"Kresy Wewnętrzne": Wiejskie Klany Podlasia
W 1990 ustawa o samorządzie terytorialnym, ogłosiła, że "tworzy się samorząd terytorialny". Samorząd nie tworzy się jednak z dnia na dzień, na skutek samej ustawy, uchwalonej w ramach okrągłostołowego układu. Prawdziwy samorząd jest owocem, tworzącego się w długim procesie, społeczeństwa obywatelskiego, w ramach którego tworzą się lokalne wspólnoty. Tego u nas nie było. W większej części Polski wytworzyły się lokalne "klany" polityczno-towarzysko-biznesowe, które przejęły lokalne rządy. W wioskach województwa podlaskiego dużą rolę pełnią klany, ale takie, w tradycyjnym tego słowa znaczeniu, czyli duże rody.
Klany rodowe funkcjonowały tu z dawien dawna. Nawet za komuny nie przestały odgrywać swojej roli. Kilka rodzin, pochodzących od wspólnego przodka, wspomaga się wzajemnie ale też usiłuje wywierać wpływ na całą lokalną społeczność. Czasem jeden klan dominuje w całej wiosce a czasem wioską "rządzi" kilka klanów. Czasem klany się dogadują, bywa też, że się kłócą.
Na czele każdego klanu stoi patriarcha (niekiedy matriarchini) którym wcale nie jest ktoś najstarszy, ale uznany przez ród za najmądrzejszego i najbardziej doświadczonego. Bywa, że taki klanowy patriarcha sam zostaje sołtysem lub radnym. Częściej jednak "namaszcza" do tej roli kogo innego a jego decyzja jest święta dla całego klanu. Kandydat na wójta ma tym większe szanse na elekcję, im więcej zjedna sobie rodowych patriarchów.
W miasteczkach i większych osadach chyba jest z tym trochę inaczej. Tam jest coś pomiędzy klanami polityczno-towarzysko-biznesowymi a tradycyjnymi klanami rodowymi. Trochę więcej tam "światowych" wpływów. Nie są to jednak wpływy pozytywne. Klany polityczno-towarzysko-biznesowe są patologiczne i mafijne (czasem stają się wręcz zwykłymi lokalnymi mafiami). Wiejskie klany rodowe to jednak zdrowa forma społecznej samoorganizacji, oparta na więzach krwi i na tradycji, choć może na niższym poziomie cywilizacyjnym, niż byśmy oczekiwali w XXI wieku i 30 lat po wprowadzeniu tzw. "samorządu".
Portal TV Republika
Komentarze
Polecamy Sejm na Żywo
Wiadomości
Najnowsze
Szczucki: prokurator mógł wnieść zażalenie na decyzję o zwolnieniu Cyby, ale tego nie zrobił
Centra integracji na Lubelszczyźnie? Ostra odpowiedź marszałka województwa
Berlin podrzuca Polsce migrantów. Niemiecka minister mówi o świetnej współpracy z polskimi służbami [WIDEO]
