Polska 22 sierpnia – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia Mieczysław Kotlarczyk założył konspiracyjny Teatr Rapsodyczny; więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie wykonano wyrok śmierci na Josefie Buehlerze, niemieckim nazistowskim zbrodniarzu; rozmowy szczecińskiego i gdańskiego MKS z komisją rządową; w konkursie rzutu młotem na Mistrzostwach Świata zwyciężyła Anita Włodarczyk, ustanawiając rekord świata. Urodzili się m. in. Henryk Łowmiański, Edward Szczepanik, Jerzy Wojciech Borejsza, Longin Pastusiak, Andrzej Zakrzewski, Kazimierz Wóycicki, Cezary Żak. Zmarli natomiast: Maciej Drzewicki, Jan Kochanowski, Eugeniusz Kwiatkowski, Jan Henryk Rosen, Jacek Chmielnik oraz Józefa Hennelowa.
1157 - Wojna polsko-niemiecka: cesarz Fryderyk I. Barbarossa przekroczył Odrę i wkroczył na ziemie polskie na czele silnej armii wspomaganej przez posiłki z Czech i Moraw. Powodem wyprawy była interwencja na rzecz wygnanego księcia senioralnego Władysława II. Wygnańca.
1531 - Zwycięstwo wojsk polskich nad armią mołdawską w bitwie pod Obertynem.
1535 - W Łowiczu zmarł Maciej Drzewicki, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski.
1584 - W Lublinie w czasie sesji Sejmu zmarł Jan Kochanowski, poeta, dramaturg, tłumacz, najwybitniejszy twórca polskiego renesansu; autor „Odprawy posłów greckich”, „Pieśni”, „Trenów” i „Fraszek”.
1587 - Obóz prohabsburski, nieuznający wyboru Zygmunta Wazy na króla Polski, dokonanego trzy dni wcześniej w Warszawie, ogłosił królem arcyksięcia Maksymiliana.
1649 - Powstanie Chmielnickiego: Armia kozacko-tatarska przerwała oblężenie Zbaraża; w wyniku ugody twierdzę opuściły broniące jej przez 56 dni wojska polskie.
1864 - W Genewie podpisano konwencję o „polepszeniu losu rannych w armiach czynnych”; na jej mocy symbol Czerwonego Krzyża został prawnie uznany za znak ochronny wojskowej służby zdrowia.
1898 - W Daugadzie koło Wiłkomierza urodził się Henryk Łowmiański, historyk, znawca epoki średniowiecza, badacz początków polskiej państwowości.
1915 - W Suwałkach urodził się Edward Szczepanik, ekonomista, więzień sowieckich łagrów, oficer 2. Korpusu Polskiego; ostatni premier RP na uchodźstwie w Londynie (1986-1990).
1935 - W Warszawie urodził się Jerzy Wojciech Borejsza, historyk, publicysta; badacz XIX i XX wieku.
1935 - W Łodzi urodził się Longin Pastusiak, polityk, historyk, politolog, amerykanista; działacz PZPR, SdRP i SLD; poseł na Sejm (1991-2010); w latach 2001-2005 marszałek Senatu.
1941 - W Krakowie Mieczysław Kotlarczyk założył konspiracyjny Teatr Rapsodyczny.
1941 - W Warszawie urodził się Andrzej Zakrzewski, historyk, polityk, minister kultury i dziedzictwa narodowego (1999-2000).
1942 - W mieście Rożyszcze na Wołyniu SD z Łucka, przy udziale niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji, rozstrzelało w pobliskiej kopalni piasku około 3 tys. żydowskich mieszkańców miejscowego getta. Kilkuset Żydów zdołało zbiec wywołując pożar getta. Około 400. z nich ukraińscy policjanci wyłapali i rozstrzelali na cmentarzu.
1947 - Ukazało się pierwsze wydanie dziennika „Głos Szczeciński”.
