Przejdź do treści

Polska 13 lutego – co wydarzyło się tego dnia

Źródło: facebook.com

Tego dnia Adam Mickiewicz zakończył pracę na „Panem Tadeuszem”; Rząd RP na uchodźstwie zaprotestował przeciwko ustaleniom granicy z ZSRR na konferencji w Jałcie; PKP wycofały z użytku ostatni parowóz Pt31; pobicie 45. internowanych działaczy „Solidarności”; Sejm PRL przedłużył swoją kadencję o 1,5 roku; z taśmy produkcyjnej FSC w Lublinie zjechał ostatni „Żuk”. Urodzili się m. in. Teodor Andrzej Potocki, Tadeusz Sawicz, Adam Kilian, Jan Peszek, Piotr Machalica, Paweł Papke. Zmarli natomiast: Józef Łukaszewicz, Wilhelm Czerwiński, Edmund Dalbor, Teodor Kubina, Bolesław Hryniewiecki, Kazimierz Wierzyński, Marian Rejewski, Wacław Kuchar, Janusz Kulig, Irena Orska, Zbigniew Romaszewski oraz Janusz Stanny.

1241 - W czasie najazdu na ziemie polskie oddziały tatarskie spaliły Sandomierz.

1511 - Albrecht Hohenzollern został Wielki Mistrzem Zakon Krzyżackiego.

1582 - Papież Grzegorz XIII wydał bullę o zastąpieniu kalendarza juliańskiego nowym kalendarzem; tzw. gregoriańskim, który jest używany do czasów współczesnych.

1664 - W Moskwie urodził się Teodor Andrzej Potocki; arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski.

1834 - Adam Mickiewicz zakończył pracę nad Panem Tadeuszem.

1857 - Powstało Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

1873 - W Targoszycach zmarł Józef Łukaszewicz, historyk, wydawca, bibliotekarz.

1882 - W podkrakowskim Podgórzu urodził się Ignacy Friedman, pianista.

1893 - We Lwowie zmarł Wilhelm Czerwiński, kompozytor, autor opery „Rusałka” i „Marszu Sokołów” do słów Jana Lama, hymnu Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.

1914 - W Warszawie urodził się Tadeusz Sawicz, pilot myśliwski, uczestnik kampanii polskiej 1939 r. i Bitwy o Anglię, w czasie której walczył w 303 Dywizjonie Myśliwskim; w 1941 r. przeniesiony do 316 Dywizjonu „Warszawskiego”; od września 1942 r. dowodził 315 Dywizjonem „Dęblińskim”; w latach 1944-45 dowódca 1 i 3 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego.

1919 - Wojna polsko-bolszewicka: zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Berezą Kartuską.

1923 - We Lwowie urodził się Adam Kilian, scenograf, grafik; przez wiele lat był związany z Teatrem Lalka w Warszawie; ilustrował również książki dla dzieci.

1926 - W Poznaniu zmarł kardynał Edmund Dalbor, arcybiskup gnieźnieński i poznański, pierwszy prymas Polski po odzyskaniu niepodległości.

1934 - Minister spraw zagranicznych Józef Beck wyjechał z oficjalną wizytą do Moskwy.

1944 - W Szreńsku na Mazowszu urodził się Jan Peszek, aktor, reżyser teatralny, profesor krakowskiej PWST; związany ze Starym Teatrem w Krakowie; występował m.in. w spektaklach Kazimierza Dejmka, Jerzego Jarockiego, Andrzeja Wajdy, Jerzego Grzegorzewskiego, Krystiana Lupy i Grzegorza Jarzyny; współpracował również z Bogusławem Schaefferem („Kwartet dla 4 aktorów”, „Scenariusz dla nie istniejącego, lecz możliwego aktora instrumentalnego”); zagrał w kilkudziesięciu filmach, m.in. „Pożegnanie jesieni”, „Spis cudzołożnic”, „Śmierć jak kromka chleba” „Ubu Król” i „Hiszpanka”.

1944 – Oddział UPA dokonał masakry polskich mieszkańców wsi Łanowce na Podolu.

1945 - W reakcji na wyniki konferencji w Jałcie Rząd RP na uchodźstwie wydał oświadczenie, w którym stwierdzał: „Decyzje Konferencji Trzech dotyczące Polski nie mogą być uznane przez Rząd Polski i nie mogą obowiązywać Narodu Polskiego. Oderwanie od Polski wschodniej połowy jej terytorium przez narzucenie tzw. linii Curzona jako granicy polsko-sowieckiej Naród Polski przyjmie jako nowy rozbiór Polski, tym razem dokonany przez sojuszników Polski”.

1945 - Armia Czerwona zajęła Budapeszt.

1945 - Armia Czerwona zamknęła pierścień okrążenia wokół Wrocławia i zajęła miasta: Bytom Odrzański, Strzegom i Złotoryja.

1951 - W Częstochowie zmarł Teodor Kubina, biskup częstochowski w latach 1926-51.

