Ekspozycja „Polscy kryptolodzy 1918-1945" dotyczy najważniejszych polskich kryptologów: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego. Ekspozycja prezentuje również historię legendarnych ośrodków kryptograficznych m.in.: Biura Szyfrów w Polsce, PC „Bruno" we Francji czy Bletchley Park w Wielkiej Brytanii.

- Zainteresowani dowiedzą się, jak polscy kryptolodzy w 1920 roku złamali bolszewicką Rewolucję, zaś w 1932 roku złamali niemiecką Enigmę - podkreśliła Joanna Wójcik z Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości.

Wójcik przypomniała, że polska służba wywiadowcza powstała niemal równocześnie z dniem odzyskania przez Polskę niepodległości.

- W czasie wojny polsko-bolszewickiej kody szyfrowe Armii Czerwonej zostały złamane przez polski wywiad radiowy pod kierownictwem por. Jana Kowalewskiego. Miało to rozstrzygające znaczenie dla podejmowania decyzji przez Józefa Piłsudskiego. Radiowywiad złamał około 100 kluczy szyfrowych i odczytał około czterech tysięcy szyfrogramów czerwonej i białej Rosji oraz państw sąsiednich. Złamanie rosyjskiego szyfru Rewolucja podczas Bitwy Warszawskiej, pozwoliło uzyskać informacje o planach Armii Czerwonej - podała.

Gdy Niemcy w 1926 r. wprowadzili do użytku maszyny szyfrowe Enigma, który były powszechnie uważane za nie do złamania, opartymi na analizie językowej, polscy kryptolodzy uznali za konieczne zastosowanie w dekryptażu analizy matematycznej. W 1932 r. Marianowi Rejewskiemu udało się odtworzyć, na podstawie obliczeń matematycznych, konstrukcję Enigmy. Rajewski złamał jej szyfr i odczytał pierwszą zakodowaną przy jej pomocy depeszę.

- Zimą 1929 roku, w stolicy Wielkopolski rozpoczęto kurs szyfrów na Uniwersytecie Poznańskim. Odbywał się on m.in. w budynku dzisiejszego CK Zamek. W konsekwencji specjalnego szkolenia, spośród kilkudziesięciu uczestników wybrano trzech: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego oraz Henryka Zygalskiego, wobec których często używa się określenia: poznańscy kryptolodzy - powiedziała Wójcik.