Polska 17 sierpnia – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia Karol Wojtyła został wikariuszem w krakowskim kościele św. Floriana; komunistyczne władze aresztowały 116 osób związanych ze zrzeszeniem „WiN”; Andrzej Stalmach w czasie zawodów jako pierwszy Polak przekroczył granicę 8. m w skoku w dal; Lech Wałęsa wspólnie z liderami ZSL i SD przekazał prezydentowi Wojciechowi Jaruzelskiemu informację o kandydaturze Tadeusza Mazowieckiego na premiera; w wypadku samochodowym zginęli Władysław Komar i Tadeusz Ślusarski. Urodzili się m. in. Jeremi Wiśniowiecki, Jan Sobieski, Artur Śliwiński, Stefan Bryła, Józef Wittlin, Zygmunt Mycielski, Zofia Romaszewska, Eugeniusz Priwieziencew, Małgorzata Potocka, Andrzej Jakimowski, Natasza Urbańska. Zmarli natomiast: Michał Grabowski, Bolesław Zajączkowski, Andrzej Mielęcki, Wojciech Korfanty, Franciszek Brodniewicz, Władysław Czapliński, Witold Urbanowicz, Władysław Komar, Tadeusz Ślusarski, Edward Dziewoński oraz Maksymilian Sznepf.
995 - Rozpoczęła się wyprawa zbrojna cesarza Ottona III. i księcia Bolesława Chrobrego przeciwko Wieletom.
1431 - Krzyżacy wypowiedzieli Polsce wojnę i najechali trzema grupami ziemię dobrzyńską, Kujawy i Krajnę.
1455 - Wojna trzynastoletnia: Olsztyn skapitulował przed najemnikami krzyżackimi.
1612 - W Łubniach na Ukrainie urodził się książę Jeremi Wiśniowiecki, wojewoda ruski, dowódca wojsk koronnych, dążący do krwawego stłumienia powstania Chmielnickiego; jego postać uwiecznił w powieści „Ogniem i mieczem” Henryk Sienkiewicz.
1629 - W Olesku urodził się przyszły król Polski Jan III. Sobieski.
1649 - Powstanie Chmielnickiego: Podpisano ugodę zborowską pomiędzy Rzeczpospolitą i Kozakami, nadającą Kozakom wiele przywilejów; m.in. do 40 tys. podniesiony został rejestr kozacki, a Bohdan Chmielnicki otrzymał tytuł hetmana wojska zaporoskiego.
1768 - Konfederacja barska: Wojska rosyjskie zdobyły Kraków.
1786 - W Poczdamie zmarł Fryderyk II. Wielki, król pruski, inicjator I rozbioru Rzeczypospolitej.
1812 - Kampania 1812: Początek bitwy pod Połockiem.
1812 - Kampania 1812: w bitwie pod Smoleńskiem zginął gen. Michał Grabowski, syn Stanisława Augusta Poniatowskiego.
1831 – Powstanie listopadowe: powstał rząd Jana Stefana Krukowieckiego.
1877 - Uruchomiono zbudowaną przez Leopolda Kronenberga Kolej Nadwiślańską.
1877 - W Ruszkach koło Kutna urodził się Artur Śliwiński, historyk, pisarz, publicysta; członek PPS-Frakcji Rewolucyjnej; przewodniczący Centralnego Komitetu Narodowego w Warszawie (1915-1916), bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; premier RP (1922), senator (1935-1938); dyrektor Polskiego Banku Komunalnego (1932-1939).
1879 - W Warszawie urodził się Samuel Goldwyn, amerykański producent filmowy, współzałożyciel wytwórni „Metro-Goldwyn-Mayer”.
1886 - W Krakowie urodził się Stefan Bryła, inżynier, pionier spawalnictwa w budownictwie; autor m.in. konstrukcji pierwszego na świecie mostu drogowego spawanego na rzece Słudwi koło Łowicza oraz wieżowca Prudential w Warszawie.