1948 - W więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie wykonano wyrok śmierci na Josefie Buehlerze, niemieckim nazistowskim zbrodniarzu, sekretarzu stanu rządu Generalnego Gubernatorstwa, zastępcy Hansa Franka.
1949 - W Warszawie urodził się Kazimierz Wóycicki, działacz opozycji demokratycznej, redaktor „Więzi” i niezależnego „Głosu”; członek Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie; od 1980 r. doradca NSZZ „Solidarność”; internowany w stanie wojennym; sekretarz Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „S” (1988-90); redaktor naczelny „Życia Warszawy” (1990-93); redaktor naczelny działu krajowego „Wiadomości” TVP 1; dyrektor Instytutu Polskiego w Düsseldorfie (1996-99) i Instytutu Polskiego w Lipsku (2000-04); w latach 2004-08 dyrektor szczecińskiego oddziału IPN; autor wielu publikacji dotyczących relacji polsko-niemieckich.
1953 - W Warszawie urodził się Konstanty Gebert, ps. „Dawid Warszawski”, pisarz, tłumacz, publicysta „Gazety Wyborczej”, założyciel i redaktor naczelny miesięcznika o tematyce żydowskiej „Midrasz” (1997-2000); współpracownik Komitetu Obrony Robotników, a następnie Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”; redaktor podziemnego pisma "”KOS” (1982-1989).
1961 - W Brzegu Dolnym urodził się Cezary Żak, aktor, znany m.in. z seriali „Ranczo”, „Miodowe lata”, „Ludzie Chudego” i „Tajemnica twierdzy szyfrów”.
1974 - W Krakowie zmarł Eugeniusz Kwiatkowski, żołnierz Legionów Polskich, w okresie międzywojennym minister przemysłu i handlu, wicepremier oraz minister skarbu; przyczynił się m.in. do realizacji budowy portu w Gdyni, fabryki związków azotowych w Mościcach oraz Centralnego Okręgu Przemysłowego.
1977 - Szach Iranu Mohammad Reza Pahlawi rozpoczął kilkudniową wizytę w Polsce.
1980 - Rozmowy szczecińskiego Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Komisją Rządową.
1980 - W Gdańsku doszło do spotkania delegacji Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z wicepremierem Mieczysławem Jagielskim.
1982 - W Arlington koło Waszyngtonu zmarł Jan Henryk Rosen, malarz.
1988 – Początek strajków w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, Hucie Stalowa Wola i Zakładach im. Cegielskiego w Poznaniu. W wystąpieniu telewizyjnym minister spraw wewnętrznych gen. Czesław Kiszczak zagroził, że w przypadku kontynuacji strajków wprowadzona zostanie godzina milicyjna oraz inne nadzwyczajne środki.
1997 - Premiera komedii sensacyjnej „Sztos” w reżyseria Olafa Lubaszenki.
1999 – W Sopocie odbył się jedyny polski koncert Whitney Houston.
2003 - Premiera komedii filmowej „Ciało” w reżyserii Tomasza Koneckiego i Andrzeja Saramonowicza.
2007 - W Suchawie niedaleko Włodawy zmarł Jacek Chmielnik, aktor, reżyser teatralny; znany m.in. z filmów Juliusza Machulskiego „Vabank” i „Kingsajz”.
2009 - W finale konkursu rzutu młotem na berlińskich Mistrzostwach Świata w Lekkoatletyce zwyciężyła Anita Włodarczyk, ustanawiając rekord świata (77,96 m).
2015 – W Ziębicach w województwie dolnośląskim padła druga co do wielkości wygrana w Lotto (35 234 116,20 zł).
2020 – W Krakowie, w wieku 95. lat, zmarła Józefa Hennelowa, wieloletnia publicystka, felietonistka i do 2008 roku zastępczyni redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego”, posłanka na Sejm (1989-93), działaczka opozycji antykomunistycznej; była posłanka na Sejm.
źródło: PAP