Polska 28 sierpnia – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia oddziały polskie pod wodzą Stanisława Żółkiewskiego wkroczyły do Moskwy; w Bydgoszczy otwarto Most Królowej Jadwigi; Adolf Hitler wyznaczył nowy termin ataku na Polskę – 1. września; władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na niespełna 18-letniej Danucie Siedzikównie; w kopalni „Makoszowy” w pożarze zginęło 72. górników; w Gdańsku odkryto masowy grób 38. obrońców Poczty Gdańskiej, rozpoczęto wydawanie paszportów biometrycznych. Urodzili się m. in. Tadeusz Czacki, Wacław Kostek-Biernacki, Artur Młodnicki, Józef Kowalczyk, Michał Komar, Waldemar Legień, Agata Wróbel. Zmarli natomiast: Sebastian Fabian Klonowic, Maciej Łubieński, Danuta Siedzikówna, Feliks Selmanowicz, Rafał Lemkin, Jerzy Hryniewiecki, Gerard Wilk, Bogdan Baer oraz Stefan Arczyński.
1602 - W Lublinie zmarł Sebastian Fabian Klonowic, poeta.
1610 – II. wojna polsko-rosyjska: Po zwycięstwie nad armią rosyjską w bitwie pod Kłuszynem oddziały polskie pod wodzą hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego wkroczyły do Moskwy, gdzie przebywały na Kremlu do roku 1612.
1645 – W Toruniu rozpoczął się wspólny zjazd katolików, luteran i kalwinistów pod nazwą „Colloquium charitativum” (łac. braterska rozmowa).
1652 - W Łowiczu zmarł Maciej Łubieński, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (1641-1652).
1672 - Wojska tureckie po trwającym dziesięć dni oblężeniu zajęły twierdzę w Kamieńcu Podolskim.
1765 - W Porycku na Wołyniu urodził się Tadeusz Czacki, uczony, współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, założyciel Liceum Krzemienieckiego.
1882 – W Krakowie rozpoczęto budowę linii tramwajowej.
1884 - W Lublinie urodził się Wacław Kostek-Biernacki, żołnierz Legionów Polskich, członek POW, pułkownik WP; od 1930 r. komendant twierdzy brzeskiej; wojewoda nowogródzki (1931) i poleski (1932-1934); organizator obozu w Berezie Kartuskiej; w 1939 r. internowany w Rumunii; więziony przez władze komunistyczne od 1945 r., skazany na karę śmierci (1953), zamienioną na 10 lat więzienia.
1911 - We Lwowie urodził się Artur Młodnicki, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Jak być kochaną”, „Popiół i diament” oraz w serialu „Stawka większa niż życie”.
1913 - W Bydgoszczy otwarto Most Królowej Jadwigi.
1926 - Marszałek Józef Piłsudski mianowany został Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych.
1927 - W Spale odbyły się pierwsze ogólnopolskie dożynki z udziałem prezydenta RP Ignacego Mościckiego.
1931 – Powołano Naczelny Komitet do Spraw Bezrobocia.
1932 - W Berlinie Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura na samolocie RWD-6 zwyciężyli w największej międzywojennej imprezie lotnictwa sportowego - Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych (Challenge International des Avions de Tourisme).
1938 - W Jadownikach Mokrych koło Tarnowa urodził się arcybiskup Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce w latach 1989-2010; od 2010 do 2014 r. metropolita gnieźnieński i prymas Polski.
1938 - W Stoczni Gdyńskiej położono stępkę pod drobnicowiec SS „Olza” - pierwszy statek pełnomorski zbudowany w polskiej stoczni po odzyskaniu niepodległości.
1939 - Adolf Hitler wyznaczył nowy termin ataku na Polskę – 1. września; według wcześniejszych ustaleń atak nastąpić miał 26. sierpnia rano, jednak 25. sierpnia Hitler, m.in. na wieść o podpisaniu polsko-brytyjskiego traktatu o wzajemnej pomocy, wstrzymał decyzję o rozpoczęciu działań wojennych.
1939 - Niemieccy dywersanci dokonali zamachu bombowego na dworcu kolejowym w Tarnowie; w jego wyniku 14 osób zginęło, a 38. zostało rannych.
