Zgodnie z ustaleniami Najwyższej Izby Kontroli w zeszłym roku wykryto fikcyjne faktury na kwotę 81,9 mld zł, co jest ponad półtora razy większą kwotą niż zeszłoroczny deficyt budżetowy. Proceder ten jest praktykowany zwłaszcza przez zorganizowane grupy przestępcze, które działają na skalę międzynarodową.

Jak informuje Ministerstwo Sprawiedliwości, zgodnie z przyjętym przez rząd projektem ustawy:

1. Wprowadza do Kodeksu karnego nowe kategorie przestępstw: wystawianie fikcyjnych faktur VAT oraz ich podrabianie i przerabianie w celu użycia jako autentycznych. Podstawowym zagrożeniem za tego rodzaju czyny ma być kara więzienia od 6 miesięcy do 8 lat, w wypadkach mniejszej wagi – grzywna, ograniczenie wolności albo pozbawienie wolności do 2 lat, a w wypadku wystawiania fikcyjnych faktur – pozbawienie wolności do lat 3 (dotychczas Kodeks karny za fałszowanie dokumentów przewidywał zagrożenie grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Niezależnie od nowelizacji, ten ogólny przepis pozostanie w KK).

2.Jeżeli fałszywa faktura służąca do wyłudzenia zwrotu VAT dotyczy towarów lub usług o wartości przekraczającej 1 milion złotych, albo jeżeli sprawca uczynił sobie z takich wyłudzeń stałe źródło dochodu, przestępstwo będzie zbrodnią zagrożoną karą od 3 do 15 lat pozbawienia wolności. Taka wysokość grożących kar wykluczy możliwość zastosowania wobec sprawcy warunkowego zawieszenia wykonania kary.

3. Przy procederach przestępczych, gdy wartość towarów lub usług wskazanych w fałszywych fakturach przewyższać będzie 5 milionów złotych, sprawcom grozić będzie, tak jak w przypadku najpoważniejszych zbrodni, kara pozbawienia wolności w wymiarze od 5 do 15 lat, a w najcięższych wypadkach nawet 25 lat pozbawienia wolności.

4. Przewidziano również możliwość wymierzenia grzywny, orzeczonej obok kary pozbawienia wolności, w wysokości do 6 mln zł.

5. Wysokość kar zależeć będzie nie od kwot wyłudzonych z budżetu państwa, lecz od wartości towarów i usług brutto, których dotyczyć będzie fałszywa faktura. W ten sposób uproszczone zostanie postępowanie w sprawie gigantycznych wyłudzeń – nie trzeba będzie ustalać kwoty uszczuplenia w drodze procedury podatkowej.

6. Propozycje przewidują możliwość łagodniejszego potraktowania sprawcy, poprzez zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary, w wypadku ujawnienia przez niego wszystkich okoliczności przestępstwa oraz wskazania osób współdziałających, a w razie  zwrócenia korzyści majątkowej osiągniętej z przestępstwa – nawet odstąpienia od wymierzenia kary. Ma to m.in. na celu rozbicie mafijnych powiązań w grupach przestępczych.

7. Projekt przewiduje zmiany nie tylko w Kodeksie karnym, lecz także w ustawach o policji, CBA, Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej i kontroli skarbowej. Chodzi o to, by funkcjonariusze tych służb mogli stosować techniki operacyjne w postępowaniach dotyczących wyłudzeń VAT. 

Kary będą adekwatne do popełnionego przestępstwa. Najwyższe kary, do 15 lat więzienia, dotyczą wyłącznie fałszywych faktur, które opiewają na więcej niż 1 mln zł. Kara 25 lat więzienia będzie mogła być zasądzona tylko wtedy, gdy skala przestępstwa będzie jeszcze większa – gdy kwota należności na fakturach przekroczy wartość 5 mln zł – czytamy na stronie internetowej resortu sprawiedliwości.

Ministerstwo dodaje, że żaden uczciwy przedsiębiorca nie zostanie skazany za niedopatrzenie czy niezamierzony błąd w fakturze VAT.