1896 - W Dmytrowie na Podolu urodził się Józef Wittlin, poeta, prozaik, eseista i tłumacz.
1907 - W Przeworsku urodził się Zygmunt Mycielski, kompozytor, krytyk muzyczny.
1919 - Podczas trwającego przedstawienia do Domu Polskiego w Bydgoszczy wtargnęło około 100. żołnierzy Grenzschutzu uzbrojonych w granaty ręczne, którzy zdemolowali lokal, zniszczyli sprzęt i urządzenia oraz zabili i zranili kilkadziesiąt osób.
1920 - Wojna polsko-bolszewicka: Pod Zadwórzem niedaleko Lwowa ochotniczy batalion dowodzony przez kpt. Bolesława Zajączkowskiego stoczył heroiczną walkę z przeważającymi siłami 1. Armii Konnej Siemiona Budionnego. Spośród 330. polskich żołnierzy poległo 318, a nieliczni dostali się do niewoli. Dowódca batalionu Bolesław Zajączkowski, nazywany „polskim Leonidasem”, popełnił wraz z kilkoma żołnierzami samobójstwo.
1920 - Plebiscyt na Górnym Śląsku: Po fałszywej informacji w prasie niemieckiej o zdobyciu Warszawy przez Armię Czerwoną, niemieckie bojówki komunistyczne zaatakowały siedzibę powiatowego inspektora Międzysojuszniczej Komisji, płk Blancharda w Katowicach. Żołnierze francuscy zmuszeni byli użyć broni, zabijając 10 atakujących. W odwecie doszło do zlinczowania znanego polskiego lekarza Andrzeja Mielęckiego (założyciel polskich towarzystw i organizacji na Śląsku; członek Polskiej Komisji Plebiscytowej) i zdemolowania siedziby polskiego komitetu plebiscytowego, w trakcie którego pobito dr Henryka Jarczyka.
1932 – Otwarto -port lotniczy Wilno-Porubanek.
1939 - W Katowicach zmarł Wojciech Korfanty, dyktator III. powstania śląskiego, poseł, jeden z przywódców Chrześcijańskiej Demokracji; wicepremier rządu RP (1923), więzień brzeski, współtwórca antysanacyjnego Frontu Morges.
1940 - Niemcy zniszczyli pomnik Adama Mickiewicza w Krakowie.
1940 - W Warszawie urodziła się Zofia Romaszewska, fizyk, działaczka opozycji antykomunistycznej, kierownik Biura Interwencyjnego Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”; w stanie wojennym organizowała podziemne Radio „Solidarność”.
1943 - Alianckie lotnictwo zbombardowało niemiecki poligon rakietowy w Peenemünde na wyspie Uznam.
1944 - W Warszawie zmarł Franciszek Brodniewicz, aktor, gwiazdor polskiego kina międzywojennego; wystąpił m.in. w filmach „Śluby ułańskie”, „Pan Twardowski”, „Ułan Księcia Józefa”, „Trędowata”, „Wrzos”, „Doktor Murek”, „Ordynat Michorowski”.
1946 - W Gdańsku urodził się Eugeniusz Priwieziencew, aktor, reżyser, dramaturg; wystąpił w filmach „Barwy ochronne”, „Imperatyw”, „Miś”, „Piraci”, „Pociąg do Hollywood”, „Kolejność uczuć” oraz w serialu „Złotopolscy”.
1949 - Karol Wojtyła został wikariuszem w krakowskim kościele św. Floriana.
1953 - Komunistyczne władze bezpieczeństwa aresztowały 116 osób związanych ze Zrzeszeniem „Wolność i Niezawisłość”.
1953 - W Łodzi urodziła się Małgorzata Potocka, aktorka, reżyserka, producentka filmowa; wystąpiła m.in. w filmach „Hubal”, „Niespotykanie spokojny człowiek”, a także w serialu „Matki, żony i kochanki”.