1944 - Powstanie Warszawskie: Niemcy zajęli gmach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych.
1946 - W Gdańsku władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na niespełna 18-letniej Danucie Siedzikównie, pseudonim „Inka”, sanitariuszce 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej oraz na ppor. Feliksie Selmanowiczu, ps. „Zagończyk”, dowódcy plutonu 5. Wileńskiej Brygady AK.
1946 - W Warszawie urodził się Michał Komar, krytyk literacki, pisarz, wydawca.
1948 – We Wrocławiu zakończył się Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju (25-28 sierpnia).
1958 - W zabrzańskiej kopalni „Makoszowy” w pożarze, który wybuchł 300 metrów pod ziemią, zginęło 72. górników, a 87. ciężko zatruło się czadem.
1959 - W Nowym Jorku zmarł Rafał Lemkin, polski prawnik pochodzenia żydowskiego; twórca pojęcia „ludobójstwo”; jego prace z zakresu prawa karnego i międzynarodowego stały się m.in. podstawą aktu oskarżenia przeciwko nazistom w procesie norymberskim; opracował Konwencję w sprawie Zapobiegania i Karania Zbrodni Ludobójstwa, przyjętą w 1948 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.
1963 - W Bytomiu urodził się Waldemar Legień, judoka, mistrz olimpijski z Seulu (1988) i Barcelony (1992); wielokrotny medalista mistrzostw świata i Europy.
1969 – Z inicjatywy aktywu społecznego Fromborka i Sztabu „Operacji 1001–Frombork” zostaje powołane do życia Towarzystwo Miłośników Fromborka.
1980 - Lech Wałęsa wygłosił przy bramie Stoczni Gdańskiej przemówienie, w którym apelował do załóg w zakładach całej Polski o zgłaszanie akcesu do Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, ale bez przerywania pracy.
1980 - Początek strajku w kopalni „Manifest Lipcowy” w Jastrzębiu.
1981 - W Żywcu urodziła się Agata Wróbel, sztangistka, wicemistrzyni olimpijska z Sydney (2000), zdobywczyni brązowego medalu na igrzyskach olimpijskich w Atenach (2004), wielokrotna medalistka mistrzostw świata i Europy.
1987 - Premiera filmu „Życie wewnętrzne” w reżyserii Marka Koterskiego.
1988 - Biuro Polityczne KC PZPR podjęło decyzję, że wydane przez Lecha Wałęsę „Oświadczenie w sprawie dialogu” może być uznane jako wstęp do podjęcia rozmów.
1989 - W Warszawie zmarł Jerzy Hryniewiecki, architekt, urbanista, jeden z projektantów Stadionu Dziesięciolecia w Warszawie.
1991 - W Gdańsku odkryto masowy grób 38. obrońców Poczty Gdańskiej zamordowanych w 1939 r. przez Niemców.
1995 - W Paryżu zmarł Gerard Wilk, tancerz, choreograf, pedagog.
2002 - W Warszawie zmarł Bogdan Baer, aktor, reżyser teatralny.
2004 - Na Kremlu wysłannik papieża Jana Pawła II. Kard. Walter Kasper przekazał patriarsze Moskwy i Wszechrusi Aleksemu II. ikonę Matki Bożej Kazańskiej.
2006 – MSWiA rozpoczęło wydawanie paszportów biometrycznych.
2015 – Poziom Wisły w Warszawie spadł do rekordowo niskiego poziomu 41 cm.
2016 – Podczas 7. Memoriału Kamili Skolimowskiej na Stadionie Narodowym w Warszawie Anita Włodarczyk poprawiła wynikiem 82,98 m własny rekord świata w rzucie młotem.
2022 – We Wrocławiu w wieku 106. lat zmarł Stefan Arczyński, fotograf urodzony w rodzinie Polaków w Niemczech, w 1938 r. wcielony przymusowo do armii niemieckiej. Wykonywał fotografie na froncie wschodnim, między innymi pod Stalingradem. W 1943 r. trafił do niewoli sowieckiej. Po uwolnieniu założył zakład fotograficzny we włączonym do Polski Wrocławiu. Był autorem licznych zdjęć tego miasta.
źródło: PAP