W uroczystościach religijnych 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja - pierwszej Ustawy Zasadniczej w Europie i drugiej na świecie wzięli udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych - prezydent RP Andrzej Duda wraz z małżonką, prezydent Republiki Łotewskiej Egils Levits, prezydent Republiki Litewskiej Gitanas Nauseda z małżonką, a także marszałek Sejmu Elżbieta Witek, premier RP Mateusz Morawiecki, członkowie rządu, w tym wicepremier Piotr Gliński, oraz prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska i przedstawiciele Wojska Polskiego.

Liturgii przewodniczył biskup polowy Wojska Polskiego gen. bryg. Józef Guzdek. W imieniu metropolity warszawskiego liturgię koncelebrował biskup Rafał Markowski. Wraz z nim eucharystię sprawował delegat KEP ds. duszpasterstwa emigracji polskiej bp Wiesław Lechowicz.

W homilii bp Guzdek podkreślił, że Konstytucja 3 Maja "była dojrzałym traktatem o odpowiedzialności za dobro wspólne, jakim była ówczesna Rzeczpospolita". - Myśli zawarte w Konstytucji prowadziły w stronę racjonalnego uporządkowania wszystkich istotnych spraw decydujących o sile, rozwoju i bezpieczeństwie państwa polskiego - wskazał hierarcha.

Podkreślił, że "wolność musi być nierozdzielnie połączona z odpowiedzialnością".

Przywilej liberum veto

- Każdy z nas powinien być świadomy swoich praw i jednocześnie ciążących na nim obowiązków. Stąd, w tamtym czasie postulat odrzucenia "liberum veto", które było przejawem skrajnego egoizmu - powiedział hierarcha.

Wyjaśnił, że liberum veto nie broniło wolności, lecz "stanowiło tyranię jednostki nad większością, o czym już wcześniej przekonywał polski zakonnik, ksiądz Stanisław Konarski w dziele +O skutecznym rad sposobie+".

- Przywilej liberum veto, dający możliwość zerwania Sejmu, nie tylko paraliżował obrady, ale uniemożliwiał wprowadzenie jakichkolwiek praw nakładających na obywatela obowiązki wobec państwa - zwrócił uwagę kaznodzieja.

Zaznaczył, że "odważna myśl zapisana na kartach ustawy zasadniczej wzywała do porzucenia wyłącznej troski o własne korzyści, życie dostatnie i wygodne – na rzecz życia godnego i odpowiedzialnego za dobro wspólne".

Bp Guzdek podkreślił, że "człowiek odpowiedzialny zawsze buduje na prawdzie". Jak zaznaczył "ona stanowi fundament tego, co trwałe i odporne na wszelkie ataki zła".

Zaznaczył, że nie ma odpowiedzialności bez wierności.

- W historii naszego narodu synonimem największej zdrady jest "Targowica" – sojusz ze śmiertelnym wrogiem Ojczyzny w obronie swoich przywilejów - powiedział duchowny.

Oby nie powtórzyły się zabory

Biskup polowy WP zwrócił także uwagę na ponadczasowe treści zawarte w pierwszej polskiej Ustawie Zasadniczej.

- Zostały w niej wytyczone granice pomiędzy głupotą i mądrością, zdradą i wiernością, egoizmem i odpowiedzialnością - wskazał hierarcha.

Zwrócił uwagę, na "niebezpieczne zjawisko redefinicji niektórych, nawet najbardziej podstawowych pojęć, na których budowane jest życie rodzinne i społeczne".

- Niech nasze serca i umysły poruszy apel o odrzucenie emocjonalnych sporów i zamkniętych na dialog podziałów. Nie dopuśćmy do tego, aby idee zawarte w Konstytucji poszły w zapomnienie. Budujmy na prawdzie. Bądźmy wierni ewangelicznym wartościom, do których należą wolność, sprawiedliwość, miłość, prawda i poszanowanie każdego człowieka. Wystrzegajmy się niewierności i zdrady - zaapelował bp Guzdek.

- Oby już nigdy nie powtórzyły się zabory, deportacje w głąb Rosji, ani też obozy zagłady, jakie zostały zgotowane w XX wieku przez hitlerowskie Niemcy - dodał.

- Potrzebna jest solidarność państw i narodów należących do "koalicji dobra" i wspólna odpowiedzialność za nasze dziś i jutro.

Wyraził jednocześnie radość z obecności prezydentów Polski, Litwy i Łotwy.

- to, że jesteśmy razem, daje nadzieję, że z Bożą pomocą pokonamy wszelkie przeciwności i zagrożenia - podsumował bp Guzdek.

Z powodu pandemii w mszy św. uczestniczyła ograniczona liczba osób.

W południe na dziedzińcu Zamku Królewskiego rozpoczną się uroczystości z udziałem pięciorga prezydentów: Andrzeja Dudy, Gitanasa Nausedy, Kersti Kaljulaid, Egilsa Levitsa oraz Wołodymyra Zełenskiego. Prezydenci podpiszą wspólną deklarację w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja a następnie będą debatować o przyszłości Europy.