Polska 6 września – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia podpisana została polsko-francuska umowa o pożyczce na dozbrojenie polskiej armii; Edward Śmigły-Rydz wydał rozkaz odwrotu na tzw. przedmoście rumuńskie; PW: Padły ostatnie punkty polskiego oporu na Powiślu; dekret PKWN o reformie rolnej; Józef Szmidt zdobył złoty medal olimpijski w trójskoku; wyprodukowano pierwsze polskie kolorowe telewizory marki „Jowisz”; uzbrojona 5-osobowa grupa terrorystów zajęła budynek ambasady PRL w Bernie. Urodzili się m. in. Edward Hartwig, Jerzy Bińczycki, Krzysztof Orzechowski, Maciej Zięba, Eryk Lubos. Zmarli natomiast: Jan Stefan Wydżga, Józef Sowiński, Marcin Borelowski-Lelewel, Józef Szermentowski, Kazimierz Dłuski, Michał Czartoryski, Janina Samborska, Stefan Themerson, Wojciech Kołaczkowski, Wojciech Bruszewski, Janusz Morgenstern, Andrzej Szymczak oraz Tomasz Knapik.
1685 - W Łowiczu zmarł Jan Stefan Wydżga, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski (1677-1685).
1788 - W Łazienkach Królewskich w Warszawie uroczyście otwarto Teatr Stanisławowski.
1790 - Sejm Czteroletni przyjął uchwałę o niepodzielności ziem Rzeczypospolitej.
1794 – Insurekcja Kościuszkowska: zakończyło się nieudane rosyjsko-pruskie pierwsze oblężenie Warszawy.
1831 - Powstanie listopadowe: Początek szturmu wojsk rosyjskich feldmarsz. Iwana Paskiewicza na Warszawę; w czasie walk z wojskami rosyjskimi na Woli zginął gen. Józef Sowiński.
1863 - Powstanie styczniowe: Klęska powstańców w bitwie pod Batorzem na Lubelszczyźnie; w czasie walk poległ płk Marcin Borelowski-Lelewel.
1876 - W Paryżu zmarł Józef Szermentowski, malarz.
1901 - Anarchista polskiego pochodzenia Leon Czolgosz strzelał do prezydenta USA Williama McKinleya, który zmarł z powodu odniesionych ran.
1909 - W Moskwie urodził się Edward Hartwig, fotograf, współzałożyciel i członek honorowy Związku Polskich Artystów Fotografików.
1926 - Michał Grażyński mianowany został wojewodą śląskim.
1930 - W Otwocku zmarł Kazimierz Dłuski, lekarz ftyzjatra, działacz socjalistyczny, współzałożyciel i pierwszy prezes Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR).
1936 - Na zamku Rambouillet pod Paryżem podpisana została polsko-francuska umowa dotycząca pożyczki na dozbrojenie polskiej armii.
1937 - W Witkowicach na przedmieściach Krakowa urodził się Jerzy Bińczycki, aktor, przez wiele lat związany ze Starym Teatrem w Krakowie; w pamięci widzów zapisał się jako Bogumił Niechcic w ekranizacji „Nocy i dni” Jerzego Antczaka, znany także z ról w filmach „Znachor” i „Pan Tadeusz”.
1939 - Naczelny Wódz marsz. Edward Śmigły-Rydz wydał rozkaz strategicznego odwrotu na tzw. przedmoście rumuńskie. Rumunia ogłosiła neutralność w wojnie polsko-niemieckiej. Tego samego dnia Niemcy zajęli Kraków.
1939 - Rozpoczęto formowanie Robotniczej Brygady Obrony Warszawy.
1941 - Niemcy utworzyli w Wilnie getto.
1942 - Początek ostatniego etapu wielkiej akcji likwidacyjnej w warszawskim getcie - z tzw. kotła na Miłej do obozu zagłady w Treblince Niemcy wywieźli do 12. września 1942 r. ok. 50 tys. ludzi.
1943 - W bitwie we wsi Przyrzecze oddział por. Kazimierza Filipowicza ps. „Korda” z 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK odniósł zwycięstwo nad 150. osobowym oddziałem UPA.
1944 - Powstanie Warszawskie: Padły ostatnie punkty polskiego oporu na Powiślu. W szpitalu na rogu ulic Tamki i Smulikowskiego oddziały niemieckie zamordowały rannych powstańców oraz ich kapelana o. Michała Czartoryskiego.
1944 – Powstanie Warszawskie: W wyniku odniesionych ran zmarła Janina Samborska ps. „Niemira”, sanitariuszka batalionu „Miłosz”; miała 21 lat. W Powstaniu poległ również jej narzeczony - Zdzisław Bobkowski ps. „Borota”. Pochowano ich w jednym grobie.