1955 - W Pszczynie urodził się Piotr Machalica, aktor, związany z Teatrem Powszechnym w Warszawie, wykonawca piosenki aktorskiej; wystąpił m.in. w filmach „1968. Szczęśliwego Nowego Roku”, „Zabij mnie glino”, „Sztuka kochania”, „Szamanka”, „Dzień świra”, a także serialu „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”.

1956 - W Dublinie zmarł Jan Łukasiewicz, logik, matematyk, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego, rektor Uniwersytetu Warszawskiego.

1963 - W Brwinowie zmarł prof. Bolesław Hryniewiecki, botanik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożyciel i wieloletni prezes Polskiego Towarzystwa Botanicznego, dyrektor Ogrodu Botanicznego UW.

1965 - W Poznaniu zmarł Aleksander Polus, bokser; w 1937 r. w Mediolanie zdobył pierwszy w historii polskiego boksu tytułu mistrza Europy.

1969 - W Londynie zmarł Kazimierz Wierzyński, poeta, współtwórca grupy „Skamander”; naczelny redaktor „Przeglądu Sportowego” (1926-31); złoty medalista olimpijskiego konkursu sztuki z 1928 r. za zbiór wierszy „Laur Olimpijski”.

1972 - Zakończyły się XI Zimowe Igrzyska Olimpijskie w japońskim Sapporo, podczas których Wojciech Fortuna [skoki narciarskie, skocznia duża (K-90)] zdobył złoty medal.

1977 - W Starogardzie Gdańskim urodził się Paweł Papke, siatkarz, pięciokrotny mistrz Polski, 149-krotny reprezentant kraju, w latach 2015-16 prezes Polskiego Związku Piłki Siatkowej; poseł VII i VIII kadencji.

1978 - Premiera filmu „Akcja pod Arsenałem” w reżyserii Jana Łomnickiego.

1980 - W Warszawie zmarł Marian Rejewski, matematyk, kryptolog; odegrał kluczową rolę w złamaniu kodów niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.

1980 - W Lake Placid rozpoczęły się XIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Wystartowała rekordowa ilość uczestników (1072, w tym 30 zawodniczek i zawodników z Polski) reprezentujących 37 państw. W finałowym biegu łyżwiarskim na 1500 metrów wystartowała Erwina Ryś-Ferens, a w narciarskim biegu na 30 km Józef Łuszczek.

1980 – PKP wycofały z użytku ostatni parowóz Pt31. Parowozy ten produkowany był w latach 1932-1940. Osiągał prędkość maksymalną 110 km/godz. Do II WŚ wyprodukowano 98 parowozów, w czasie okupacji kolejne 12 sztuk.

1981 - W Bydgoszczy powołano Krajową Komisję Porozumiewawczą NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”.

1981 - W Warszawie zmarł Wacław Kuchar, sportowiec, olimpijczyk, czterokrotny mistrz Polski w piłce nożnej, dziewięciokrotny mistrz Polski w konkurencjach lekkoatletycznych i ponad 20-krotny w konkurencjach łyżwiarskich, oficer WP, uczestnik obrony Lwowa i wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r.

1982 - Stan wojenny: demonstracje uliczne w Poznaniu, starcia z milicją; zatrzymano 194 osoby; jeden z demonstrantów - Wojciech Cieślewicz - w wyniku odniesionych obrażeń zmarł.

1982 - Władze komunistyczne podjęły decyzję o budowie w Warszawie do 1990 r. pierwszego odcinka metra, łączącego Kabaty z Hutą „Warszawa”.

1982 - Stan wojenny: pobicie 45. internowanych działaczy Solidarności przez służbę więzienną w Wierzchowie Pomorskim.

1984 - Sejm PRL przedłużył swoją kadencję o półtora roku.

1985 - W Gdańsku SB zatrzymała pod zarzutem udział w konspiracyjnym posiedzeniu TKK NSZZ „Solidarność”: Władysława Frasyniuka, Bogdana Lisa i Adama Michnika.

1988 - W Calgary rozpoczęły się XV Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Liczba uczestników to blisko półtora tysiąca; reprezentowali oni 57. krajów. Spośród 33 uczestniczących w igrzyskach Polaków żadnemu nie udało się zdobyć medalu. Najwyższymi miejscami były: 4. miejsce solisty Grzegorza Filipowskiego w łyżwiarstwie figurowym oraz 5. Erwiny Ryś-Ferens w łyżwiarstwie szybkim.

1992 - Tadeusz Zieliński został Rzecznikiem Praw Obywatelskich.

1998 - Fabryka Samochodów Ciężarowych w Lublinie zakończyła produkcję samochodu dostawczego „Żuk”.

2002 – Podczas XIX Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Salt Lake City Adam Małysz zdobył srebrny medal w konkursie na dużej skoczni (K-120), a następnie brązowy na normalnej (K-90). Wystartowała na nich rekordowa liczba 2527 uczestników (w tym 30. z Polski) z 78 krajów.

