Przejdź do treści
Polska 14 września – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia okręt podwodny „Wilk” opuścił Bałtyk, kierując się do Wielkiej Brytanii; do walki w obronie Warszawy wyruszył pierwszy batalion ochotniczy; rozpoczął się proces biskupa Czesława Kaczmarka oraz kilku innych księży; Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z RFN; premiera filmu „Quo vadis” Jerzego Kawalerowicza. Urodzili się m. in. Tadeusz Zieliński, Zofia Stankiewicz, Wiktor Zin, Jerzy Bereś, Jerzy Zelnik, Jerzy Popiełuszko, Małgorzata Hajewska-Krzysztofik. Zmarli natomiast: Stanisław Kostka Potocki, Irena Schirtładze, Zenon Kosidowski, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Ryszard Pietruski, Jerzy Giedroyć oraz Jan Kucz.

1309 - Wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego Siegfried von Feuchtwangen przeniósł do Malborka stolicę państwa zakonnego. 

1745 - W Wiedniu zmarł Martino Altomonte, włoski malarz, działający m.in. na dworze króla Jana III. Sobieskiego; autor obrazów „Bitwa pod Wiedniem” oraz „Bitwa pod Parkanami”. 

1763 – Na Śląsku władze pruskie wprowadziły ustawy germanizacyjne. 

1769 - Kilkadziesiąt osób zostało zabitych lub ciężko zranionych podczas uroczystości odpustowych w Wielkim Tarpnie (dziś osiedle Grudziądza) w wyniku napaści huzarów pruskich, którzy przybyli z Prabut w celu werbowania ochotników do wojska. 

1788 - W Warszawie z inicjatywy króla Stanisława Augusta odsłonięto pomnik Jana III. Sobieskiego

1812 - Napoleon Bonaparte wraz Wielką Armią wkroczył do Moskwy. Pierwszym oddziałem napoleońskim, który wszedł do miasta, był 10. pułk polskich huzarów płk. Jana Umińskiego

1821 - W Wilanowie zmarł Stanisław Kostka Potocki, polityk, pisarz, publicysta, kolekcjoner i mecenas sztuki. 

1859 - W Skrzypczyńcach koło Humania urodził się Tadeusz Zieliński, filolog klasyczny, historyk kultury, profesor uniwersytetu w Petersburgu (1887-1920), a następnie Uniwersytetu Warszawskiego (1921-1935), autor m.in. „Religii świata antycznego”. 

1862 - Urodziła się Zofia Stankiewicz, graficzka, malarka, ilustratorka. 

1925 - W Hrubieszowie urodził się Wiktor Zin, architekt, wieloletni wykładowca Politechniki Krakowskiej, rysownik, autor popularnego cyklu telewizyjnego „Piórkiem i węglem”; w latach 1977-81 r. generalny konserwator zabytków. 

1929 - Powstanie koalicji opozycyjnych partii centrowych i lewicowych - tzw. Centrolewu. 

1930 - W Nowym Sączu urodził się Jerzy Bereś, rzeźbiarz, performer, uczeń Xawerego Dunikowskiego

1934 - W Krakowie urodził się Andrzej Kozak, aktor. 

1939 - Kampania polska: Natarcie Armii „Poznań” i „Pomorze” na Łowicz i Skierniewice zakończone przejściem do obrony na linii Bzury. 

1939 - Kampania polska: Wojska niemieckie zamknęły pierścień okrążenia wokół stolicy; Niemcy zajęli Przemyśl i Gdynię. 

1939 - Kampania polska: Okręt podwodny „Wilk” opuścił Bałtyk, kierując się do Wielkiej Brytanii. 

1939 - Kampania polska: Do walki w obronie Warszawy wyruszył pierwszy batalion ochotniczy. 

1944 – Powstanie Warszawskie: Oddziały niemieckie natarły na Górny Czerniaków. 

1944 – Powstanie Warszawskie: Poległa Irena SchirtładzeIrka”, gruzinka, sanitariuszka batalionu „Parasol”, ochotniczka; miała 16 lat. Jej ojciec był gruzińskim oficerem, szkolił polskich pilotów. Wziął udział w wojnie obronnej 1939 r.; wzięty do niewoli został zamordowany w Katyniu. 

1944 - Wojska sowieckie wspólnie z 1. Armią Wojska Polskiego zajęły prawobrzeżną część Warszawy. 

1944 – 1. Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka zdobyła Gandawę. 

1945 - W Krakowie urodził się Jerzy Zelnik, aktor filmowy i teatralny, odtwórca roli Ramzesa XIII. w „FaraonieJerzego Kawalerowicza, znany również z serialu „Królowa Bona”, a także filmów „Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny” i „Dzieje grzechu”. 

1947 - W Okopach na Podlasiu urodził się ks. Jerzy Popiełuszko, duszpasterz ludzi pracy, kapelan „Solidarności”; zamordowany w 1984 r. przez funkcjonariuszy IV. Departamentu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych; beatyfikowany w 2010 r. 

