Przejdź do treści
Polska 8 marca – co wydarzyło się tego dnia
facebook.com

Tego dnia dekret Rady Ministrów „o majątkach opuszczonych i poniemieckich”; za odmowę wydrukowania nekrologu Józefa Stalina, władze zawiesiły wydawanie „Tygodnika Powszechnego”; odbył się ingres arcybiskupi Karola Wojtyły; Marzec \'68: wiec przeciwko zdjęciu spektaklu „Dziadów” - brutalnie stłumiony przez milicję; Sejm kontraktowy uchwalił ustawę o samorządzie terytorialnym. Urodzili się m. in. Jan Potocki, Kazimierz Brodziński, Jan Tyssowski, Ignacy Łukasiewicz, Jan Szczepkowski, Witold Budryk, Hanna Skarżanka, Józef Ozga-Michalski, Janusz Zakrzeński, Maciej Łukasiewicz, Waldemar Łysiak, Maciej Kuroń. Zmarli natomiast: Wincenty Kadłubek, Irena Solska, Jerzy Braun, Andrzej Brycht, Teresa Ciepły oraz Zbigniew Religa.

1223 - W Jędrzejowie zmarł Wincenty Kadłubek, kronikarz, biskup krakowski; autor spisanej po łacinie „Kroniki polskiej”, obejmującej okres od czasów pradawnych do 1202 roku; beatyfikowany w 1764 r.

1297 - Drawsko Pomorskie otrzymało prawa miejskie.

1472 – Poświęcono Bazylikę Katedralną Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Pelplinie

1761 - W Pikowie na Podolu urodził się Jan Potocki, podróżnik, pisarz, archeolog, historyk, poseł na Sejm Czteroletni; autor m.in. „Rękopisu znalezionego w Saragossie” i „Parad”.

1769 - Konfederacja barska: Rosjanie zdobyli Okopy Świętej Trójcy, twierdzę nad Dniestrem, bronioną przez Kazimierza Pułaskiego.

1791 - W Królówce koło Bochni urodził się Kazimierz Brodziński, poeta, krytyk literacki, historyk literatury filozof, autor m.in. „Wiesława. Sielanki krakowskiej”.

1811 - W Tarnowie urodził się Jan Tyssowski, działacz polityczny, żołnierz Powstania Listopadowego, przywódca powstania krakowskiego w 1846 roku.

1822 - W Zadusznikach koło Tarnowa urodził się Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej; część źródeł jako datę jego urodzenia podaje 23 marca 1822 r.

1865 - W Warszawie urodził się Leo Belmont, założyciel Polskiego Towarzystwa Esperantystów, adwokat, obrońca polityczny, publicysta, krytyk literacki, poeta, autor powieści; zmarł w 1941 r. w warszawskim getcie.

1878 - W Stanisławowie urodził się Jan Szczepkowski, rzeźbiarz, malarz, członek Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” i towarzystwa Polska Sztuka Stosowana, autor projektu elewacji Sejmu RP oraz pomników Stanisława Moniuszki i Wojciecha Bogusławskiego na warszawskim Placu Teatralnym.

1890 - W Tarnopolu urodził się Eugeniusz Baziak, arcybiskup lwowski.

1891 - W Białymstoku urodził się Witold Budryk, inżynier, profesor i rektor krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej, członek Polskiej Akademii Nauk, więzień niemieckiego obozu Sachsenhausen.

1899 - W Warszawie urodził się Jan Ciecierski, aktor, reżyser, autor pamiętników, znany m.in. z ról w filmach „Pierwsze dni”, „Aktorzy prowincjonalni”, „Dyrygent” oraz roli Józefa Matysiaka w popularnej powieści radiowej „Matysiakowie”.

1917 - W Mińsku urodziła się Hanna Skarżanka, aktorka, piosenkarka, żołnierz Kedywu Wileńskiego Okręgu AK, znana m.in. z ról w filmach „Młodość Chopina”, „Prawo i pięść”, „Wezwanie”, „Polowanie na muchy”.

1918 - W Warszawie zmarł Tadeusz Korzon, historyk; przedstawiciel tzw. warszawskiej szkoły historycznej.

1919 - We wsi Bieliny w Kieleckiem urodził się Józef Ozga-Michalski, działacz ruchu ludowego, polityk, pisarz, żołnierz Batalionów Chłopskich, działacz Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.

1927 - Rada Ministrów podjęła uchwałę o sprowadzeniu do Polski prochów Juliusza Słowackiego i złożeniu ich na Wawelu.

1927 - We wsi Wrocanka koło Jasła urodził się Stanisław Kania, działacz komunistyczny, członek Biura Politycznego KC PZPR (1975-1981), I sekretarz KC PZPR (1980-1981), członek Rady Państwa (1982-1985).

