Przejdź do treści
Polska 13 sierpnia – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia do budowanego portu w Gdyni zawinął pierwszy statek oceaniczny; żaglowiec „Lwów” jako pierwsza polska jednostka przepłynął równik; zapadły wyroki dożywocia w tzw. procesie generałów; demonstracje uliczne i starcia z milicją w Gdańsku, Nowej Hucie, Warszawie i Wrocławiu; prezydent Lech Kaczyński odwołał ministrów należących do LPR i Samoobrony RP. Urodzili się m. in. Lucjan Siemieński, Józef Haller, Stefan Melak, Tadeusz Mytnik, Krzysztof Kolberger, Marian Woronin, Janusz Kurtyka. Zmarli natomiast: Maria Bartnik, Antoni Kocjan, Wilhelm Hosenfeld, Ryszard Ordyński, Antoni Baraniak, Antoni Ważyk, Mieczysław Cybulski, Andrzej Stockinger, Zdzisława Bytnarowa, Maria Kruger oraz Henryk Hoser.

1698 - Król Polski i elektor saski August II. Mocny i car Rosji Piotr I. Wielki zawarli w Rawie Ruskiej sojusz wojskowy wymierzony przeciwko Szwecji. 

1807 - W Kamiennej Górze w Galicji urodził się Lucjan Siemieński, pisarz, członek założyciel Akademii Umiejętności w Krakowie, uczestnik powstania listopadowego. 

1873 - W Jurczycach koło Krakowa urodził się Józef Haller, generał WP; dowódca II. Brygady Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji; w wojnie polsko-bolszewickiej członek Rady Obrony Państwa oraz Generalny Inspektor Armii Ochotniczej; podczas zamachu majowego stanął po stronie rządu, kierując działaniami w Wielkopolsce i na Pomorzu; współtwórca antyrządowego „Frontu Morges” (1936); w czasie II. wojny światowej minister rządu RP na uchodźstwie. 

1911 - Pionier lotnictwa Michał Scipio del Campo wykonał na samolocie „Etrich Taube” pierwszy lot nad Warszawą. 

1914 - Austriackie władze wojskowe zażądały od Józefa Piłsudskiego zaprzestania samodzielnych wystąpień zbrojnych i zapowiedziały wcielenie oddziałów będących pod jego rozkazami do armii austro-węgierskiej. 

1920 - Wojna polsko-bolszewicka: początek Bitwy Warszawskiej; walki o Radzymin, Ossów, Nieporęt, Okuniew. 

1923 - Do budowanego portu w Gdyni zawinął pierwszy statek oceaniczny - SSKentucky” pod banderą francuską. 

1923 – Żaglowiec STSLwów” jako pierwsza jednostka pod polską banderą przepłynął równik. 

1936 – Podczas XI. Letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie polscy piłkarze przegrali w meczu o brązowy medal z Norwegią 2:3. 

1944 - Powstanie Warszawskie: wycofujący się Niemcy pozostawili w okolicach pl. Zamkowego opancerzony pojazd transportowy wypełniony ładunkami wybuchowymi; kiedy żołnierze Batalionu „Gustaw” zdobytym pojazdem wjechali w ul. Kilińskiego przy Podwalu, nastąpiła ogromna eksplozja; w jej wyniku śmierć poniosło co najmniej 300 osób, wśród nich 67. żołnierzy Batalionu „Gustaw”. 

1944 – Powstanie Warszawskie: Najprawdopodobniej podczas eksplozji zdobycznego niemieckiego nosiciela ładunków na ul. Kilińskiego zginęła łączniczka batalionu „Parasol” 13-letnia Maria BartnikDiana”. 

1944 - W więzieniu na Pawiaku rozstrzelany został przez Niemców Antoni Kocjan, konstruktor lotniczy, pilot; w czasie II. wojny światowej w wywiadzie lotniczym ZWZ-AK. 

1946 - W Warszawie urodził się Stefan Melak, działacz niepodległościowy w PRL, walczący o upamiętnienie ofiar zbrodni katyńskiej; przewodniczący Komitetu Katyńskiego; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem. 

1949 - Komitet Wykonawczy Rady Odbudowy Warszawy podjął decyzję o odbudowie Starego Miasta. 

1949 - W Nowicach koło Świdnicy urodził się Tadeusz Mytnik, kolarz, dwukrotny mistrz świata w wyścigu drużynowym (1973, 1975) oraz srebrny medalista w tej samej konkurencji na igrzyskach olimpijskich w Montrealu (1976); wielokrotny mistrz Polski; zwycięzca „Tour de Pologne” (1975). 

1950 - W Gdańsku urodził się Krzysztof Kolberger, aktor, reżyser teatralny, interpretator poezji; znany z wielu kreacji filmowych, m.in. w „KontrakcieKrzysztofa Zanussiego, „Epitafium dla Barbary RadziwiłłównyJanusza Majewskiego, „Kuchni polskiejJacka Bromskiego oraz „Panu TadeuszuAndrzeja Wajdy, gdzie zagrał Adama Mickiewicza

1951 - W Warszawie zapadł wyrok w tzw. procesie generałów: Stanisław Tatar, Jerzy Kirchmayer, Franciszek Herman i Stefan Mossor, oskarżeni przez władze komunistyczne o szpiegostwo i zorganizowanie spisku przeciwko władzy ludowej, skazani zostali na kary dożywotniego więzienia. 

