Przejdź do treści

Polska 29 września – co wydarzyło się tego dnia

Źródło: TV Republika

Tego dnia w „Kurierze Codziennym” ukazał się 1. odcinek powieści „Lalka” Bolesława Prusa; po raz pierwszy w Polsce wyświetlono film dźwiękowy; do Warszawy wkroczyły pierwsze oddziały niemieckie; rozpoczęło działalność Polskie Radio Wrocław; powołano Centrum Badań Kosmicznych PAN; rozpoczęto budowę Stadionu Narodowego; Konferencja Episkopatu Polski ustaliła procedurę dokonania apostazji. Urodzili się m. in. Józef Wybicki, Michał Sokolnicki, Michał Czajkowski, Władysław Syrokomla, Jan Rzepecki, Michał Waszyński, Stanisław Jankowski, Michał Pawlicki, Lech Wałęsa, Piotr Mroczyk, Elżbieta Dmoch. Zmarli natomiast: Jan z Dukli, Tekla Bądarzewska-Baranowska, Alfons Kotowski, Aleksander Krzyżanowski, Marian Wnuk, Jerzy Wasowski, Zdzisław Kamiński, Andrzej Kurek, Andrzej Gieysztor, Włodzimierz Skoczylas, Michał Pawlicki, Wiesław Michnikowski oraz Mieczysław Gil.

1341 – W Poznaniu odbył się ślub króla Kazimierza III. Wielkiego z Adelajdą Heską. Jednocześnie arcybiskup Janisław koronował Adelajdę na królową. 

1484 - We Lwowie zmarł Jan z Dukli, teolog, kaznodzieja, franciszkanin; patron Polski; kanonizowany przez Jana Pawła II. w 1997 r. 

1609 - Wojska polskie i litewskie rozpoczęły oblężenie Smoleńska. 

1669 - W katedrze na Wawelu odbyła się koronacja Michała Korybuta Wiśniowieckiego na króla Polski. 

1747 - W Będominie koło Kościerzyny urodził się Józef Wybicki, polityk, pisarz, publicysta; konfederat barski, członek Komisji Edukacji Narodowej, uczestnik Powstania Kościuszkowskiego; współtwórca Legionów Polskich we Włoszech; autor „Mazurka Dąbrowskiego”, który stał się polskim hymnem narodowym. 

1760 - W Wierzei w województwie poznańskim urodził się Michał Sokolnicki, generał, inżynier, uczestnik wojny z Rosją w 1792 r., Powstania Kościuszkowskiego oraz wojen napoleońskich. 

1804 - W Halczyńcu w okolicach Berdyczowa urodził się Michał Czajkowski, Sadyk Pasza, pisarz, uczestnik Powstania Listopadowego; po 1831 r. na emigracji we Francji; działacz niepodległościowy związany z Hotelem Lambert; od 1850 r. w armii tureckiej; przeszedł na islam; uczestnik wojny krymskiej (1853-1856); autor „Wernyhory” i „Powieści kozackich”. 

1823 - W Smolhowie na Białorusi urodził się Władysław Syrokomla, poeta, tłumacz. 

1837 - W Krakowie urodził się Michał Bałucki, komediopisarz, prozaik. 

1861 - W Warszawie zmarła Tekla Bądarzewska-Baranowska, pianistka, kompozytorka popularnych miniatur muzycznych. 

1882 - W Krakowie ukazało się pierwsze wydanie dziennika „Nowa Reforma”. 

1887 - W warszawskim „Kurierze Codziennym” ukazał się pierwszy odcinek powieści „LalkaBolesława Prusa

1899 - W Warszawie urodził się Jan Rzepecki, szef Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, komendant Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. 

1904 - W Kowlu urodził się Michał Waszyński, reżyser i scenarzysta filmowy; jeden z najpopularniejszych twórców międzywojennego kina polskiego; autor filmów „Jego ekscelencja subiekt”, „Pieśniarz Warszawy”, „Antek policmajster”, „Bohaterowie Sybiru”, „Znachor”, „Dybuk”, „Włóczęgi”, „Wielka droga”. 

1911 - W Warszawie urodził się Stanisław JankowskiAgaton”, architekt, urbanista, cichociemny, oficer AK, w Powstaniu Warszawskim dowódca plutonu „Agaton”; po wojnie pracownik Biura Odbudowy Stolicy, współautor planu generalnego zagospodarowania przestrzennego Warszawy, m.in. Trasy W-Z i MDM. 

