępnego zgłaszania roślin niskiego ryzyka wejdzie w życie również 1 stycznia, a ich fizyczne kontrole na granicy - 1 marca 2022 r.
Sprawę dodatkowo komplikuje kwestia Irlandii Północnej. Zgodnie z protokołem pozostała ona w jednolitym unijnym rynku w zakresie obrotu towarami i w efekcie faktyczna granica celna powstała też między nią a pozostałą częścią Zjednoczonego Królestwa. Wobec tego towary wysyłane z Anglii, Szkocji i Walii do Irlandii Północnej powinny podlegać kontrolom.
Ponieważ brytyjski rząd ocenił, iż przedsiębiorstwa nie będą gotowe na wprowadzenie nowych procedur od 1 stycznia br., ustalił z UE, że przez pierwsze trzy miesiące będą one uproszczone, a pełne kontrole zaczną się od 1 kwietnia. Jednak w połowie marca, brytyjski rząd jednostronnie ogłosił, że wejdą one w życie dopiero 1 października, co UE uznała za złamanie poczynionych ustaleń i wszczęła wobec Londynu procedurę naruszeniową.