1944 - Dekret PKWN o reformie rolnej nacjonalizujący majątki większe niż 50 ha.
1945 – W Tokio został aresztowany przez Amerykanów i następnie wydany Polsce zbrodniarz niemiecki, były dowódca Einsatzgruppe IV. i szef SD oraz Sipo w Warszawie Josef Meisinger. który wydawał wyroki śmierci na Polaków Mordowanych w Palmirach. Meisinger został skazany i zawisł na szubienicy 7. marca 1947 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej na Mokotowie.
1947 - W Toruniu urodził się Krzysztof Orzechowski, aktor, reżyser teatralny, w latach 1999-2016 dyrektor Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
1951 - Dekret o ochronie i uregulowaniu własności osadniczych gospodarstw chłopskich na Ziemiach Odzyskanych - na jego mocy rolnicy stawali się właścicielami prowadzonych gospodarstw.
1954 - We Wrocławiu urodził się Maciej Zięba, dominikanin, teolog, filozof, publicysta; w okresie PRL działacz opozycji, wiceprezes wrocławskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, członek NSZZ „Solidarność”; w latach 1998-2006 prowincjał polskiej prowincji dominikanów; dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku (2007-2010).
1959 - Premiera filmu „Pociąg” w reż. Jerzego Kawalerowicza.
1960 – Podczas XVII. Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rzymie Józef Szmidt zdobył złoty medal w trójskoku.
1967 - Początek sześciodniowej wizyty w Polsce prezydenta Francji Charles'a de Gaulle'a.
1968 - Premiera filmu „Hrabina Cosel” w reż. Jerzego Antczaka.
1973 - Warszawskie Zakłady Telewizyjne wyprodukowały pierwsze polskie kolorowe telewizory marki „Jowisz”.
1974 - W Tarnowskich Górach urodził się Eryk Lubos, aktor, wystąpił w filmach „Boisko dla bezdomnych”, „Dom zły”, „Wenecja”, „Zabić bobra”, „Dzień kobiet”, „Stacja Warszawa”, „Drogówka”, „Taniec śmierci. Sceny z powstania warszawskiego”, a także w serialach „Ojciec Mateusz” i „1920. Wojna i miłość”.
1976 - Premiera filmu „Smuga cienia” w reż. Andrzeja Wajdy.
1982 - W Bernie uzbrojona 5-osobowa grupa terrorystów, przedstawiających się jako członkowie Patriotycznej Armii Polskiej, w składzie: Florian Kruszyk, Marek Michalski, Krzysztof Wasilewski, Tadeusz Workiewicz i Mirosław Plewiński, zajęła budynek ambasady PRL. Pierwotnie akcję odbicia ambasady miała przeprowadzić specjalna grupa wywodząca się z 6. Pomorskiej Dywizji Powietrzno-Desentowej, lecz ostatecznie zajęła się tym brygada antyterrorystyczna kantonu berneńskiego, która niejako przy okazji przejrzała i przejęła wiele dokumentów rezydentury wywiadu PRL w Bernie.
1988 - W Londynie zmarł Stefan Themerson, pisarz, filozof, kompozytor, fotografik, reżyser, twórca filmów awangardowych.
2001 - W Sarasocie na Florydzie zmarł płk Wojciech Kołaczkowski, as polskiego lotnictwa, w czasie II. wojny światowej dowódca legendarnego Dywizjonu 303.
2009 - W Łodzi zmarł Wojciech Bruszewski, reżyser, operator filmowy, fotograf, prekursor sztuki wideo w Polsce.
2011 - W Warszawie zmarł Janusz Morgenstern, reżyser, scenarzysta, producent filmowy; zrealizował m.in. filmy „Do widzenia, do jutra”, „Jowita”, „Trzeba zabić tę miłość” oraz seriale „Stawka większa niż życie”, „Kolumbowie” i „Polskie drogi”.
2015 – Odbyło się referendum dotyczące wprowadzenia jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu, stosunku do dotychczasowego sposobu finansowania partii politycznych z budżetu państwa oraz interpretacji zasad prawa podatkowego w razie wątpliwości na korzyść podatnika. Z powodu frekwencji nieprzekraczającej 50 proc. (wyniosła zaledwie 7,80 proc.) wynik referendum nie był wiążący.
2016 - W Konstantynowie Łódzkim zmarł Andrzej Szymczak, w latach 1967-1984 bramkarz reprezentacji Polski w piłce ręcznej, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Montrealu (1976).
2021 – W Bielawie zmarł Tomasz Knapik, lektor filmowy, radiowy i telewizyjny oraz wykładowca Politechniki Warszawskiej. Jego głos był jednym z najlepiej rozpoznawalnych w Polsce.
źródło: PAP