1952 - W łagrze pod Stalingradem zmarł Wilhelm Hosenfeld, oficer Wehrmachtu, odznaczony pośmiertnie medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” m.in. za uratowanie podczas wojny ukrywającego się w gruzach Warszawy pianisty Władysława Szpilmana

1953 - W Warszawie zmarł Ryszard Ordyński, reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta; autor m.in. filmów „Pan Tadeusz” (1928) i „Dziesięciu z Pawiaka” (1931). 

1956 - W Grodzisku Mazowieckim urodził się Marian Woronin, lekkoatleta, sprinter, wicemistrz olimpijski z Moskwy (1980) i rekordzista Europy w biegu na 100 m. 

1960 - W Krakowie urodził się Janusz Kurtyka, historyk, działacz opozycji niepodległościowej, prezes Instytutu Pamięci Narodowej w latach 2005-2010; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem. 

1977 – Zmarł abp Antoni Baraniak, przed II. wojną sekretarz prymasa Polski kard. Augusta Hlonda, po wojnie - prymasa Stefana Wyszyńskiego; od 1951 r. biskup pomocniczy archidiecezji gnieźnieńskiej; we wrześniu 1953 r. aresztowany przez władze komunistyczne i poddany brutalnemu śledztwu; po wyjściu na wolność w 1957 r. metropolita poznański. 

1982 - W Warszawie zmarł Adam Ważyk, poeta, prozaik, eseista, tłumacz. 

1982 - Stan wojenny: Demonstracje uliczne i starcia z milicją w Gdańsku, Nowej Hucie, Warszawie i Wrocławiu. 

1983 - W Gdańsku pod pomnikiem Ofiar Grudnia '70 odbyła się manifestacja. 

1984 - W Fort Lauderdale na Florydzie zmarł Mieczysław Cybulski, aktor; wystąpił w filmach „Cham”, „Rapsodia Bałtyku”, „Wierna rzeka”, „O czym marzą kobiety” „Ty, co w Ostrej świecisz Bramie” i „Wrzos”. 

1993 - W Warszawie zmarł Andrzej Stockinger, aktor teatralny i filmowy, piosenkarz, znany z takich filmów jak „Lata dwudzieste lata trzydzieste”, „Lawa”, „Miś”. 

1994 - W Warszawie zmarła Zdzisława Bytnarowa, pedagog, podporucznik Armii Krajowej „Sławka”; w czasie Powstania Warszawskiego kierowała Harcerską Pocztą Polową w Śródmieściu; matka Janka „Rudego”, bohatera „Kamieni na szaniec”. 

1999 - W Warszawie zmarła Maria Kruger, pisarka, autorka utworów dla dzieci i młodzieży, m.in. powieści „Godzina pąsowej róży”. 

2004 - W Atenach rozpoczęły się XXVIII. Letnie Igrzyska Olimpijskie, w których wzięło udział 201 ekip i 10 625. uczestników; reprezentacja polski liczyła 202. osoby. 

2007 – Prezydent Lech Kaczyński odwołał na wniosek premiera Jarosława Kaczyńskiego ministrów należących do Ligi Polskich Rodzin i Samoobrony RP, kończąc tym samym istnienie trójpartyjnej koalicji rządowej. 

2021 - W Warszawie zmarł abp Henryk Hoser, pallotyn, dyplomata Stolicy Apostolskiej, misjonarz, ordynariusz warszawsko-praski w dlatach 2008–2017, specjalny wizytator apostolski w Medziugorie w latach 2018–2021. 

źródło: PAP

Wiadomości

Francja i Polska przeciwko UE: blokada umowy z Mercosur jako cios dla europejskiego rolnictwa

Nisztor: ws. Collegium Humanum chodzi o masowy proceder kupowania dyplomów - to sprawa ponadpolityczna

Puchar Europy: Anwil awansował do drugiego etapu

Express Republiki | 14.11.2024 | Republika

TYLKO U NAS

Bliska współpracownica Tuska blokuje "Republikę" w KPRM, jej partner jest wydawcą w TVN24

Posłanka Żukowska zaniepokojona zatrzymaniem Sutryka

Izrael przygotowuje rozejm w Libanie jako "prezent" dla Trumpa

Młody sportowiec nie żyje. Pojechał spełniać marzenia

Kolejne zatrzymanie przez CBA ws. Collegium Humanum

#BitwaPolityczna | Koalicja 13 grudnia podszywa się pod PiS

Legendarna narciarka wznawia karierę. Ma 40 lat

Kaczyński mocno o Tusku, Hołowni i Orlenie

Czekał w lesie na śmierć. Wtedy nadleciał dron

Dobre występy siatkarzy w Lidze Mistrzów

Sprawca śmiertelnego wypadku na Trasie Łazienkowskiej jest już w Polsce

Najnowsze

Francja i Polska przeciwko UE: blokada umowy z Mercosur jako cios dla europejskiego rolnictwa

Bliska współpracownica Tuska blokuje "Republikę" w KPRM, jej partner jest wydawcą w TVN24

TYLKO U NAS

Posłanka Żukowska zaniepokojona zatrzymaniem Sutryka

Izrael przygotowuje rozejm w Libanie jako "prezent" dla Trumpa

Młody sportowiec nie żyje. Pojechał spełniać marzenia

Nisztor: ws. Collegium Humanum chodzi o masowy proceder kupowania dyplomów - to sprawa ponadpolityczna

Puchar Europy: Anwil awansował do drugiego etapu

Express Republiki | 14.11.2024 | Republika