1936 - W Przededworzu na Kielecczyźnie urodził się Janusz Zakrzeński, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Nad Niemnem”, „Tajemnica Enigmy”, „Polonia Restituta”, a także w serialu „Czarne chmury”; członek Związku Piłsudczyków, wielokrotnie wcielający się w rolę Józefa Piłsudskiego; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem.

1936 - W Kole urodził się Józef Duriasz, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Popioły”, „Lokis. Rękopis profesora Wittembacha” oraz „Soból i panna”.

1939 – W Gdyni otwarto Kinoteatr „Gwiazda”. Najnowocześniejsze kino w Gdyni w owych czasach – posiadało klimatyzację. Po wojnie uruchomiono w jego miejscu kino Bałtyk, później kino Warszawa.

1941 - W Warszawie urodził się Maciej Łukasiewicz, dziennikarz, w latach 2000-2004 redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”, w PRL redaktor i wydawca pism podziemnych, twórca wydawnictwa MOST.

1941 - W Berlinie urodziła się Krystyna Konarska, piosenkarka i aktorka, wystąpiła m.in. w filmie Jerzego Stefana Stawińskiego „Pingwin”.

1944 – Niemcy spacyfikowali wieś Jamy pod Ostrowem Lubelskim, mordując 152 jej mieszkańców.

1944 - W Bednarowie koło Stanisławowa oddział UPA dokonał w nocy z 7 na 8 marca masakry 250 Polaków.

1944 - Niemcy w ramach akcji odwetowej za zabicie przez partyzantów niemieckiego żandarma zamordowali 91 lub 96 mieszkańców wsi Jabłoń-Dobki na Podlasiu.

1944 - W Warszawie urodził się Waldemar Łysiak, pisarz, publicysta, autor m.in. książek poświęconych epoce napoleońskiej, a także historii sztuki.

1945 - Armia Czerwona zajęła Kościerzynę, Skarszewy i Słupsk.

1945 - Założono męski klub siatkarski AZS Częstochowa.

1946 - Dekret Rady Ministrów, zatwierdzony przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej, „o majątkach opuszczonych i poniemieckich”, na mocy którego na własność państwa polskiego przeszły wszelkie majątki Rzeszy Niemieckiej i Wolnego Miasta Gdańska oraz ich obywateli.

1947 - We Wrocławiu urodził się Wojciech Bruszewski, reżyser, operator filmowy, fotograf, prekursor sztuki wideo w Polsce.

1947 - W Warszawie stracony został niemiecki zbrodniarz, nazistowski gubernator Warszawy Ludwig Fischer skazany na karę śmierci przez Najwyższy Trybunał Narodowy.

1948 - W Łodzi utworzono Państwową Wyższą Szkołę Filmową, popularną „Filmówkę”.

1953 - W reakcji na odmowę wydrukowania wielkiego nekrologu Józefa Stalina, władze PRL zawiesiły wydawanie „Tygodnika Powszechnego”.

1953 - W Katowicach urodziła się Ewa Ziętek, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z ról w filmach „Nadzór”, „Party przy świecach”, „Milioner” oraz w serialach „Alternatywy 4” i „Złotopolscy”.

1957 - Edward Gierek został I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Katowicach.

1958 - W Skolimowie pod Warszawą zmarła Irena Solska, aktorka teatralna, reżyserka.

1960 - W Warszawie urodził się Maciej Kuroń, dziennikarz, autor programów o tematyce kulinarnej, w czasach PRL działacz opozycji demokratycznej, członek NZS, internowany w stanie wojennym.

1964 - W Katedrze Wawelskiej w Krakowie odbył się ingres arcybiskupi Karola Wojtyły.

1968 - Marzec '68: Na Uniwersytecie Warszawskim odbył się wiec protestacyjny „przeciwko haniebnej decyzji zakazującej wystawienia „Dziadów” w Teatrze Narodowym” oraz relegowaniu z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera; w przyjętej rezolucji studenci stwierdzali: „Nie pozwolimy odebrać sobie prawa do obrony demokratycznych i niepodległościowych tradycji Narodu Polskiego. Nie umilkniemy wobec represji”; wiec został brutalnie zaatakowany przez oddziały milicji oraz „aktyw robotniczy”.

1968 - W Crawley (Wlk. Brytania) zmarł Jerzy Braun, wioślarz, trzynastokrotny mistrz Polski, srebrny i brązowy medalista igrzysk olimpijskich w 1932 roku, żołnierz Brygady Strzelców Karpackich, obrońca Tobruku, uczestnik bitwy o Monte Cassino.

