Chorał gregoriański towarzyszy obrzędom liturgicznym od ponad 1000 lat. Najstarsze zabytki muzyczne pochodzą z przełomu X i XI wieku. Trzeba powiedzieć wprost, że chorał stanowi niekwestionowane miejsce w liturgii. O szlachetności tego śpiewu wspominają również różne dokumenty jak np. Konstytucja o Świętej Liturgii Sobory Watykańskiego II, która mówi, że śpiew gregoriański jest własnym śpiewem liturgii i powinien zajmować on pierwsze miejsce wśród innych śpiewów (por. KL 112).

Muzyka jest nie tylko formą upiększającą celebracje liturgiczne, ale i nośnikiem Słowa Bożego. Śpiew ma zatem służyć kontemplacji Słów Pisma Świętego, a najlepszym środkiem tego jest chorał, który w całości składa się z fragmentów Biblii. Muzyka i liturgia to miejsce spotkania i harmonii.

Św. Augustyn mówił, że kto śpiewa dobrze dwa razy się modli. To właśnie śpiew jest wyrazem chrześcijańskiej radości. Augustyn jednak mówi, o śpiewie dobrym, dlatego trzeba w myśl Konstytucji o Liturgii Świętej, «przywiązywać dużą wagę do teoretycznego i praktycznego wykształcenia muzycznego» (KL 115). To wszystko ma się przełożyć na piękno celebrowania liturgii.

Czym zatem jest sam chorał gregoriański? Jest muzyczną ekspresją wiary przepełnionej duchem monastycyzmu. Ostatnimi laty można zaobserwować, że zainteresowanie chorał gregoriańskim rośnie nie tylko w Europie, ale i w Polsce. Pojawia się coraz więcej inicjatyw jak kursy chorału gregoriańskiego, kongresy, sympozja, warsztaty czy koncerty. Jednym z kursów organizowany już po raz trzeci jest Ogólnopolski Kurs Chorału Gregoriańskiego «Convivium Gregorianum» we Wrocławiu. Tegorocznymi wykładowcami będą absolwenci polskich i zagranicznych uczelni muzycznych: Pontificio Istituto di Musica Sacra oraz Pontificium Institutum Academicum Sancti Anselmi w Rzymie, Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu oraz Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu - o. Karol Cetwiński OSB, prof. Marta Kierska-Witczak oraz Łukasz Czartowski. Zapisy i więcej szczegółów o Kursie chorału można znaleźć na stronie:https://scholalumen.pl/kurs-2024/.

Nie powinno dziwić to, że Kościół ceni najbardziej to co z niego wyrosło. Jedną z cech chorału jest jego anonimowość – która obejmuje nawet najbardziej wirtuozowskie utworu. Nie miały one nieść chwały dla kompozytora, ale chwałę Bogu. Typową cechą jest też jego jednogłosowość, która jest charakterystyczna dla innych śpiewów antycznych, ponieważ polifonia to zjawisko późne. Na pierwszy rzut oka melodia gregoriańska na tle polifonii wypada dość blado. Ale to tylko złudzenie.

Chorał gregoriański swoją nazwę zawdzięcza świętemu papieżowi Grzegorzowi (I) Wielkiemu. Śpiew ten był obecny w czasie najbardziej ceremonialnych chwil starożytnego chrześcijaństwa, był obecny na ustach męczenników, składających ofiarę krwi, słyszeli go Ojcowie Kościoła, kształtował on wiarę dziesiątek pokoleń wierzących ludzi. To właśnie chorał gregoriański był obecny w rozmaitych burzach dziejów historii świata, był słyszalny w momentach tryumfu Kościoła, ale i w czasie jego porażek. Również dziś w XXI wieku oddziałuje on i przyciąga wiernych na wszystkich kontynentach pokonując wszelkie bariery kulturowe i językowe.