1963 - W Warszawie urodził się Andrzej Jakimowski, reżyser, autor filmów „Zmruż oczy”, „Sztuczki” i „Imagine”.
1967 - Dana Lerska z utworem „Po prostu jestem” wygrała międzynarodowy konkurs piosenki podczas VII. Konkursu Sopot Festival.
1968 - Andrzej Stalmach podczas zawodów w Chorzowie jako pierwszy Polak przekroczył granicę 8. metrów w skoku w dal (8,11 m).
1977 - W Warszawie urodziła się Natasza Urbańska, piosenkarka, tancerka, aktorka, związana z warszawskim Teatrem Buffo; wystąpiła m.in. w filmie „1920 Bitwa Warszawska” w reżyserii Jerzego Hoffmana.
1979 - Wizytę w Polsce rozpoczął kanclerz RFN Helmut Schmidt.
1980 - W Stoczni Gdańskiej odprawiono niedzielną mszę, po której przed bramą stoczni, gdzie w grudniu 1970 r. strzelano do robotników, postawiono krzyż.
1981 - We Wrocławiu zmarł prof. Władysław Czapliński, historyk, badacz dziejów Polski i państw skandynawskich w epoce nowożytnej.
1988 - Rozpoczął się strajk w Porcie Szczecińskim, następnego dnia powstał tam Międzyzakładowy Komitet Strajkowy.
1989 - Lech Wałęsa wspólnie z liderami Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego przekazał prezydentowi Wojciechowi Jaruzelskiemu informację o zawiązaniu koalicji „Solidarności” z ZSL i SD, zgłaszając jednocześnie kandydaturę Tadeusza Mazowieckiego na stanowisko premiera.
1989 - Sejm powołał Komisję Nadzwyczajną do Zbadania Działalności MSW pod przewodnictwem posła Jana Rokity. Jej głównym celem było ustalenie okoliczności zbrodni popełnianych przez funkcjonariuszy MSW w czasie stanu wojennego.
1991 - Rafał Pietrak, fizyk z Uniwersytetu Warszawskiego, uruchomił pierwsze w Polsce stabilne łącze internetowe - w oparciu o protokół TCP/IP - łącząc się z Janem Sorensenem z Uniwersytetu w Kopenhadze; moment ten jest uważany za symboliczną datę narodzin polskiego internetu.
1996 - W Nowym Jorku zmarł Witold Urbanowicz, as polskiego lotnictwa; w czasie II. wojny światowej dowódca Dywizjonu 303.
1998 - W wypadku samochodowym zginęli: Władysław Komar, mistrz olimpijski w pchnięciu kulą z Monachium (1972), i Tadeusz Ślusarski, mistrz olimpijski w skoku o tyczce z Montrealu (1976) oraz wicemistrz z igrzysk olimpijskich w Moskwie (1980).
2002 - Papież Jan Paweł II. konsekrował sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łagiewnikach.
2002 - W Warszawie zmarł Edward Dziewoński, aktor, reżyser, założyciel literacko-satyrycznego kabaretu „Dudek”; jego najsłynniejszą rolą filmową był Dzidziuś w „Eroice” Andrzeja Munka.
2003 – W Warszawie zmarł płk Maksymilian Sznepf, działacz komunistyczny, oficer Armii Czerwonej i Ludowego Wojska Polskiego biorący udział w zbrodniczej operacji nazywanej obławą augustowską.
2008 – Podczas XXIX. Letnich Igrzysk Olimpijskich w Pekinie wioślarska czwórka podwójna bez sternika - w składzie: Konrad Wasielewski, Marek Kolbowicz, Michał Jeliński i Adam Korol - zdobyła drugi na igrzyskach złoty medal dla Polski.
2015 - W wyniku suszy stan wody Wisły w Warszawie spadł do najniższej od końca XVIII. wieku wysokości 51 cm.
źródło: PAP