1975 - W Katowicach rozpoczęły się VI Halowe Mistrzostwa Europy w Lekkoatletyce.

1981 - W Poznaniu rozpoczął się krajowy zjazd, na którym powołano Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”; jego przewodniczącym został Jan Kułaj.

1981 - Powstało Zjednoczenie Patriotyczne „Grunwald”, posiadające zgodę kierownictwa PZPR na używanie haseł nacjonalistycznych, ksenofobicznych i antysemickich; organizacja, na czele której stał reżyser Bogdan Poręba, działała do 1990 r.

1984 – Uwodziciel Jerzy Kalibabka został skazany na 15 lat pozbawienia wolności i ponad milion starych złotych grzywny.

1988 - W 20. rocznicę Marca '68 w Warszawie, Krakowie, Lublinie i Gliwicach odbyły się manifestacje zorganizowane przez NZS, które brutalnie zaatakowała milicja.

1990 - Odrodzenie samorządu terytorialnego: Sejm kontraktowy uchwalił znoszącą rady narodowe zmianę Konstytucji, ustawę o samorządzie terytorialnym oraz ordynację wyborczą do rad gmin.

1991 - Wszedł do służby okręt transportowo-minowy ORP Poznań.

1998 - W Ancaster (Kanada) zmarł Andrzej Brycht, pisarz, autor m.in. „Suchych traw”, „Dancingu w kwaterze Hitlera”, „Raportu z Monachium” i scenariusza do filmu Jerzego Ziarnika „Wycieczka w nieznane”.

2006 - W Bydgoszczy zmarła Teresa Ciepły, lekkoatletka, trzykrotna medalistka olimpijska, dwukrotna mistrzyni Europy, rekordzistka świata i Europy.

2008 - Rozpoczęło działalność Narodowe Archiwum Cyfrowe.

2009 - W Warszawie zmarł prof. Zbigniew Religa, kardiochirurg, twórca oddziału kardiochirurgii w Zabrzu, gdzie w 1985 r. dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu serca; w latach 2005-2007 minister zdrowia w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego.

2014 - W Warszawie zmarła Joanna Szczerbic, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z ról w filmach „Agnieszka 46”, „Ręce do góry”, „Bariera”, „Jutro Meksyk”.

2015 – Otwarto pierwszy odcinek II linii warszawskiego metra pomiędzy Dworcem Wileńskim a Rondem Daszyńskiego; liczył 6,1 km długości i 7 stacji. Łączy Czyste w dzielnicy Wola na lewym brzegu ze Starą Pragą na prawym brzegu Wisły.

 

PAP

Wiadomości

Reżim kubański więzi nieletnich. Uznał ich za opozycjonistów

Pierwsza duża gospodarka, która odeszła od węgla

Nowy minister od zdrowia w USA. Antyszczepionkowiec

Gwiazda NBA do Demokratów: "Przegraliście. Siedźcie cicho!"

Aktorka martwi się o Amerykanów, którzy „nie mają możliwości ucieczki"

Kurski: jednego dnia Sutryk popiera Trzaskowskiego, drugiego przychodzi po niego CBA. To sprawka Tuska.

Gembicka: Tusk pręży muskuły i mówi, że nie wpuści migrantów, a za plecami Polaków zgadza się na wszystko

Ujawniamy! To im Sutryk zafundował studia. ZOBACZ!

Nitras wzywa imienia Jezus na wieść o zatrzymaniu Sutryka

Mocny komentarz Obajtka ws. wyników Orlenu: to niszczenie naszego narodowego koncernu

Motoryzacyjna pamiątka po wojnie znaleziona pod ziemią

Kwiecień: nie ma inwestycji, nie ma programów, wszystko stoi!

Katolicy będą mieć wpływ na administrację Trumpa

Popierany przez Tuska prezydent Wrocławia zatrzymany przez CBA

PiS i Konfederacja przejmują władzę? Tak wynika z sondażu

Najnowsze

Reżim kubański więzi nieletnich. Uznał ich za opozycjonistów

Aktorka martwi się o Amerykanów, którzy „nie mają możliwości ucieczki"

Kurski: jednego dnia Sutryk popiera Trzaskowskiego, drugiego przychodzi po niego CBA. To sprawka Tuska.

Gembicka: Tusk pręży muskuły i mówi, że nie wpuści migrantów, a za plecami Polaków zgadza się na wszystko

Ujawniamy! To im Sutryk zafundował studia. ZOBACZ!

Pierwsza duża gospodarka, która odeszła od węgla

Nowy minister od zdrowia w USA. Antyszczepionkowiec

Gwiazda NBA do Demokratów: "Przegraliście. Siedźcie cicho!"