1916 - Austriackie władze wojskowe przyjęły dymisję Józefa Piłsudskiego z Legionów; decyzją władz austriackich Legiony Polskie zostały przekształcone w Polski Korpus Posiłkowy. 

1929 - W kinie „Splendid” w Warszawie po raz pierwszy w Polsce wyświetlono film dźwiękowy. Był to „Śpiewający błazen” – amerykański film z 1928 roku w reżyserii Lloyda Bacona

1932 - W Warszawie urodził się Michał Pawlicki, aktor, reżyser teatralny, pedagog; znany m.in. z filmów „Zaklęte rewiry”, „Nad Niemnem”, a także „Vabank 2, czyli riposta”. 

1933 - Ukazało się rozporządzenie Rady Ministrów powołujące Polską Akademię Literatury. 

1935 - Otwarcie stadionu „Ruchu” Chorzów. 

1938 - Na konferencji w Monachium przywódcy Niemiec, Włoch, Francji i Wielkiej Brytanii podpisali układ upoważniający III. Rzeszę do zajęcia tzw. obszaru Sudetów, należącego do Czechosłowacji. 

1939 - Kampania polska: Do Warszawy wkroczyły pierwsze oddziały niemieckie. 

1939 - Kampania polska: Kapitulacja załogi Twierdzy Modlin. 

1939 – Kampania polska: Grupa Korpusu Ochrony Pogranicza gen. Wilhelma Orlika-Rückemanna zwyciężyła w bitwie z oddziałami Armii Czerwonej pod Szackiem na Wołyniu. 

1941 - W czasie trwającej dwa dni akcji eksterminacyjnej w Babim Jarze Niemcy zamordowali blisko 34 tys. Żydów z Kijowa. 

1943 - W Popowie (powiat Lipno) urodził się Lech Wałęsa, członek Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, współzałożyciel i pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność”; prezydent RP w latach 1990-1995; laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1983 r. 

1943 – II. wojna światowa: Marszałek Pietro Badoglio, na pokładzie brytyjskiego pancernika HMSNelson” u wybrzeży Malty, podpisał akt bezwarunkowej kapitulacji wojsk włoskich. 

1944 – Powstanie Warszawskie: Niemiecka dywizja pancerna i dwa pułki piechoty zaatakowały Żoliborz. 

1944 - Pod Jaktorowem wojska niemieckie rozbiły Grupę Armii Krajowej „Kampinos”; w walkach poległo około 100. żołnierzy AK, wśród nich dowódca mjr Alfons KotowskiOkoń”, około 200. zostało rannych; straty niemieckie: około 200. zabitych i rannych. 

1946 - Rozpoczęło działalność Polskie Radio Wrocław. 

1947 - W Poznaniu urodził się Piotr Mroczyk, dziennikarz, działacz opozycji antykomunistycznej; dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w latach 1989-1994. 

1951 - W więzieniu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Racławickiej w Warszawie zmarł ppłk Aleksander KrzyżanowskiWilk”, dowódca Okręgu Wileńskiego AK; aresztowany przez UB i torturowany w czasie śledztwa; formalnego procesu w jego sprawie nigdy nie przeprowadzono. 

1951 - W Warszawie urodziła się Elżbieta Dmoch, wokalistka zespołu „2 plus 1”. 

1967 - W Warszawie zmarł Marian Wnuk, rzeźbiarz, pedagog, działacz artystyczny. 

1967 - Premiera filmu „Jowita” w reżyserii Janusza Morgensterna

1976 - Ukazał się pierwszy numer „Komunikatu KOR” informujący m.in. o represjach władz komunistycznych wobec uczestników protestów z 25. czerwca 1976 r. 

1976 - Powołano Centrum Badań Kosmicznych PAN. 

1977 - Komitet Obrony Robotników został przekształcony w Komitet Samoobrony Społecznej „KOR”. 

1983 – W Chicago odbyła się premiera III. Symfonii Witolda Lutosławskiego

1984 - Zmarł Jerzy Wasowski, aktor, kompozytor, dziennikarz; wspólnie z Jeremim Przyborą stworzył „Kabaret Starszych Panów”.