1949 - W Londynie ogłoszono dekret o utworzeniu na emigracji Skarbu Narodowego, który miał finansować działalność polskich władz na uchodźstwie. 

1953 - Przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie rozpoczął się proces biskupa Czesława Kaczmarka oraz kilku innych księży i świeckich pracowników kurii. Oskarżonym władze komunistyczne zarzucały działalność w zbrojnym podziemiu; bp Kaczmarek skazany został na 12 lat więzienia. 

1964 - Premiera filmu „Prawo i pięść” w reżyserii Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego

1965 - W Sosnowcu urodziła się Małgorzata Hajewska-Krzysztofik, aktorka Narodowego Starego Teatru; wystąpiła w filmach „Wrony”, „Szczęśliwy człowiek”, „33 sceny z życia” i „Body/Ciało”. 

1967 - W Warszawie zmarł Emil Chaberski, aktor, reżyser teatralny i filmowy. 

1972 - Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Republiką Federalną Niemiec. 

1978 - W Warszawie zmarł Zenon Kosidowski, pisarz, autor książek o religiach i kulturach starożytnych. 

1981 - Jan Paweł II. ogłosił encyklikę „Laborem exercens” poświęconą ludzkiej pracy. 

1991 - W Warszawie zmarł Mieczysław Czechowicz, aktor znany m.in. z występów w Kabarecie Starszych Panów, komediowych ról w filmach „Poszukiwana, poszukiwany”, „Nie ma róży bez ognia”, a także serialu „Janosik”; swojego głosu użyczył serialowej postaci Misia Uszatka. W czasie wojny harcerz i łącznik AK. W 1945 aresztowany i torturowany przez UB. 

1995 - We Wrocławiu zmarł Bogusz Bilewski, aktor, znany z ról w filmach „Westerplatte”, „Pan Wołodyjowski”, „Potop”, „Aria dla atlety” i serialu „Janosik”. 

1996 - W Warszawie zmarł Ryszard Pietruski, aktor, dyrektor Operetki Warszawskiej (1978-1988); znany m.in. z seriali „Czarne chmury” i „Czterdziestolatek”, a także filmów „Prawo i pięść”, „Rejs” czy „Wakacje z duchami”. 

2000 - W Maisons-Laffitte pod Paryżem zmarł Jerzy Giedroyć, polityk, publicysta, twórca i redaktor paryskiej „Kultury”. 

2001 - Premiera filmu „Quo vadis” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza

2005 – W wyniku zarzutów stawianych w tzw. aferze Orlenu Włodzimierz Cimoszewicz wycofał się ze startu w wyborach prezydenckich. 

2021 – W Warszawie zmarł Jan Kucz, rzeźbiarz, twórca m.in. pomników kardynała Stefana Wyszyńskiego w Częstochowie, Jana Kochanowskiego w Radomiu, Cyryla Ratajskiego w Poznaniu i Fryderyka Chopina w parku Południowym we Wrocławiu. Wieloletni wykładowca Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. 

źródło: PAP 

Wiadomości

Bagiński: Tusk osobiście był bardzo zaangażowany w promowanie Sutryka | Republika Dzień

Francja i Polska przeciwko UE: blokada umowy z Mercosur jako cios dla europejskiego rolnictwa

Nisztor: ws. Collegium Humanum chodzi o masowy proceder kupowania dyplomów - to sprawa ponadpolityczna

Puchar Europy: Anwil awansował do drugiego etapu

Express Republiki | 14.11.2024 | Republika

TYLKO U NAS

Bliska współpracownica Tuska blokuje "Republikę" w KPRM, jej partner jest wydawcą w TVN24

Posłanka Żukowska zaniepokojona zatrzymaniem Sutryka

Izrael przygotowuje rozejm w Libanie jako "prezent" dla Trumpa

Młody sportowiec nie żyje. Pojechał spełniać marzenia

Kolejne zatrzymanie przez CBA ws. Collegium Humanum

#BitwaPolityczna | Koalicja 13 grudnia podszywa się pod PiS

Legendarna narciarka wznawia karierę. Ma 40 lat

Kaczyński mocno o Tusku, Hołowni i Orlenie

Czekał w lesie na śmierć. Wtedy nadleciał dron

Dobre występy siatkarzy w Lidze Mistrzów

Najnowsze

Bagiński: Tusk osobiście był bardzo zaangażowany w promowanie Sutryka | Republika Dzień

Express Republiki | 14.11.2024 | Republika

Bliska współpracownica Tuska blokuje "Republikę" w KPRM, jej partner jest wydawcą w TVN24

TYLKO U NAS

Posłanka Żukowska zaniepokojona zatrzymaniem Sutryka

Izrael przygotowuje rozejm w Libanie jako "prezent" dla Trumpa

Francja i Polska przeciwko UE: blokada umowy z Mercosur jako cios dla europejskiego rolnictwa

Nisztor: ws. Collegium Humanum chodzi o masowy proceder kupowania dyplomów - to sprawa ponadpolityczna

Puchar Europy: Anwil awansował do drugiego etapu