2004 - W wypadku na przejeździe kolejowym w Rzezawie pod Bochnią zginął Janusz Kulig, kierowca rajdowy.

2004 - W Krakowie zmarła Irena Orska, aktorka, znana m.in. z ról w filmach „Wspólny pokój”, „Rozwodów nie będzie”, Sanatorium pod klepsydrą”.

2009 – Sejm powołał komisję śledczą do zbadania okoliczności porwania i zabójstwa Krzysztofa Olewnika.

2010 – Podczas XXI Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Vancouver Adam Małysz zdobył srebrny medal w konkursie na normalnej skoczni. Miejsca na podium dwóch konkursów indywidualnych wyglądały identycznie - zarówno na skoczni dużej jak i normalnej złoty medal wywalczył Simon Ammann przed Adamem Małyszem i Gregorem Schlierenzauerem.

2012 - Z Centrum Kosmicznego w Gujanie Francuskiej został wystrzelony pierwszy polski sztuczny satelita PW-Sat.

2014 - W Warszawie zmarł Zbigniew Romaszewski, fizyk, działacz opozycji antykomunistycznej, członek KSS KOR i kierownik Biura Interwencyjnego; od 1980 r. w NSZZ „Solidarność”, członek Prezydium Zarządu Regionu Mazowsze i Komisji Krajowej; organizator podziemnego Radia „S”; więziony w latach 1982-84; kierownik Komisji Interwencji i Praworządności NSZZ „S” (1986-89); senator RP w latach 1989-2011.

2014 - W Warszawie zmarł Edward Żebrowski, reżyser filmowy, scenarzysta, aktor; twórca filmów „Ocalenie”, „Szpital przemienienia”, „W biały dzień”.

2014 – Podczas XXII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Soczi Justyna Kowalczyk zdobyła złoty medal w biegu narc. na 10 km stylem klas. W igrzyskach starowało 47 reprezentantów Polski, a oprócz Justyny Kowalczyk złoto wywalczyli także: Kamil Stoch – 2 medale – skoki narc. konk. na skocz. norm. oraz dużej, Zbigniew Bródka – łyżw. szybk., bieg na 1500 m. Jeden srebrny: Natalia Czerwonka, Katarzyna Bachleda-Curuś, Katarzyna Woźniak, Luiza Złotkowska – łyżw. szybk., bieg druż. kobiet, a także jeden brązowy - Zbigniew Bródka, Konrad Niedźwiedzki, Jan Szymański – łyżw. szybk. bieg druż. mężcz. Łącznie reprezentanci Polski zdobyli 6 medali: 4 złote oraz po jednym srebrnym i brązowym.

2014 - W Warszawie zmarł Janusz Stanny, plastyk, grafik, plakacista, karykaturzysta, ilustrator kilkuset książek, m.in. „Bajek” La Fontaine'a, „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, „Baśni” Hansa Christiana Andersena, „Ziemi obiecanej” Władysława Reymonta; pedagog, profesor Akademii Sztuk Pięknych.

2016 – W Warszawie zmarł pięściarz Wiesław Rudkowski, wicemistrz olimpijski z Monachium (1972), trzykrotny medalista mistrzostw Europy. Dziesięć razy zdobywał mistrzostwo Polski w wadze półśredniej i lekkośredniej.

 

PAP

Wiadomości

Kolejna niedotrzymana obietnica. Rząd Tuska nie skrócił długości kontroli podatkowych

Jakie jeszcze aktywności zaproponuje Rafał Trzaskowski?

Romanowski kontratakuje. Domaga się natychmiastowych działań Tuska

Bodnarowcy Tuska realizują politykę opiłowywania katolików

Marcin Daniec w nielegalnej TVP. Żenada zamiast zabawy

Trump kończy z szaloną lewicową ideologią

Właściciele domów mają nowy obowiązek

37 procent Polaków doświadczyło próby wyłudzenia danych osobowych przez telefon

Republika. Poranek z red. Adrianem Klarenbachem

IMGW ostrzega przed marznącymi opadami

Znaleźli notatki północnokoreańskiego żołnierza. Co zdradzają?

El Al zawiesił loty z Tel Awiwu do Moskwy

Trump zapowiedział: pod moimi rządami będą tylko dwie płcie - męska i żeńska

Samolot azerski zestrzelony w Rosji. Pierwsza półoficjalna wersja

Trudeau przypomniał Trumpowi czym jest Kanada. Oh Canada...

Najnowsze

Kolejna niedotrzymana obietnica. Rząd Tuska nie skrócił długości kontroli podatkowych

Marcin Daniec w nielegalnej TVP. Żenada zamiast zabawy

Trump kończy z szaloną lewicową ideologią

Właściciele domów mają nowy obowiązek

37 procent Polaków doświadczyło próby wyłudzenia danych osobowych przez telefon

Jakie jeszcze aktywności zaproponuje Rafał Trzaskowski?

Romanowski kontratakuje. Domaga się natychmiastowych działań Tuska

Bodnarowcy Tuska realizują politykę opiłowywania katolików