1986 - Lech Wałęsa powołał Tymczasową Radę NSZZ „Solidarność”. 

1986 – Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Aleksander Krawczuk został ministrem kultury i sztuki w rządzie Zbigniewa Messnera

1989 - Premiera filmu „Jeniec Europy” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza

1989 - W wypadku samochodowym pod Raciborzem zginęli autorzy popularnonaukowego programu telewizyjnego „SondaZdzisław Kamiński i Andrzej Kurek oraz kierowca i pilot rajdowy Andrzej Gieysztor

1993 - W Łodzi zmarł Włodzimierz Skoczylas, aktor, pedagog, więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego Dachau. 

2000 - W Warszawie zmarł Michał Pawlicki, aktor, reżyser teatralny, pedagog; znany m.in. z filmów „Zaklęte rewiry”, „Nad Niemnem”, a także „Vabank 2, czyli riposta”. 

2000 – Podczas XXVII. Letnich Igrzysk Olimpijskich w Sydney mistrzami olimpijskimi zostali: Kamila Skolimowska w rzucie młotem oraz Robert Korzeniowski w chodzie na 50 km. 

2001 - W Warszawie na placu Bankowym odsłonięto pomnik Juliusza Słowackiego

2008 - W Warszawie rozpoczęto budowę Stadionu Narodowego. 

2008 - Konferencja Episkopatu Polski ustaliła procedurę wobec osób chcących dokonać apostazji. 

2009 - Polski kandydat Włodzimierz Cimoszewicz przegrał rywalizację o stanowisko sekretarza generalnego Rady Europy z Norwegiem Thorbjernem Jaglandem

2010 - W Paryżu zmarł Georges Charpak, fizyk, urodzony w 1924 r. w Dąbrowicy w województwie poleskim, w rodzinie żydowskiej; laureat Nagrody Nobla w 1992 r. 

2017 - W Warszawie zmarł Wiesław Michnikowski, aktor, artysta kabaretowy, wykonawca słynnych przebojów Kabaretu Starszych Panów, m.in. „Wesołe jest życie staruszka”, „Addio pomidory” czy „Jeżeli kochać”, odtwórca pamiętnej roli Jej Ekscelencji w „SeksmisjiJuliusza Machulskiego

2022 – W Krakowie zmarł Mieczysław Gil, opozycjonista, działacz „Solidarności” z krakowskiej Nowej Huty, organizator strajku przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego, drugi przewodniczący Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego. 

Źródło: PAP 

Wiadomości

Dziwna wiadomość dla premiera Holandii w mediach społecznościowych

Ogłoszono alarm powietrzny w całym kraju. Reagowało polskie lotnictwo!

48 godz. w syryjskim miasteczku. Od spalenia choinki do przeprosin

Rosja zaczyna płacić za wojnę. Pierwszy miliard dolarów dla Ukrainy

Sprawca zabójczego rajdu w Magdeburgu zostawił testament

Trump planuje zmienić nazwę najwyższego szczytu Ameryki Północnej

Żyją na ziemi. Badacze: Nie wiemy kim oni są?

Jeden gol, który wywrócił do góry nogami jego życie

Trump jedną wypowiedzią dozbroił Grenlandię. Dania bije się w...

Krwawe zamieszki po decyzji sądu w sprawie wyborów

AI w kościele. Awatar Jezusa spowiadał wiernych

ks. J. Stańczuk: w święta unikajmy rozmów o polityce

Ekstraklasa piłkarska. Ante Simundza trenerem Śląska Wrocław

Wyjątkowy koncert kolęd w Republice!

Karlitzek zostaje w Indykpolu na dwa kolejne sezony

Najnowsze

Dziwna wiadomość dla premiera Holandii w mediach społecznościowych

Sprawca zabójczego rajdu w Magdeburgu zostawił testament

Trump planuje zmienić nazwę najwyższego szczytu Ameryki Północnej

Żyją na ziemi. Badacze: Nie wiemy kim oni są?

Jeden gol, który wywrócił do góry nogami jego życie

Ogłoszono alarm powietrzny w całym kraju. Reagowało polskie lotnictwo!

48 godz. w syryjskim miasteczku. Od spalenia choinki do przeprosin

Rosja zaczyna płacić za wojnę. Pierwszy miliard dolarów dla Ukrainy